Òzbeksitan respublikasi pàn hàm innovatsiyalar ministrligi berdaq atindaği qaraqalpaq màmleketlik universiteti

ÒZBEKSITAN RESPUBLIKASI PÀN HÀM INNOVATSIYALAR MINISTRLIGI
BERDAQ ATINDAĞI QARAQALPAQ MÀMLEKETLIK UNIVERSITETI
XIMIYA TEXNOLOGIYA FAKULTETI
FIZIKALIQ HÀM KOLLOIDLIQ XIMIYA KAFEDRASI
60530100-ximiya tàlimi baģdari
2-G ximiya studenti
Xojanazarova Aysiluwdiń
Analitikalıq ximiya pàninen

KURS JUMISI

Tema: Nitrit kislotanı patensiometrik anıqlaw

Orınlaģan: Xojanazarova Aysiluw
Qabıllaǵan: Niyatbaev Rufat

Nòkis-2023
Mazmun :
Kirisiw…………………………………………………………………………….3
I Bap. Àdebiyatlarģa sholıw
I. 1. Nitrit kislotanıń ximiyalıq ózgeshelikleri hám tarqalıwı……………………..5
I. 2. Nitrit kislota óndiristiń teoriyalıq tiykarları …………………………….……7
II Bap. Tàjriybeler bòlimi
II. 1. Nitrit kislotanı patensiometrik anıqlaw …………………………………….20
II. 2. Potensiometriyada isletiletuǵın elektrodlar …………………………….….27
Juwmaq ………………………………………………………………………....31
Paydalanılǵan ádebiyatlar……………………………………………...………32


Kirisiw
Ózbekstan Respublikası ózinıń ǵárezsizlikke erisken keyin bilimlendiriw tarawında tupten ózgerisler júz berdi. «Tálim tuwrısında»gi nızam programması ámelinde tálim degi úlken ózgerisler basqıshpa-basqısh ámelge asıp atır. Házirgi kúnde tálim processinde interaktiv usıllar (innovasion pedagogikalıq hám informaciya texnologiyaları ) den paydalanıp, tálimdiń natiyjeliligin kóteriwge bolǵan qızıǵıwshılıq, itibar kúnden-kunga kúsheyip barıp atır.
Temanıń aktuallıǵı. Nitritlar — nitrit kislota duzları. Siltiiy metallar hám ammoniy Nitritlar kóbirek, siltiiy-jer metallar, qo’rgoshin hám gúmis Nitritlar salıstırǵanda kem-roq isletiledi. Kaliy, natriy, bariy Nitritlar suwda jaqsı eriydi, gúmis, sınap, mıs Nitritlar bolsa az eriydi. Nitritning kópshiligi spirt, efir hám basqa organikalıq erituvchilarda júdá az eriytuǵın termik bekaror birikpeler. Tek jumıs-qoriy metallardıń Nitritlar bóleklenmay suyuklanadi, qalǵanları 25—300° de bóleklenedi. Nitritning ajırasıw procesi quramalı bolıp, parallel hám ket-má-ket reaksiyalardı óz ishine aladı. Tiykarǵı gazsiman ajırasıw ónimleri — NO, NO₂, N₂ hám O₂, Qattı elementlar retinde metall oksidi yamasa elementar metall boladı.
Nitrit ionı tek suwıq sharayatta suyultirilǵan eritpede qısqa muddet bolatuǵın kúshsiz kislota (Ka= 5 ,1 * 1 O^-4) - H NO ₂ ge tiyisli bolıp tabıladı.
Nitrit kislota demde nitrit angidrid hám suwǵa bóleklenedi:
2H N O₂ -> N₂O₃ + H₂O
Nitrit angidrid de tek tómen temperaturada turaqlı, ol úy temperaturasında tezlik penen bóleklenedi.
Nitrit duzları nitrit kislotaǵa salıstırǵanda talay turaqlı bolıp, suwda jaqsı eriydi (qızdırǵanda eriytuǵın gúmis nitrit bunnan tısqarı ). Qurǵaqlay nitritlarning ayırımları qızdırǵanda bóleklenmay suyıqlanadı, ayırımları bolsa bóleklenip ketedi.
Kislotalar nitritlarga tásir ettirilgende, nitrit kislota payda bolıp, ol ańsatǵana bóleklenedi hám gúńgirt gaz NO₂ ajralıp shıǵadı.