Yangi tug‘ilgan chaqaloqlarga dori vositalarni qo‘shimcha nojo‘ya ta’sir ko‘rsatishi. Har bir dori vosita qo‘shimcha nojo‘ya ta’sirga egaligi havfi bor, ushbu ta’sir dori preparatni farmakologik xossasiga bog‘liq bo‘ladi yoki allergiya ko‘rinishda namoyon bo‘ladi.
Eng ko‘p uchraydigan qo‘shimcha nojo‘ya ta’sir oshqozon-ichak tarmog‘ini shikaslanishi (30-70%), asab tizimiga salbiy ta’sir o‘tkazishi (20%), modda almashinuvini buzilishi (17,5%). Bolalarda dorilarni nojo‘ya ta’siri natijasida paydo bo‘ladigan allergiya reaksiyalari kattalarga nisbatan 3 marta ko‘p uchraydi, biroq gospitalizatsiya qilinganlar soni katta emas (15% atrofida). Nojo‘ya ta’sir ko‘rsatishi sababli davolashni to‘htatilishi 50% bemorlarda kuzatiladi va ularning 1/3 qismi dori preparatning salbiy ta’siri asoratidan davolanadilar.
Bir vaqtda beriladigan dorilar qo‘shimcha nojo‘ya ta’sir chastotasi ortib boradi, bu asosan uzoq muddat davolashni talab etadigan kasalliklar (saraton, yurak, psixik va ayrim infeksion kasalliklar)da kuzatiladi.
Masalan, uzoq vaqt sulfanilamid preparatlarni YaTCh berish, ularni proteinlarga mos kelishi yuqoriligi sababli qonda erkin bilirubin miqdorini ortishiga olib keladi va bolada mexanik sariq kasallik simptomlari kuzatiladi.
Dori vositalar va ko‘krak suti bilan boqish.Ko‘p hollarda kuchli ta’sir etuvchi va zaharli moddalar ona suti orqali bolaga singishini ko‘p hollarda hisobga olish kerak va ushbu preparatlar (saratonga qarshi, narkotik, gormonal va b.)ni emizikli ayollarga berishdan oldin shifokor bilan maslahat qilish lozim. Hayotiy zarur ko‘rsatmalarga binoan bunday preparatlarni ona qabul qila boshlaganida, bolani ko‘krakdan chiqarish lozim.
Polipragmaziya va qo‘shimcha nojo‘ya ta’sirlar. Bir vaqtning o‘zida YaTCh larga nechta nomdagi dori preparatlarni bir vaqtning o‘zida berish mumkin degan savolga MDH davlatlarda amaliyot yuritayotgan shifokorlar 5-8 nomdagi vosita, intensiv terapiyada esa ushbu son 15-25 gacha etishi mumkin. Ko‘p hollarda asossiz simptomatik dori preparatlar ko‘p qo‘llaniladi (qon tomirlarni qisqartiruvchi tomchilar, balg‘am ko‘chiruvchi dori vositalar, mukolitiklar, antipiretiklar va h.k.), gepatoprotektorlar, nootroplar, biopreparatlar, vitaminlar hamda immunomodulyatorlar, tetiklashtiruvchi va stimullovchi vositalar. Ayniqsa o‘tkir respirator infeksiya kasalliklarini davolashda ko‘p miqdorda antibiotiklar ko‘llaniladi va ular asosoan in’eksiya shaklida beriladi.
