Yer po`stidagi tektonik harakatlar

O‘simlik, qor va muzlik qoplami. Yetarli darajada zich bo‘lgan o‘simlik qoplami tuproq harorati kunlik amplitudasini kamaytiradi va uning o‘rtacha haroratini pasaytiradi. Aniqki o‘simlik qoplami havo haroratining kunlik amplitudasini ham kamaytiradi. O‘rmonlar esa iqlim sharoitiga ancha sezilarli, o‘ziga xos va murakkab ta’sir ko‘rsatadi. Ta’kidlash lozimki, o‘simlik qoplamining ta’siri asosan mikroiqlimiy ahamiyat kasb etadi. Qor va muzlik qoplami tuproqdan issiqlik yo‘qotilishini va tuproq haroratining tebranish amplitudasini kamaytiradi. Lekin qor va muzlik qoplami yuzasi kunduzi Quyosh radiatsiyasini kuchli darajada qaytaradi, tungi soatlarda esa nurlanish natijasida keskin soviydi.
Sirkulyatsion omillar o‘rta va yuqori troposferada yirik miqyosdagi oqimlar tizimining shakllanishiga sabab bo‘ladi va ularni atmosferaning umumiy sirkulyatsiyasi (AUS) deb atash qabul qilingan. Planetar miqyosdagi baland frontal zonalar va iqlimiy frontlar mazkur sirkulyatsiyaning asosiy komponentlaridandir. Iqlimiy frontlar asosiy havo massalarini bir-biridan ajratib turadi. AUSning asosiy sabablari quyidagi omillardir:

• 
  qutblarda va ekvatorial kengliklarda yer sirti va havoning bir xil isimasligi;
  
• 
  materiklar va okeanlarning taqsimlanishi;
  
• 
  okean oqimlari;
  
• 
  Yerning o‘z o‘qi atrofida aylanishi natijasida vujudga keladigan markazdan qochma kuch (Koriolis kuchi);
  
• 
  yirik tog‘ massivlari ko‘rinishidagi orografik sharoit.
  

Sanab o‘tilgan sabablar ta’sirida troposferada atmosfera harakati markazlari (AHM) shakllanadi.
Atmosfera harakati markazlari (AHM) iqlimshunoslik nuqtai – nazaridan past (siklon) yoki yuqori (antisiklon) bosimli oblastlarni ifodalaydi. Ular mavjud bo‘lgan rayonlarda statistik natija sifatida bir xil belgili barik sistema ustuvor bo‘ladi. Ushbu markazlarning taqsimlanishi, berilgan sathda atmosfera umumiy sirkulyatsiyasi oqimlarining o‘rtacha taqsimlanishini belgilab beradi.
Iqlim o`zgarishining salbiy oqibatlarini kamaytirishda xalqaro hamkorlik va uning istiqbollari
Iqlim o‘zgarishi O‘zbekistonda qator salbiy oqibatlarga olib kelyapti. Bu haqda Ekologuz yozmoqda.
Ushbu oqibatlar quyidagilardan iborat: 
1. Harorat ko‘tarilishi suvning bug‘lanish koeffitsiyentini oshishi mazkur hududlarda suv resurslarini kamayishiga, tanqisligiga ta'sir etmoqda. 
2. 1950-60 yillardagi yog‘ingarchilik juda ko‘p bo‘lgan davrlarga nisbatan yuqorida ko‘rsatilgan ekologik tanglik oqibatida umuman yog‘ingarchilik bo‘lmagan kunlar soni ko‘paymoqda. 
3. Yuqoridagi haroratlarning o‘zgarishi O‘zbekistonga xos bo‘lmagan shamolning yillik o‘rtacha tezligiga ta'sir etib 3,8-4,0 dan 3,1-3,5 m/s ga kamayishi kuzatilmoqda.
4. Tuproqning namligini kamayishi hisobiga takroriy qurg‘oqchilik xavfi ortmoqda, har o‘n yil ichida davriy ravishda qurg‘oqchilik har uch yilda takrorlanishi kuzatildi. 
5. Salbiy ekologik o‘zgarishlar shu bilan birga Sirdaryo va Amudaryo suvlarining Orol dengiziga quyilishini surunkali kamayishi Orol dengizidagi suv qoplagan yuzasining qisqarishiga olib kelmoqda. 
6. Bu jarayonlar daryo deltasining cho‘lga aylanishi va qurigan dengiz tubida yangi cho‘l maydonlarini paydo bo‘lishiga olib kelmoqda 
7. Cho‘lga aylangan va dengiz tubidagi yangi hududlaridagi tuz va changni shamol yordamida qishloq xo‘jaligida o‘stiriladigan sug‘oriladigan yerlarga uchib borishi bu yerlarni qaytadan sho‘rlanishiga olib kelmoqda.