Yozma ish turlari: insho, bayon, diktant
Asosiy g‘oyalaringizni ikki xil isbot usuli bilan mustahkamlang
Yüklə 5,01 Kb. Pdf görüntüsü
|
|
Asosiy g‘oyalaringizni ikki xil isbot usuli bilan mustahkamlang. Tezis dalillarga asoslanishi lozim. Har bir fikr isbotning ikki usuli – dalillar va faktlar bilan mustahkamlanish talab etiladi. Faktlar siz yozayotgan insho bo‘yicha kitobdagi aniq sitatalarni o‘z ichiga oladi. Masalan, Majnun timsoli xarakterini yoritish kerak bo‘lganida uning so‘zlaridan sitata keltirish va tavsif berish lozim. Dalillar sizning mantiq va mulohazangizga asoslanadi. Qaysning ruhiyati qaysi o‘rinlarda namoyon bo‘lgan? Uning nutqidagi 73 qaysi jihatlarga e’tibor berish lozim? O‘z nuqtayi nazaringizni mantiq asosida tushuntiring va siz mustahkam isbotga ega bo‘lgan dalilni namoyon qilasiz. 6. Javob berish lozim bo‘lgan savollar haqida o‘ylang. Insho yozuvchilarning keng tarqalgan shikoyati shuki, ular aniq mavzu bo‘yicha fikr yuritishni bilishmaydi. O‘quvchi berishi mumkin bo‘lgan savollarni o‘zingizga berib ko‘ring, qoralamada bu savollarga javob yozing va shu tarzda oldindan material to‘plab qo‘ying. Masalan, Laylining o‘limi tasviri qanday berilganligi haqida o‘zingizdan so‘rang. Bunga boshqa personajlarning munosabati qanday? O‘quvchi o‘zini qanday his qilishi lozim? Nima uchun Navoiy qahramonini o‘z erkiga qo‘yib beradi? O‘ldirmasdan, tirik qoldirsa bo‘lmasmidi? Qays nega o‘lishi kerak? Dostonni uning o‘limisiz yaratish mumkinmidi? 7. Juda aqlli bo‘lib ko‘rinishdan tortinmang. Insho yozuvchi ko‘plab o‘quvchi-talabalarning yo‘l qo‘yadigan xatolaridan biri shuki, ular so‘zlarni soddaroq qo‘llash uchun ko‘p vaqt sarflashadi. 8. Qoralama nusxani shakllantirishda obdon o‘ylab, fikrlar nihoyasiga yetgach, qoralama nusxadagi matnni shoshmasdan, husnixat bilan oqqa ko‘chirib yozish tavsiya etiladi. Oqqa ko‘chirish jarayonida amaldagi husnixat qoidalariga va insho yozishning o‘ziga xos tartiblariga qat’iy rioya qilish kerak. Agar talaba tomonidan maqsadli ravishda yuqoridagi qoidalarga amal qilinmagan bo‘lsa, maxsus belgilar qo‘yilgan bo‘lsa, bunday insholarga «qoniqarsiz» baho qo‘yiladi. Inshoning oq nusxasida o‘chirilgan va ustiga yozib qo‘yilgan joylar bo‘lmasligi lozim. Insho yozilgan daftar muqovasiga ham turli xil belgilar qo‘yilmaydi. Inshoning sarvarag‘iga o‘quvchining ism-sharifi yoki unga aloqador bo‘lgan so‘zlar amaldagi tartib-qoidalar asosida yozib qo‘yilishi shart. Insho yozib bo‘lingandan so‘ng u o‘quvchi tomonidan diqqat bilan o‘qib chiqiladi va har ikkala nusxa sarvaraq bilan birgalikda topshiriladi. O‘quvchilarga belgilab berilgan insho mavzularidan tashqariga chiqish, insho mavzularini o‘zboshimchalik bilan o‘zgartirish, o‘zlari xohlagan mavzu bo‘yicha insho yozish huquqlari berilmaydi. |