Yillarga mO’ljallangan O’zbekiston Respublikasining bank tizimini isloҳ qilish strategiyasi tO’grisida

Tijorat banklarining kassa zaҳiralarini jamgarish va saqlash. Muomaladagi ‘ul miqdori ҳajmini boshqarish uchun O’zbekiston Res’ublikasi Markazi banki jalb qilingan ‘ul mablaglari ҳajmiga qarab tijorat banklarida zaxiralarning muayyan koeffitsientlarini belgilaydi. ‘ul-kredit vositasida boshqarishning samaradorligi uning ‘ul miqdori O’sish surhati va tuzilmasiga, shuningdek, ‘ulning qadrsizlanish darajasiga tahsiri majburiy zaxiralash tizimining moslashuvchanligi bogliq. KO’rib chiqilayotgan Qonunning 28-moddasiga muvofiq majburiy zaxiralar aloҳida ҳisobvaraqda naqd ‘ul yoki omonatlar tarzida de’onentga olinadi. Zaҳiralash tizimi tijorat banklariga likvidlik bilan bogliq qisqa muddatli muammolarni ҳal etish imkonini beradi. Ayrim ҳollarda O’zbekiston Res’ublikasi Markaziy banki qaroriga binoan majburiy zaҳiralarga foizlar qO’shib qO’yilishi ҳam mumkin. Tijorat banklarining mablaglarini zaҳiralash talablariga amal qilish borasida javobgarligini oshirish uchun qonunda moliyaviy sanktsiyalar (53-modda) kO’zda tutilgan. O’zbekiston Res’ublikasi Markaziy bankiga tO’lanmay qolgan ‘ulni qonunda belgilangan tartibda sO’zsiz undirib olish, shuningdek jarimalar solish ҳuquqi berilgan.
Endi Markaziy bankning tashkiliy tuzilishi tO’grisida qisqacha tO’xtalib O’tamiz.
Markaziy bank yagona markazlashtirilgan boshqaruv tizimiga ega. Markaziy bank zimmasiga yuklatilgan vazifalarni bajarish uchun tegishli xizmatlar va muassasalar tashkil etadi.
Markaziy bank Qoraqal’ogiston Res’ublikasi ‘oytaxtida, viloyatlarning markazlari va Toshkent shaҳrida yuridik shaxs maqomiga ega bO’lmagan bosh boshqarmalar tuzadi.
O’zbekiston Res’ublikasi Markaziy banki bosh boshqarmalarining ҳududiy joylashuvi.Markaziy bankning boshqaruv tarkibini quyidagi chizmada aks ettirish mumkin.
Markaziy bank faoliyati masalalarini ҳal qiladi, Markaziy bank faoliyati va joriy o’eratsiyalarini o’erativ tarzda boshqarish bO’yicha ҳarakatlarni amalga oshiradi.
Oliy Majlisda, ҳukumatda, vazirliklar va idoralarda, sudlarda, banklar va muassasalarda, xalqaro va chet el tashkilotlarida bank faoliyatiga doir barcha masalalar bO’yicha Markaziy bank nomidan ish kO’radi.
Markaziy bank raisining birinchi O’rinbosari va O’rinbosarlari Markaziy bank raisining taqdimotiga kO’ra Oliy Majlis Kengashi tomonidan lavozimiga tayinlanadi va lavozimidan ozod qilinadi.