‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi



Yüklə 111,09 Kb.
Pdf görüntüsü
səhifə159/184
tarix26.12.2023
ölçüsü111,09 Kb.
#197706
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   184
‘zbekist0n respubukasi oliy уа ‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Fermer, fermer xo‘jaligi 
— xususiy yoki ijaraga (lendlorddan) 
olingan yerdaoUb boriladigan sohibkorliktipidagi xo‘jalik.Kapitalistik 
fermerchilikda yollanma mehnatni jalb etish, oilaviy shakli esa aksariyat 
xo‘jalik egasining (fermer va uning oilasi) kuchi bilan olib boriladi. 
Dastlab Angliyada XVII asrda vujudga keldi. Hozir deyarli barcha 
mamlakatlarda mavjud. Fiziokratlar qo‘llab-quwatlagan xo‘jalik turi. 
Erkin savdo, xususiy mulk va mavjud tuzum tabiiy deb baholanadi.
Tyurgo Ann Rober Jak (1727-1781) 
fransiyalik, fiziokratizm 
g‘oyasini rivojlantirdi. Sof bozor iqtisodiyoti tarafdori. Minimal ish 
haqini qo'llagan, jamiyatda (kapitalist va ishchilami qo'shgan holda) 
beshta sinf (Keneda esa uchta) borhgini aytdi.
Smit Adam 
(1723-1790) — Angliya klassik iqtisodiy maktabining 
buyuk nazariyotchisi, manufaktura davrining iqtisodchisi. Asosiy asari 
«Xalqlar boyligining tabiati va sabablari to‘g‘risidagi tadqiqot» (1776) 
bo‘lib, unda hozirgi til bilan aytganda erkin bozor munosabatlari o‘z 
aksini topgan. Unda kapitalistik iqtisodiyot, xususiy mulk ideal deb 
hisoblanadi. Mehnat taqsimoti (vaqtdan, malaka oshishidan, mashina 
qo'llashga imkon yaratishdan) uch yutuq berishini isbotlagan. 
Davlatning iqtisodga aralashuvi imkoni boricha kam bo'lishi kerak, 
deydi. Egoizm xususiyati jamiyat manfaatlariga qarama-qarshi emas, 
degan xulosa chiqaradi. Xalq boyligi ishlayotgan odamlaming soniga va 
ularning mehnat unumdorligi darajasiga bog‘liq deb o'ylagan. 
Manufakturani sanoatning eng yuksak cho‘qqisi deb bilgan (bu fikr 
xato edi, chunki fabrika ustunroq). «Smit dogmasi» deb ataladigan 
xatoga yo‘l qo‘ygan.
Gersog Baklyu 
— Adam Smit tarbiyachilik qilgan oila.


Sanoat to‘ntarilishi (inqilobi) 
— Angliyada birinchi bor XVIII asr 
o ‘rtalarida qo‘l kuchiga asoslangan manufakturadan (ikkinchi 
bosqichdan) mashinalashgan zavod-fabrikaga (uchinchi bosqichga) 
0
‘tish jarayoni (XIX asrning o‘rtalarida yakunlangan). Iqtisodiy 
rivojlanishda muhim o‘rin egallaydi, ijtimoiy-siyosiy sohalarda katta 
o‘zgarishlarga sabab bo'lgan.

Yüklə 111,09 Kb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   155   156   157   158   159   160   161   162   ...   184




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin