Ўзбекистон банклари ассоциацияси

 
2.3. Yuridik shaxslardan aktsiz solig‟ini undirish tartibi 
 
Jahon amaliyotida aktsiz solig‘i xaridorgir tovarlar hamda zeb-ziynat 
buyumlarining 
muayyan 
doirasiga 
nisbatan 
qo‘llaniladi. 
Rivojlangan 
mamlakatlarda aktsiz solig‘i umumiy soliq siyosatining muhim tarkibiy qismi 
bo‘lib, byudjet daromadlarini shakllantirishning asosiy manbasi hisoblanadi. 
Mamlakatimizda amal qilinayotgan aktsiz solig‘i umumiy tamoyillari jihatidan 
rivojlangan davlatlardagidan deyarli farq qilmaydi. 
Aktsiz solig‘i O‘zbekiston Respublikasida 1992 yildan boshlab 1991 yil 15 
fevraldagi ―Korxona, birlashma va tashkilotlardan olinadigan soliqlar 
to‘g‘risida‖gi Qonun asosida joriy qilingan.
Aktsiz solig‘i bu sof daromadning narxda va qo‘shilgan qiymat solig‘iga 
tortiladigan bazada xisobga olinadigan, bilvosita soliq sifatida byudjetga 
o‘tkaziladigan (undiriladigan) bir qismidan iboratdir.
Hozirgi kunda aktsiz solig‘i O‘zbekiston Respublikasi Soliq kodeksining 
VIII bo‘lim, 229-241 moddalari bilan undiriladi va huquqiy tartibga solib turiladi. 

---

46 
Hozirgi kunda respublikamizda amal qilayotgan aktsiz solig‘ini ikkiga, ya‘ni 
O‘zbekiston Respublikasi hududida aktsiz solig‘iga tortiladigan tovarlarni ishlab 
chiqaruvchi yuridik shaxlardan olinadigan aktsiz solig‘iga hamda O‘zbekiston 
Respublikasi hududiga olib kiriladigan aktsiz solig‘iga tortiladigan tovarlar uchun 
yuridik va jismoniy shaxslardan olinadigan aktsiz solig‘iga bo‘lishimiz mumkin. 
Aktsiz osti tovarlari ro‘yxati O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti qarori asosida 
belgilanadi hamda belgilangan tartibda soliq to‘lovchilarga O‘zbekiston 
Respublikasi Moliya vazirligi va Davlat soliq qo‘mitasi tomonidan etkaziladi.
Quyida keltirilayotgan jadvalda aktsiz osti tovarlari sonining yillar bo‘yicha 
o‘zgarish an‘anasi to‘g‘risidagi ma‘lumotlar keltirilgan (11-jadvalga qarang). 
11-jadval