keltirishmng asosiy usullari ulami yagona bazisga keltirish y o i i bilan (o ‘rtacha va nisbiy kattalik, tuzatish) amalga oshirilar ekan. 3.9. M utlaq va nisbiy ko‘rsatkichlam i hisoblash usuli Iqtisodiy tahlilda ko‘rsatkichlami o ‘rganish mutlaq miqdorlardan foydalanish bilan boshlanadi. M isol uchun. mahsulot ishlab chiqarish hajmi (natural va qiymat oichovlarida), tovar aylanish hajmi, mahsulot ishlab chiqarish tannarxi, yalpi tushum, ishchilar soni va hokazo. Mutlaq ko‘rsatkichlar boshqa hodisalaming oich am iga nisbatsiz miqdoriy o ‘l-
chovini aks ettiradi, nisbiy esa - kattaliklar o'rganilayotgan hodisa va kattaliklaming boshqa davr yoki boshqa obyekt bo'yicha olingan qan day dir boshqa hodisa yoki kattaliklarga nisbatini ifodalaydi. Mutlaq miqdorlarsiz tahlil ishlarini amalga oshirib boim aydi. Iqtisodiy' tahlilda mutlaq miqdorlar voqelikni bilish, tushunish, о qish va o ‘rtacha hamda nisbiy ko‘rsatkichlami hisoblashda asosiy axborot baza- si bo‘lib foydalaniladi. Shuningdek, mutlaq o‘zgarish iqtisodiy tahlilda muayyan ko‘rsatkichni avvalgi davrlarga nisbatan mutlaq miqdordagi farqlarini k o‘rsatib beradi (3.15-jadval). Nisbiy ko‘rsatkichlar bir xil tur va mazmundagi ko‘rsatkichlami o ‘zaro nisbatini aniqlab foiz, koeffitsiyent. indeks ko‘rinishida aks ettirib beradi. Ushbu usul reja bajarilishi, o ‘sish sur’atlari hamda salmoqlar asosida voqeliklaming tarkibiy tuzilish holati kabilarni o‘rganishda keng qoilaniladi (3.15-jadval). Nisbiy ko‘rsatkichlar bir kattalikni boshqasiga bo‘lish natijasida olinadi va u taqqoslash bazasiga qabul qilinadi. Bu reja, bazis yil, boshqa korxonaning, o‘rtacha sohaviy ma’lumotlari va
