‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

0 ‘qitish, o ‘rganish 
va o ‘rgatish bo‘yicha qobiliyatlariga
quyidagilar kiradi:
- 0 ‘quvchini tushunishini ko'rish va sezish hamda bunday 
tushinishning darajasini va xarakterini o‘rganish qobiliyati;
~ 0 ‘quv materialini mustaqil tanlab olish hamda o‘qitishning 
samara beruvchi usul va metodlarini belgilash qobiliyati;
- Materialni yetarli bayon qilish hamda uning barcha 
talabalarga tushunarligini ta’minlash qobiliyati;
- Talabalaming individualligini hisobga olgan holda o‘qitish 
jarayonini tashkil etish qobiliyati;
0 ‘qitish jarayonida pedagogik texnologiyalardan foydalanish 
qobiliyati;
~ 0 ‘quvchilaning katta odimlar bilan rivojlanishini tashkil 
etish qobiliyati;
—0 ‘zining pedagogik mahoratini takomillashtirish qobiliyati;
-Mustaqil ta’lim olish va mustaqil takomillashish qobiliyati.
—Pedagogik jarayonga qaratilgan pedagogik qobiliyatlarga
quyidagilar kiradi:
-Boshqa insonning ichki holatini to£g‘ri baholash, unga 
hamdardlik bildirish, hamnafas bo‘la olish qobiliyati (empatiya 
qobiliyati);
-Taqlid qilish uchun na’muna boiish qobiliyati;
-Tarbiya jarayonida individual xususiyatlarini inobatga 
olish qobiliyati;
- Muloqatning lozim topilgan uslubini hamda o‘z o‘mini 
topish, kelisha olish qobiliyati;
- Hurmat qozonish, ya’ni talabalar o‘rtasida obro‘ga ega 
bo‘lish qobiliyati.
447

---

Pedagogik qobiliyatlar ichida pedagogik muloqatga bo 'Igan
qobiliyat alohida ajralib turadi
.
0 ‘qituvchining talabalar bilan davomiy va samarali aloqalarini 
tashkil etishni kommunikativ qobiliyat bilan bogiaydilar.
Kommunikativ qobiliyat - bu pedagogik o‘zaro aloqalar doi- 
rasida o‘ziga xos tarzda namoyon bo‘ladigan muloqot qobiliyatidir.
Hozirgi jamiyatimizda o‘qituvchining mustaqil ravishda bi- 
limlami egallab, o‘z malakasini oshirib borishi - bir tomondan 
o‘qituvchilik faoliyatining borgan sari naqadar muvaffaqiyatli 
borayotganligini ko‘rsatsa, ikkinchi tomondan muhim vazifa 
ekanligidan dalolat beradi - chunki bu kechiktirib bo‘lmas jara- 
yon shaxsni intellektual qashshoqlikdan qutqarib qoladi. Psixo- 
logik nuqtayi nazardan o‘qituvchi doimiy ravishda o‘z bilimla- 
rini oshirishi bilan shug‘ullanishi zarurdir. Chunki o'qituvchilik 
mehnatining asosiy xususiyati ham shudir. Pedagog hamma vaqt 
odamlar orasida bo‘larkan, u odamlami ko‘pdan beri qiziqtirib 
kelayotgan haqiqatni o‘z qarashlari bo‘yicha to‘g‘ri tushuntirib 
berishi lozim.