‘zbekiston respublikasi oliv va o rta maxsus ta’lim vazirligi

Qadriyatli (aksiologik) yondashuv
- madaniyat inson 
hayotining mazmuni sifatida tushuniladi.
2. 
Faoliyatli yondashuv
- asosan madaniyat moddiy va 
ma’naviy boyliklarini yaratishga yo‘naltirilgan faoliyatning 
sinalgan usullari sifatida talqin etiladi.
3. 
Shaxsiy yondashuv
- madaniyat muayyan shaxs timsolida 
namoyon boiadi.
193

---

Madaniyatga nisbatan turli yondashuvlaming mavjudligi bir 
qator paradigmaiaming yaratilishiga zamin yaratadi.
Har bir paradigma muayyan ta’limiy muammolami hal etishga 
yo‘naltiriladi. Xususan:
- ijtimoiy institut sifatida o‘quv muassasalarining vazifalari;
- taiimning samarali tizimi;
- о‘quv yurtlari oldida turgan eng muhim, ustuvor 
masala;
- taiimning ijtimoiy ahamiyatli maqsadlari;
- muayyan bilim, ko‘nikma va malakalaming qimmatli 
hisoblanishi.
Ayni vaqtda quyidagi paradigmalar mavjud:
1. Bilim olishning an’anaviy paradigmasi (modeli)
(J.Majo, 
L.Kro, J.Kapel va boshqalar)
Unga ко‘ra taiimning asosiy maqsadi - “Bilim, qanchalik qiyin 
boimasin bilim olish”. An’anaviy paradigma maktabning maqsadi 
yosh avlodga individual rivojlanishi hamda ijtimoiy tartibni saqlab 
qolishga yordam beruvchi madaniy meroslaming muhim 
elementlari - bilim, ko‘nikma va malakalar, ilg‘or g'oyalar va 
qadriyatlami saqlab qolish hamda ulami yoshlarga yetkazish 
muhim ekanligini yoritadi. Bilim olish paradigmasining asosiy 
maqsadi: ta’lim olish, taraqqiyot va madaniyatning eng muhim 
elementlarini avloddan-avlodga yetkazish.
2. Ratsionalistik (bixevioristik) paradigma
(P.Blum, R.Gane, 
B.Skinner va boshqalar). Ratsionalistik paradigma diqqat marka- 
zida taiim mazmuni emas, balki o‘quvchilar tomonidan turli 
bilimlami o‘zlashtirilishini ta’minlovchi samarali usullari yotadi. 
Taiimning ratsionalistik modeli asosini B.Skineming ijtimoiy 
injeneriya bixevioristik (inglizcha