Ózbekistan tariyxı

Kurs jumısın tolıq úyrengenlik dárejesi. Usmon Yusupov 1938-jılda shahsan I. v. Stalin, A. A. Andreyev hám G. M. Malenkovlarga arnawlı xat menen shaqırıq etip, NKVD (Ishki Jumıslar Xalıq Komissari) xızmetkerleri haddan oshayotganliklari hám sol sebepten olardı jılawlap qoyıw máselesin kese qoyıwǵa erlik etken edi: «Ózbekstan Ishki jumıslar xalıq komissarlari shólkemleri iskerliginde júdá úlken kemshilik hám nızam buzıwshılıqlarǵa jol qóyılıp atır, bul jaǵday NKVD shólkemlerine suqilib kirip alǵan dushpanlar, ásirese Leonov (xalıq komissarinıń burınǵı orınbasarı ) hám Apressyan (burınǵı xalıq komissari) tárepinen hár tárepten xoshametlantirilib, hátte soǵan májbúrlab kelindi. Ǵalabalıq qamawlarǵa zor berildi, kóp jaǵdaylar jetkilikli dárejede tiykarlanbadı. Ishki jumıslar xalıq komissarligida, onıń rayonlardaǵı bólimlerinde hátte eń kóp qamaw ushın jarıs daǵaza etildi. Sonlıqtan, NKVD xızmetkerleri iskerligine ataq beriwde olardıń ózleri qamawǵa alǵan adamlardıń kórsetpeleri hám sanı dálil bolıp xızmet etdi. Bul bolsa jetkilikli dárejede tiykarlanmay qamawlarǵa keń jol ashtı». “Úlken terror” pátine shıqqan bir dáwirde I. v. Stalinge bunday xat menen shaqırıq etip bar haqıyqattı jazǵanlıǵı oǵada qáwipli bolǵan, bul onıń úlken qaharmanlıǵı edi.¹
Temanıń dáwirlik shegarası. Tema dáwirlik aralıǵı 1917-1950 jıllar aralıǵın óz ishine aladı.
Kurs jumısı temasınıń maqseti.Elimizde hizmet kórsetken milliy basshı kadrlardıń ómirin hám elimiz rawajlanıwına qosqan úlesi úyrenip shıǵıw.
Kurs jumısı temasınıń wazıypası. Wazıypa temanı ózlestirip shıǵıwdan ibarat bolıp, olar tómendegishe.

• 
  F.Xojaev ómiri haqqında maǵlıwmatlarǵa iye bolıw.
  
• 
  F.Xojaevtıń elimiz rawajında qosqan úlesin bilip alıw.
  
• 
  A.Ikramov iskerligi haqqında maǵlıwmatqa iye bolıw
  
• 
  U.Yusupovtıń elimiz ushın qılǵan qaharmanlıqların bilip alıw.
  

I BAP. Fayzulla Xojayev ómiri hám iskerligi
1917 jıldan baslap Fayzulla Xojayev hám Abdurauf Fitrat jas buxaraliklardan ajralıp shıqqan «Sól qanat»ǵa basshılıq qıladı. Fayzulla Xojayev jadidshiler menen birgelikte Buxarada konstitutsion monarxiya, keyininen demo- kratik respublika dúziw ushın gúresdi.
Fayzulla Xojayev bay ilimiy miyraslar qaldırǵan. Onıń «Buxara revolyuciyasınıń tariyxına materiallar» (1926 ), «Buxara daǵı revolyutsiya hám Orta Aziyanıń milliy shegaralanıw tariyxına baylanıslı» (1932) kitapları, «BXSR daǵı ekonomikalıq jaǵday» (1924), «Jas buxaralıqlar tuwrısında» (1926 ), «Jadidler» (1926 ) sıyaqlı maqalalarında XX ásirdiń 1 sheregindegi saldamlı máseleler haqqındaǵı pikirleri aytılǵan.
Fayzulla Xojayev turmısı hám iskerligi ǵárezsizlik sebepli tereńrek úyrenila baslandı. 1996 jılda ózbek xalqi óziniń jankúyer perzenti Fayzulla Xojayevtıń 100 jıllıq yubileyin bayramladı. Yubiley munasábeti menen Fayzulla Xojayev dóretpeleri hám ol haqqındaǵı izertlewler kórip shıǵıldı.¹