Z nishanova, G. Alimova

bajarish uchun ayni damda unga qiziqarli bo‘lib ko‘ringan
mashg‘ulotdan voz kechishi mumkin. Bog‘cha yosh davrida faoliyat
motivlari ma’lum bir tizimga tushib, ayrim motivlar boshqalaridan
ustun kela boshlaydi. Qanday motivning ustun kelishi bola hulq-
atvorining yo‘nalishini belgUab beradi. Bog‘cha yosh davrida bola
shaxsining o‘zagi endigina shakUanayotgan bo‘lsa ham shu davrdayoq
bolalar hulq-atvorida ma’lum bir yo‘nalganlik kuzatUa boshlaydi. Bu
www.ziyouz.com kutubxonasi

---

yo‘nalganlik harxil — egoistik yo‘nalganlikdan tortib, individualistik,
ijtimoiy yo‘nalganlikkacha bo‘lishi mumkin (albatta, ushbu yoshning
imkonyatlari doirasida).
Bog‘cha yoshidayoq ba’zi bolalar xulq-atvorida yaratuvchanlik,
ayrim bolalarda esa buzg‘unchilikka, iste’molchilikka bo‘lgan mayllar
yorqin namoyon bo‘ladi. Tarbiyachi va ota-onalar bunday mayllami
tez payqab olishi lozim. Chunki bu salbiy xususiyatlami o ‘z vaqtida
korrektsiya qilish, ijtimoiy jihatdan qadrlanadigan ehtiyoj va
motivlami shakllantirish, har bir bola uchun o‘z-o‘zini namoyon
etishga sharoit yaratish imkoniyatini beradi.
1 3 .2 . O n to g e n e zd a e m o tsiy a lar v a h issiy o tlar rivojlanishining 
um um iy q o n u n iyatlari
Bola faoliyati atrof olamni va o‘zini bilishi, kattalar va tengdoshlar
bilan bo‘lgan munosabat jaiayonida xilma-xil emotsiya hamda hissiyotlami
o‘zidan o‘tkazadi. U atrofda my berayotgan hamda o’zi qilayotgan naisalaiga
muayyan munosabatda bo’ladi. Ana shu munosabat bolada ma’lum bir
emotsiya va hissiyotlami tug‘diradi. Emotsiya va hissiyotlar ham voqelikni
aks ettirishning o‘ziga xos shakli. U bolaning atrof olamga bo‘lgan
munosabati, biror-bir ehtiyojning qondirilishi yoki qondirilmasligi tufayli