Zbekiston respublikasi

2.4.16-rasm. Kompakt-diskdan ma`lumotni o`qish 
1-kompakt-disk; 2-botiqlik; 3-orolcha; 4-CD-diskdagi axborotni himoya qiluvchi 
yorug`lik o`tkazuvchi qatlam; 5-qaytaruvchi qatlam (yozuvchi yuza); 6-himoya 
qatlami; 7-fokuslovchi ob`ektiv; 8-lazer nuri; 9-nurni sindiruvchi prizma; 10-
fotodetektor; 11-lazer qurilmasi; 12-diskni aylaytiruvchi dvigatel 

---

124 
2.4.3. Maishiy turmushda ishlatiladigan mexatronik tizimlar 
 
Maishiy turmushda ishlatiladigan mexatronik tizimlar odamning kundalik 
hayotida hamda xizmatlar ko`rsatish sohasida ishlatiladi. Bu tizimlar odamning 
ma`naviy ozuqa olishi uchun kundalik ishlarini yengillashtirish uchun 
mo`ljallangan.
 
Maishaiy turmushda ishlatiladigan tizimlar –murakkab va ilmiy muhandislik 
masalasidir, chunki bu hollarda intellekt elementiga va inson sezgi organlariday 
sezish sensorlariga ega bo`lgan robotlardan tashkil topgan universal tizimlardan 
foydalaniladi. Ular o`zi ayrim yengil ko`ringan, lekin ma`lum bir reglamentlarga ega 
bo`lmagan uy yumushlarini, masalan, ovqat pishirish, uylarni tozalash, kiyimlarni 
tikish va ta`mirlash, bolalarga qarab turish va boshqalarni bajarishi lozim. Uy 
xavfsizligi va nazoratini olib borish uchun mo`ljallangan (“aqlli uy”) robototexnik 
va kibernetik tizimlar muhim ahamiyatga ega. 
 
 
 
2.4.18-rasm. “Aqlli” kir yuvish mashinasi strukturasi 

---

125 
Yaxshi ishlangan va bizning hayot tarzimizga kirib kelgan mexatron 
tizimlardan biri – bu mikroprotsessorli kir yuvish mashinalaridir. Ular tahlillar 
natijasida yuviladigan narsalarning kirlik darajasiga qarab yuvish rejimini o`zi 
belgilaydi.
Maishiy mexatronik qurilmalarga turli xil servis xizmatlarga ega bo`lgan 
musiqa markazlari, kun davomida rejimni xonadagi odamlar soni, ko`chadagi 
harorat va sutkaning vaqtiga qarab o`zi belgilaydigan mantiqiy konditsionerlar, 
zamonaviy fotoapparatlar ham misol bo`la oladi.