‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi n. M. Ziyavitdinova, Y. M. O‘rinov, Sh. N. Xayitov menejment

«Inson resurslarini boshqarish»
tushunchasi boshqarishning 
strategik jihatlarini, shuningdek, ijtimoiy rivojlanish m asalalarini 
o ‘z ichiga oladi va ularga ustuvorlik beriladi. 
«Xodimlarni
boshqarish»
tushunchasi esa k o ‘proq kadrlar bilan tezkor ishlashni 
anglatadi. A gar birinchi yondashuv davlat miqyosida bandlik va uni 
m uvofiqlashtirish vazifalaridan kelib chiqsa, ikkinchi yondashuv 
bev o sita korxona darajasidagi mehnat munosabatlari va ulam i 
m uvofiqlashtirishdan kelib chiqadi. Iboralam ing turlicha m a’no 
kasb etishi faoliyat turlari v a y o ‘nalishi bilan b o g‘liq. Chunonchi, 
«xodim » iborasi k o‘p hollarda kichik (100 kishidan kam band 
b o ‘lgan) korxonalarga, «inson resurslari» iborasi esa 2,5 ming 
kishid an ortiq band bo ‘lgan yirik korxonalarga nisbatan qoMlaniladi.
Xodimlarni boshqarish
deganda korxonada band bo‘lgan 
kish ilar salohiyatini rivojlantirish va undan samarali foydalanish, 
ularning normal faoliyat k o ‘rsatishi uchun zaruriy shart-sharoit 
yaratish b o ‘yicha o ‘zaro b o g ‘langan tashkiliy-iqtisodiy va ijtimoiy 
tad b irlar tizim i tushuniladi.
B unday boshqaruv funksional va tashkiliy boshqaruvlarga 
b o ‘linadi.
Funksional boshqaruv
deganda bevosita xodim lar m asalasini 
yechish bilan bog‘liq m asalalar, ya’ni xodimlarni tanlash, ishdan 
b o ‘shatish, m alakasini oshirish, ish haqi va hokazolar tushuniladi.
Tashkiliy boshqaruv
tushunchasi xodimlar ishi uchun bevosita 
ja v o b beruvchi barcha shaxs va institutlar, y a ’ni rahbarlar, xodim lar 
b o iim i, kasaba uyushm alari va boshqalam i o ‘z ichiga oladi.
228

---

Xodimlarniboshqarishtmm\
deganda korxonada band boMgan 
kishilar salohiyatini rivojlantirish va undan samarali foydalanish, 
ularning normal faoliyat ko‘rsatishi uchun zaruriy shart-sharoit 
yaratish b o ‘yicha o ‘zaro bog‘langan iqtisodiy-tashkiliy v a ijtim oiy 
tadbirlar tizimi tushuniladi. Bu tizim tarkiban quyidagilam i o ‘z 
ichiga oladi: ish sharoiti; m ehnat m unosabatlari; kadrlam i hisobga 
olish va rasm iylashtirish; xodim larni rejalashtirish va xodim lar 
m arketingi; xodimlarni rivojlantirish; mehnatni ra g ‘batlantirish 
vositalarini takom illashtirish; huquqiy xizmat; ijtim oiy tuzilm ani 
rivojlantirish; boshqarishning tashkiliy tarkibini ishlab chiqish 
tizim i.
X odim larni boshqarish ikki guruhdan iborat tam oyillarga 
asoslanadi: