Z. T. M s h m o V a

Psixologik xizmat haqidagi Nizom 6 bo‘limdan iborat. 
Ular:
1. Umumiy qoidalar.
2. Psixoprofilaktik ishlar.
3. Psixodiagnostik ishlar
4. Rivojlantiruvchi va korreksion ishlar.
5. Psixolog maslahati.
6. Psixologik xizmat xodimlarining mas’uliyati.
7

---

Umumiy qoidalar quyidagi bandlarni o‘z ichiga olgan.
1. Psixologik xizmat xalq ta’limi va oliy o‘rta maxsus ta’lim 
tizimining muhim tarkibiy qismi hisoblanadi.
2. Psixologik xizmat mutaxassislari barcha muammolarni 
hal qilishda har qaysi shaxsning (pedagog, o ‘quvchi, talaba, 
ota-ona) manfaati va uning har tomonlama garmonik rivoj- 
lanishidan kelib chiqqan holda yondashadi.
3. Psixologik xizmat mutaxassislari o‘z faoliyatlarini tibbiyot 
xodimlari, defektologik xizmat, muhofaza qilish tashkilotlari, 
muayyan komissiyalar, balog‘atga yetmagan o‘smirlar inspek- 
siyasi, ota-onalar qo‘mitasi, ishlab chiqarish jamoasi, ja- 
moatchilik bilan uzviy aloqada amalga oshiradilar.
Amaliyotchi psixologlar o ‘qituvchiga berilgan barcha 
imtiyozlardan foydalanish huquqiga ega. Ularning mehnat 
ta’tili muddati barcha o ‘qituvchilar bilan barobardir. 0 ‘quv- 
chilar soni 500 gacha bo‘lgan maktablarda 1 shtat birligi 
psixolog ishlashi zarur. Kasb-hunar kollejlarida o ‘quvchilar 
soni 250 ta bo‘lsa, 1 shtat birligi psixolog ishlashi kerak. 
Bog£chalarda har 2 bog‘chada 1 psixolog ishlashi maqsadga 
muvofiq.
Oliy va o ‘rta maxsus, xalq ta’limi tizimidagi psixolog- 
laming faoliyati, psixologik maslahat va muammolaming ijti- 
moiy-psixologik faol usullari, psixokorreksion, psixotashxis, 
ijtimoiy, pedagogik, bolalar psixologiyasi sohalari bo‘yicha 
umum psixologik tayyorgarlik olgan, psixologik ixtisosga ega 
bo‘lgan mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi.
1.3. Psixolog maslahati
Psixologik xizmat faoliyati o ‘quvchilar aqliy taraqqiyoti 
va shaxsiy xususiyatlarini tashxis qilishga, ta’lim-tarbiyadagi 
xatoliklaming psixologik sabablarini aniqlashga qaratilmasdan, 
balki bunday xato va kamchiliklarni yo‘qotish va oldini olishga 
qaratiladi. Bundan psixologning aniqlangan chetlashishlarni 
korreksiya qilishda faol ishtirok etish zarurligi kelib chiqadi.
Psixologik xizmat faoliyati bolalar, yosh va pedagogik 
psixologiya, psixokorreksiya, psixologik maslahat sohasida

---

timumiy psixologik va maxsus psixologik bilim lar olgan 
mutaxassislar tomonidan amalga oshiriladi. Psixologik xizmatga 
jalb qilingan pedagoglar bu mutaxassislikni olish uchun maxsus 
qayta tayyorgarlikdan o‘tishlari lozim.
Psixologning maslahat berish rejasida quyidagi ishlar o ‘z 
aksini topishi zarur:
1. Bolalar, o‘qituvchilar, talabalar ta’lim va tarbiyasi bilan 
sluig‘ullanuvchi barcha shaxslarga, jumladan, m a’muriyat 
(dircktor, rektor, mudir) o ‘qituvchilar, murabbiylar, ota-onalar, 
ijtimoiy va jamoatchilik tashkilotlari xodimlariga aniq, yaqqol 
masiahatlar berish.
2. Ta’lim, taraqqiyot, tarbiya, kasb tanlash va turmush 
iiurish, o‘zaro munosabat, muomala va muloqot sirlari, teng- 
doshlar va voyaga yetmaganlar munosabati, masalan, dunyo- 
qarash, qobiliyat, iqtidor muammolari yuzasidan individual, 
guruhiy, jamoaviy tarzda masiahatlar uyushtirish.
3. Ma’muriyat, bolalar, o ‘quvchilar hamda talabalar va 
ota-onalarga ularning ruhiy o ‘sishi xususiyatlariga oid 
ma’lumotlar berishi, farzand asrab olish, onalik va otalikdan 
mahrum qilish ishlarida qatnashish, tashkilotlaming g‘amxo‘rlik 
va vasiylik to ‘g‘risidagi qabul qilgan qarorlariga munosabat 
bildirishi lozim.
4. Ota-onalarga bolaning ruhiy rivojlanishi xususiyatlarini 
shaxs sifatida shakllanishi, o ‘zaro munosabat maqomlari, 
bunda farzandlaming yoshi, jinsi, individual-tipologikxususi- 
yatlari muammosi bo‘yicha ilmiy-amaliy masiahatlar beradi.
5. Maktab o ‘quvchilari, o'rta maxsus va kasb-hunar kol- 
leji hamda akademik litsey talabalariga ularning imkoniyati, 
istiqboli to‘g‘risida ilmiy-amaliy xususiyatga molik masiahatlar 
berish: yoshlarni saralash, tanlash, kasbga yaroqlilik daraja- 
sini