¤збекистон республикаси олий ва ¤рта

TIKUV MASHINALARI HAQIDA UMUMIY MA’LUMOTLAR

Trikotaj buyumlarini tikishda har xil turdagi va rusumdagi tikuv mashinalari qґllaniladi. Asosiy turlariga quyidagi mashinalar kiradi: buyumlarni tikish bilan bir vaqtda qirg’oqlarini yґrmalash uchun yґrmalovchi mashinalar; buyumlarni tikish uchun - yassi chok va yorma chok (rasposhivalka) mashinalari; buyum detallarini birlashtirish uchun - mokili, zanjir bahyali va h.k. mashinalar.
Buyumlarga ishlov berish va gul bosish uchun ham har xil mashinalar qґllaniladi: har xil tugmalar qadash uchun, halqa (petlya) hosil etish uchun maxsus mashinalar - yarim avtomatlar qґllaniladi. Oxirgi yillarda tikuv mashinasozligi tez sur’atlar bilan rivojlanmoqda. Yuqori tezlikda ishlaydigan, har xil rusumdagi va turli maqsadlarda qґllaniladigan mashinalar yaratilmoqda.
Bir turdagi kґp mashinalar biror bir turdagi ishni bajarish uchun (buyumlarni etak qismini buklash uchun) har xil maxsus moslamalar yoki apparatlar bilan jihozlanmoqdalar. Bu esa mashinani texnologik imkoniyatlarini kengaytirishga, ishlab chiqarish unumdorligini oshirishga, qґl operatsiyalarini mexanizatsiyalashga va tayyorlanayotgan buyumlar sifatini yaxshilashga yordam beradi.
Trikotaj buyumlarini tikishda gazlamalardan farqliroq, trikotaj xususiyatlaridan kelib chiqqan holda, asosan halqali bahya mashinalari qґllaniladi. Trikotaj tikish uchun mґljallangan tikuv mashinalari ularning qґllanilishiga qarab quyidagi guruhlarga bґlinadi:

1. 
   Guruh. Bir, ikki, uch, tґrt va besh ipli yґrmalovchi mashinalar. Bu mashinalar bichilgan buyumlarni tikib bir vaqtning ґzida yґrmalash va maxsulot chetlarini pichoq bilan qirqish uchun (overlok), tґkilgan chetlarni tikib bir vaqtning ґzida yґrmalash uchun (statechnaya mashinalar), buyumlarni tikib bir vaqtning ґzida chetlarini yґrmalash uchun (yashirin bahyali mashinalar) qґllaniladi.
   
2. 
   Guruh. Bir, ikki va uch ipli kettel mashinalari maxsulot detallarini halqa bilan halqa qilib tikish uchun qo’llaniladi.
   
3. 
   Guruh. Bir va ikki ipli zanjir bahyali (tambur) mashinalari. Butun tґqilgan buyumlarni chetlarini tikish uchun, maxsus ishlar uchun - tamburli mashinalar
   

bazasida tayyorlangan rezina tortuvchi, planka tayyorlovchi, piston qadovchi, maxsulotning chetlariga ishlov berish uchun chetlarini bog’lab tikuvchi mashinalar qґllaniladi.

4. 
   Guruh. Ikki, uch va to’rt ipli yassi bahya mashinalari. Bu mashinalar buyumlarni bir tekisda qґshib tikish uchun, beyka, kashta va shunga ґxshashlarni tikishda qґllaniladi.
   
5. 
   Guruh. Buyum detallarini gazlamali materiallar bilan tikish uchun qґllaniladigan mokili mashinalar.
   
6. 
   Guruh. Maxsus mashinalar - tugmali, halqali, mahkamlovchi va boshqalar.
   
7. 
   Guruh. Moki va halqali bahyalarni ko’klovchi mashinalar.
   

1.