Zamonaviy o`qituvchi va unga qo`yiladigan talablar anarbayeva Guljamol Saydullayevna

 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
№1 2022 
10 
berishda bilimlar manbaidan biridir. Ko`pchilik o`qituvchilar sinf rahbari vazifasini 
bajarib, tarbiya jarayoni tashkilotchilari bo`lib hisoblanadilar. 
Zamonaviy o`qituvchi ijtimoiy psixolog bo`lmasligi mumkin emas. Shuning 
uchun ham o`quvchilar o`rtasidagi o`zaro munosabatlarni yo`lga sola olishi, bolalar 
jamoasida ijtimoiy-psixologik mexanizmlardan foydalanishni bilishi zarurdir. 
Ma’lumki, pedagogik faoliyat – kishi mehnatining eng murakkab sohalaridan 
biridir. Jamiyat tomonidan qo`yiladigan talablaridan eng muhimi o`qituvchining 
shaxsi va uning kasbi bilan bog`liq xislatlariga qaratilgan. 
O`qituvchining eng muhim shaxsiy xislatlari quyidagilardir: 
- O`qituvchining o`z Vataniga sodiqligi, bolalarni sevishi, ularni insonparvarlik 
ruhida tarbiyalash istagi, o`z yurti, ona tili, o`z xalqining tarixi va uning madaniyatini 
sevishi, davlatning mustaqilligi g`oyasida yashashidan iboratdir; 
- Ijtimoiy javobgarlikni yuksak darajad his etishi; 
- Olijanobligi, aql-farosatli, ma’naviy pok; 
- O`zini qo`lga ola bilishi, sabr-toqattli, bardam, matonatliligidir. 
Jamiyatning o`qituvchilik kasbiga qo`yadigan asosiy talablari quyidagichadir: 
- Keng bilim saviyasiga ega bo`lishi, turli bilimlardan xabardor bo`lishi; 
- Yosh pedagogik psixiologiya, ijtimoiy psixiologiya va pedagogika, yosh 
fiziologiyasi hamda makyab gigiyenasidan chuqur bilimlarga ega bo`lishi; 
- O`zi dars beradigan fan bo`yicha mustahkam bilimga ega bo`lib, o`z kasbi, 
sohasida jahon fanida erishilgan yangi yutuq va kamchiliklardan xabardor bo`lishi; 
- Ta’lim va tarbiya metodikasini egallashi; 
- O`z ishiga ijodiy yondashishi’ 
- Boalarni bilishi, uning ichki dunyosini tushuna olishi; 
- Pedagogik taxnikani ( mantiq, nutq, ta’limnig ifodali vositalari) va pedagogik 
taktga ega bo`lishi; 
- O`qituvchining o`z bilim va pedagogik mahoratini doimiy ravishda oshirib 
borishi. 
Har bir o`qituvchi ana shu talablarga eng yuqori darajada mos keladigan 
bo`lishi uchun intilishi kerak. 
O`qituvchiga jamiyat tomonidan qo`yiladigan talablar, turli xilldagi ijtimoiy 
kutishlar, pedagogning individualligi, uning, shu tariqa talablarga javob berishga 
subyektiv tayyorgarligi muayyan o`qituvchining pedagogik faoliyatga naqadar 
tayyorgarligidan dalolat beradi. 
Muhim davlat vazifasini – Kadrlar tayyorlash milliy dasturini amalga 
oshirayotgan zamonaviy maktab o`qituvchisining xislatlari, uning ijodiy faoliyati, 
asosan, amaliy ishda, pedagogik tajribalarni egallash jarayonida o`sib rivojlana 
boradi. Shu bilan birga o`qituvchi doimiy ravishda o`z malakasini oshirib, o`z 

---