1.3. Bank faoliyatini tashkil qilish va bank tarkibi
1.4. Bank ishi va uning davlat tomonidan
muvofiqlashtirilishi
[32]. Bozor iqtisodiyoti sharoitida Markaziy bank pul-kredit siyosatini ro‘yobga chiqarishda quyidagi usullardan foydalanadi (6-chizma).
Kredit pullarning besh asosiy turi bor (8-chizma).
Uchinchidan, veksellar cheklangan sohada aylanadi.
Aytaylik, quyidagilar aylanmasi (muomala) da bo‘lsin:
Bu yerda,
POT – pul aylanmasi tezligi;
B – o‘rtacha tortilgan baho darajasi;
TXS – tovar va xizmatlar soni.
Bu yerda:
IChM – haqiqiy ishlab chiqarish miqdori.
Aktiv pullar
Passiv pullar
M1 = naqd pul + chek omonatlari
Buni quyidagi chizma yordamida izohlash mumkin (14 -chizma).
[47]. Pul tovar ekan, u talab va taklif ta’sirida bo‘ladi.
Miqdor jihatdan
Sifat jihatdan
Kafolatli kredit
Foyda va zarar to‘g‘risida hisobot
Jalb qilinadigan moliyaviy omillar
Farq qiluvchi jihatlar
Tijorat banklarining resurslari
[80]. Bank aktivi deganda passivlar joylashtirilishi tushuniladi.
Tijorat banklarning aktivi va uning turi
Aktivlar
Jami aktivlar
Bank aktivlari toifalarining ta’rifi
Jami aktivlar
13-jadval.
Aktivlarning tasniflanish tizimi
Izoh
14-jadval.
Ssudalar bo‘yicha yo‘qotish ehtimolini qoplash
Ssudalarni ta’minlanganlik darajasiga qarab
Bank xarajatlari
Bank xarajatlari turlari
Shakli bo‘yicha
II
Bankning qisman soliq to‘lovlariga quyidagilar kiradi:
Tijorat bank foydasi tahlili (mln. so‘m)
Foydalilik koeffitsiyentlar tizimi
Ko‘rsatkichlar
Bankning likvidlik koeffitsiyentlari
Ko‘rsatkichlar
Me’yor darajalari
Aktivlar
Passivlar
Aksionerlik kapitali
Ko‘zda tutilmagan vaziyatlar moddalari
Ko‘rsatkichlar
Foizlardan olingan daromadlar
Foizlarga to‘langan xarajatlar
Boshqa foizsiz joriy xarajatlar
Foizsiz xarajatlar – jami
Tijorat bankining taxminiy balansi
Passiv hisoblar
Olingan foizlar summasi
Bu yerda:
BF – balansdagi foyda;
4-bob. TIJORAT BANKLARI OPERATSIYALARI
Kapitalni boshqarishning turlari
Lizing munosabatlarida qatnashuvchi subyektlar
Lizing obyektlarining umumiy tasnifi
34-jadval.
Lizing kompaniyalari nimaning hisobidan daromad oladi?
4.5. Tijorat banklarining qimmatli qog‘ozlar bilan operatsiyalari
4.6. Tijorat banklarining xalqaro operatsiyalari
5-bob. TIJORAT BANKLARINING KREDIT SIYOSATI
5.1. Kredit siyosatining mohiyati
40-jadval.
Kredit turlari
Kredit turlari
3
Muddati o‘tgan kreditlar (aktivlar) – qarzdor tomonidan kredit shartnomasida ko‘zda tutilgan to‘lash shartlari va jadvali buzilgan hamda asosiy qarz va unga doir foizlarning navbatdagi to‘lovi to‘lov muddati yetib kelganidan so‘ng to‘lanmagan kreditlar.
5.3. Kredit shakllari
Kreditning asosiy shakllari
Xalqaro kredit turlari
5.4. Kreditlash tamoyillari va kredit berish tartiblari
5.5. Mikrokreditlash
5.6. Imtiyozli kredit berish
6-bob. BANK MIJOZLARINING KREDIT OLISH LAYOQATLILIGINI BELGILOVCHI OMILLAR
Mijozning fe’l-atvori deganda uning yuridik shaxs, yoxud menejer sifatida o‘zini ko‘rsata olish, qarzni o‘z vaqtida qoplashdagi mas’uliyati, kreditni olishdan maqsad va uning bank kredit siyosatiga mosligini aniq bilishi kabilar tushuniladi. Yuridik shaxs sifatida o‘zini ko‘rsata olishi esa mijozning yuritayotgan faoliyatini mukammal bilishi, o‘z korxonasidagi iqtisodiy ko‘rsatkichlarning mazkur tarmoqning o‘rtacha ko‘rsatkichlariga mos kelishi, ishbilarmonlar (ishlab chiqaruvchilar va yetkazib beruvchilar, kreditorlar) doirasidagi bilimdonligi kabilar bilan belgilanadi.
Menejer sifatida o‘zini ko‘rsata olishi mijozning quyidagi jihatlarida namoyon bo‘ladi:
I
II
III
IV
V
Qarzni qoplashni tavsiflovchi koeffitsiyentlar
Korxonalarning kreditga layoqatliligini
7-bob. KREDIT SHARTNOMALARI
8-bob. BANK RISKLARI VA ULARNI BOSHQARISH USULLARI
Bank risklari va ularning turlari
Turlanish
belgilari
Risk turlari
Qamrab olish
Aktivlar va passivlarni boshqarish
Risk
Turlari
2
Bankrotlik
riski
Balanslashmagan
likvidlik
riski
Foiz riski
Foyda ololmaslik riski
Suiiste’mol riski
Likvidlik
riski
Tahliliy-kompleks usuli o‘yinlar nazariyasini qo‘llashga asoslanadi. U bankning nafaqat o‘z harakatlarini, shuningdek, atrofidagi kontragentlarning ham amalga oshirishi mumkin bo‘lgan barcha muqobil harakatlarini ko‘rib chiqishni taqozo etadi. O‘yinlar nazariyasi unsurlaridan foydalangan holda vazifalarni hal qilish jarayoni juda ulkan va murakkab bo‘lib, juda ko‘p vaqt sarflashni talab etadi.
