nazariy m asalalariga bag’ishlangan asarlar orasida I.S h iln in g m onografiyasi alohida o ‘rin egallaydi. U n in g fikricha, m oliya nazariyasi davlat xazinasi g ’oyasiga b o ’ysundirilgan. Rus fanida F.M ilgauzen birinchi marta moliya va moliya fanini chegaralab bergan. U birinchilardan b o ’lib, m oliyaning pu lli tabiatidan voz kechgan. M o liy a n in g m o h iy a tin i idrok e tis h d a D .L v o v o ’z in in g o ’tm ishdoshlaridan ancha oldinga ketgan va u m oliya deyilganda 34
M Q lm resurslar va boyliklarni emas, balki m a’lum bir ijtimoiy munosabat- larni tushungan. XIX asr oxirlarida V.Lebedev, I.Yanjul, L.Xodskiy, S.Vitte va I.Ozerovlar asarlari m oliya nazariyasini rivojlantirishga m unosib hissa q o ‘shgan. K apitalizm ning ilk davridagi R ossiya m oliya fani akademik I.Yanjul asarlarida chuqur tahlil qilindi. U ning fikricha, moliya fanining predmeti davlat moddiy ehtiyojlarini eng yaxshi qondirish usullarini tahlil etish hisoblanadi. Rossiya m oliya fani rivojida professor I.O zerovning xizmatlari ham katta. U moliyaga nisbatan yangicha yondoshuvni asoslab bergan. U n in g nazarida moliya vosita yoki resurs em as, balki munosabatlardir. Prof. L.Xodskiy moliya fanining chegaralarini biroz kengaytiradi va uning tarkibiga pul m uom alasi masalalarini ham kiritadi. 1882—1885 yillarda «M oliyaviy huquq» asarini nashr ettirgan Sankt-Peterburg universitetining professori V.Lebedev ham moliya nazariyasini rivojlantirishga m unosib xissa qo'shgan. U moliya tarkibiga faqat pul daromadlarini kiritibgina qolmasdan, natural soliqlarni ham qo'shadi, davlat xarajatlarini esa, uning tarkibidan