‘zbek ist0n respublikasi oliy va ‘rta maxsus ta’lim vazirligi toshkent moliya instituti


asosiy vositalar bo‘yicha yoki faqat ulaming aktiv qismi bo‘yicha



Yüklə 7,18 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə36/146
tarix27.08.2023
ölçüsü7,18 Mb.
#140689
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   146
Iqtisodiy tahlil

asosiy vositalar bo‘yicha yoki faqat ulaming aktiv qismi bo‘yicha
hisoblanishi mumkin. Shuning uchun, xulosalar to‘g ‘nligini ta’minlash-
da ulami hisoblash metodikasi bo‘yicha ko‘rsatkichlar bir xilligiga
erishish lozim.
Ko‘rsatkichlami taqqoslashda ulaming taqqoslanuvchanlik bo‘yicha
tabiiy-iqlim sharoitlarini ta’minlash juda muhim. Xususan, bu qishloq
x o ‘jaligi uchun juda dolzarb masala sanaladi. Korxonalaming turli
tabiiy-iqtisodiy zonalarda b o iish i mahsulot etishtirishga, vaqtinchalik
va doimiy xarajatlar darajasiga, mahsulotlar mehnat sig ‘imi va boshqa-
larga jiddiy ta’sir ko‘rsatadi. Shu omil bo‘yicha ko‘rsatkichlaming
taqqoslanuvchanligini ta’minlash uchun iqlimiy va hududiy xususiyatlar
bilan shartlangan ko‘rsatkichlaming o ‘sish ulushi ajratiladi, keyin esa
ulaming ta’siri bartaraf etiladi.
Ayrim ko‘rsatkichlaming mavsumiy tavsifiga e ’tibor qaratish zarur.
Misol uchun, tovar zaxiralari mavsumgacha jamlanadi, qishki davr
uchun ozuqa zaxiralari yaratiladi, korxonaning ishchan faolligi davrida
kapital aylanuvchanlik koeffitsiyenti o ‘sadi va shu kabilar.
Ayrim 
hollarda 
koisatkichlam ing 
taqqoslanuvchan 
emasligi
korxonaning hisob siyosatidagi o ‘zgarishlari bilan ham kelib chiqishi
mumkin. Xususan, amaldagi m e’yoriy hujjatlar bir m a’noga ega
ko‘rsatkichlami turli usullar bilan shakllantirish mumkinligiga y o i
qo‘yadi. Misol uchun, asosiy vositalarga eskirish hamda nomoddiy
aktivlarga amortizatsiya hisoblashning turli metod va usullarining
mavjudligi; iste’mol qilingan ishlab chiqarish zaxiralarini baholash
metodini o ‘zgartirish (NIFO, FIFO, LIFO) va boshqalar.
Xulosa qilib aytganda, ko‘rsatkichlami taqqoslanuvchan shaklga

Yüklə 7,18 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   ...   146




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin