Ўзбекистон республикаси олий ва

Tarqatma materiallardan namunalar

1- tarqatma material

Monopolistik ittifoqlarning qay tarzda vujudga kelishini quyidagi chizma orqali ko’rish mumkin.
Monopololistik ittifoqlarning
vujudga kelishi

Siz monopoliyalarni tashkil topishi chizmada ko’rsatilgan jarayon bo’yicha yuz bergan, degan fikrga qo’shilasizmi? Siz yana nimalarni qo’shgan bo’lar edingiz?

Bozor tarkibining farqlanuvchi jihatlari xarakteristikasi. 1) firmalar soni; 2) mahsulot tipi; 3) tarmoqqa kirish naqadar osonligi; 4) narx o’rnatish imkoniyati; 5) rakobat usullari: narx yordamida yoki narxdan foydalanmay.

Ro’yxatni davom ettira olasizmi?


Javoblar:
Asosiy tayanch tushunchalar:
1v); 2a); 3g); 4b); 5d); 6j); 7e); 8z); 9yo); 10i);


Masala va mashqlar:.
1. Taklifning o’sishi, bahoni tushishi kuzatiladi.
2. 70 mln. so’m.
3. Monopol korxonalar 1996 yilga nisbatan 2,5 marta, mahsulotlar 17 marta kamaygan. Bu albatta ijobiy holat. Xizmat ko’rsatishda 106 turdagi xizmat, qurilish materiallarining 47 turi monopol mahsulot.
5. Agarda ko’mir, neft-kimyo sanoati, elektr, gaz, suv ta’minoti xizmatlarini tabiiy monopoliyalarga kiritsak, korxonalar sonida ularning ulushi 50%ni, mahsulotlari 47%ni tashkil etadi.
6.
1) Firma faoliyatining mikroiqtisodiy ko’rsatkichlari (ming so’m hisobida)

P	Q	TR	TC	TVC	TFC	ATC	AVC	MC
5,0	100	500	400	250	150	4	2,5	6

2). Foydani maksimallashtirish MR (R)>MS; R>ATS;

3). Optimal foyda olish uchun mahsulot ishlab chiqarishni shu darajaga etkazish kerakki, RMRMS bo’lishi, lekin ATS bahodan past bo’lishi lozim.
4). Firma R7. 1) «Tarmoqqa kirish to’siqlari» deb, shu tarmoqda ilgaridan faoliyat yuritayotgan firmalar bilan raqobatlashadigan yangi firmalarni shu tarmoqda faoliyat yuritishini qiyinlashtiradigan shart-sharoitlar tushuniladi.
2) To’siqlarni engish muammosi ularni bartaraf qilish mumkinligi va mumkin emasligida ifodalanadi.
3) Bunday to’siqlar:
*siyosiy;
*tashkiliy;
*tabiiy;
*moddiy;
*vaqtinchalik va hokazo bo’lishi mumkin.
8. Ko’rsatilganlardan: a, b, v, e, j – rivojlangan mamlakatlarga ham xos. Shu bilan birga «g» punkti ham katta rol o’ynaydi. O’zbekistonda hozirgi paytda barcha punktlari ahamiyatga ega. Shuning uchun ham ularga e’tibor qaratilmoqda.
9. Guruhga taalluqli bo’lmagani to’rtinchisi, qolganlari tabiiy monopoliyalar.