«Zamonaviy dunyoda ijtimoiy fanlar: nazariy va amaliy izlanishlar» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya

---

23 
«Zamonaviy dunyoda ijtimoiy fanlar: nazariy va amaliy 
izlanishlar» nomli ilmiy, masofaviy, onlayn konferensiya
 
XOLID IBN VALID MASJIDINING O`ZIGA XOS TARIXI VA 
O`ZBEKISTON TARIXIDA TUTGAN O`RNI 
Olimova Zilola
Andijon Davlat Universiteti
Tarix fakulteti 3-kurs talabasi
https://doi.org/10.5281/zenodo.6621477 
Asaka shahrining eng gavjum va markaziy hududida joylashgan “Xolid ibn 
Valid “ jome masjidi Markaziy Osiyodagi eng yirik masjidlardan biri hisoblanadi 
va mustaqillikka erishish ostonasida qurilgan dastlabki masjidlardan biri 
hisoblanadi. Chunonchi masjidning qurlish ishlari Asaka tumani xalqining 
hasher yo`li bilan barpo etilgandir. Bundan tashqari hali SSSR tarkibida 
bo`lishimizga qaramay masjid qurilishiga katta e`tibor berilgan va masjidning 
qurilish ishlari eng zamonaviy ko`rinishda olib borilgan. Aytish 
Xolid ibn Valid 
masjidining poydevori 1991-yil 23- aprelda qo'yilgan. U Andijon viloyati, Asaka 
shahrining eng gavjum va markaziy qismida joylashgan. Masjid 2004-yilda 
O'zbekiston musulmonlari idorasi va Adliya vazirligida rasmiy ro'yxatdan 
o'tkazilgan. 2005-yildan beri qurilish va ta'mirlash ishlari 13 yil mobaynida 
davom etgan.Masjid binosi uch qavatli bo’lib, pishtgan g'ishtdan qurilgan. 
Bezatish paytida ularning bezagi sifatida har xil usulda yotqizilgan ko'p rangli 
g'ishtlardan foydalanganlar. Uch qavat binoning barcha derazalari ham uchli 
ravoq shaklida qilingan. Masjidning maydoni 2400 kvadrat metrni tashkil qiladi. 
Taxminan 400 kishi kuniga besh mahal namozga keladi. Olti mingdan ziyod 
fuqarolarimiz juma kuni namoz o'qiydilar. Shuning uchun namozxonlarga 
qulaylik yaratib, olomonning tiqilib qolmasliklari uchun uch tomonda kirish 
eshiklari joylashtirilgan. Foydalanishga topshirilgan barcha yordamchi xizmatlar 
zamonaviy komponentlar bilan jihozlangan. Katta hovli yorqin marmar bilan 
o'ralgan, uning burchaklarida zamonaviy mustahkamlovchi inshootlar 
joylashtirilgan. Ular minoralar shaklda bo'lib, uchta sathda qilingan. Ular masjid 
binosini 4 tomonidan joylashtirilgan. Ustki qismi ko'k naqshinkor gumbazlar 
bilan bezatilgan. O`sha davrda masjidning bosh imom-xatibi hisoblangan 
Shahobiddin Pardaev o`zining ushbu iliq fikrlarini aytib o`tgan:
“Mamlakatimizda birinchi marta mustaqillik davrida diniy va milliy 
qadriyatlarimiz tiklana boshladi. Duolari ijobatini ko'rib ajdodlarimizning 
ko'zlari yoshga to'ldi va ularning baxtli farzandlari mustaqil O'zbekiston 
fuqarolariga aylanishdi. Xalqimiz ko'p yillardan beri kutgan paytiga yetdi. Ularda 
avvalgi davrda yo'qotilgan ma'naviy meros bor”. Masjidning o`ziga xos jihatlarini 
sanab o`tadigan bo`lsak,asosiy zal baland shiftga ega bo'lib, bu yerga katta havo 

---

24