¤збекистон республикаси олий ва ¤рта

5

bu erda: D-chokni boshi va oxirgidagi zanjirni qo’shgan holda, chok uzunligi.
Tayyor buyumdagi chok uzunligi - o’lchash bilan keyinchalik zanjirni ikkita uzunligini (chokni boshi va oxiridagi) qo’shish bilan aniqlanadi. Overlokli, yassi zanjirli, mokkili va boshqa choklar uchun bitta zanjirni uzunligi - 3 sm ga teng deb qabul qilinadi.
Chokdagi ip uzunligi formulasiga «n» qiymatni qo’yib:

L  l  ^Би  D

5

(мм)

Chiziqli birligida keltirilgan tikuv ipi sarfini formula bo’yicha oirlik birligiga aylantiramiz.

Q 

bu erda: Q - iplar ogirligi,(gr) L - iplar uzunligi, (m)

L
^Nум
(гр)

N_um - iplar nomerini umumiy yigindisi.
Buyumga ketgan iplar sarfini umumiy normasi - nazariy hisoblangan normalardan, hamda tikuv jarayonida yo’qatiladigan iplardan to’planadi:

1. 
   chok oxirlarida tikuv iplarini yo’qotishlar,
   
2. 
   galtakdan yoki babinani almashtirishdan tikuv iplarini yo’qotish.
   

v) ip uzilishida tikuv iplarini yo’qotish.

5. Baxyalardagi tikuv tplarini sarfini hisoblash

Mokkili ikki ipli bahya. Mokkili ikki ipli bahyada iplar tortilgan holatda bo’ladilar; bir-biri bilan chalishib, ular tikilayotgan matoni siqib, unga bosim hosil qiladilar. Bunda bahya ellips shakliga yaqin bo’lgan shaklni oladi (Rasm - 4.3.2.). Buni bahyani ko’ndalang kesimida ko’rish mumkin.
Mokkili bahyani tuzilishidan ko’rinib turibdiki, u o’zini bahyasi 1 dan va qulfi 2 dan tashkil topgan. Bahya 1 dagi ip uzunligini ellips uzunligi deb qabul qilib olib hisoblash mumkin, ya’ni:

Р_эл    (а  в)
bu erda: R_el - ellips perimetri,
a - ellipsni katta yarim o’qi, b - ellipsni kichik yarim o’qi.
a va b ni aniqlaymiz. (12 - rasm)

а  ^Аб

• 
  3 f_к
  

2
_; в 
Т  f _к
2 ;

Јulf 2 dagi ip uzunligi chamasi 2  f_q ga teng bo’ladi, chunki 2 f_q ga teng bo’lgan diametrli ikkita yarim aylanalar uzunligiga barobar bo’ladi; Mokkili bahyalarda iplar uzunligi:
L_MB =  (a+b) + 2 f_q a va b qiymatlarini qo’yib:
L_MB=1,57 (A_b+T+2f_q) ni olamiz.

6.