Ózbekstan respublikasí joqarí HÁm orta arnawlí bilimlendiriw ministrligi

ERITPELERDIŃ ELEKTR ÓTKIZIWSHEŃLIGI
Elementtıń sırtqı elektr maydanı tásirinde elektr togin ótkeriw ózgesheligi elektr ótkezgishlik delinedi. Eritpelerdiń elektr ótkezgishligi elektrolitik dissotsiyalanıw nátiyjesinde eritpede payda bolatuǵın ionlar sebepli bolıp tabıladı. Eritpelerde elektr zaryadtı tasıwshılar ionlar bolǵanı sebepli eritpediń elektr ótkezgishligi ionlardıń konsentraciyasına tuwrı proporcional boladı. Elektr ótkezgishlik waqıt birligi ishinde elektrolit arqalı ótken elektr muǵdarı (kulonlar ) menen o'lshenedi. Elektr ótkezgishlik qarsılıqqa teris shama bolǵanı ushın tómendegishe jazıladı : birpara elektrolitlar eritpeleriniń salıstırma elektr ótkezgishlik bahaları keltirilgen.
Birpara elektrolitlar eritpeleriniń 18 C dagi salıstırma elektr ótkezgishligi
Tayar eritpeler konsentraciyası KCl NaOH H2 SO4 NaCl
1 5 6, 910 -2 0, 19 0, 21 6, 710 -2
2 10 0, 14 0, 31 0, 39 0, 12
3 15 0, 20 - 0, 54 0, 16
Eritpeniń salıstırma elektr ótkezgishligi eritpedegi ionlar konsentraciyasına baylanıslı ionlardıń konsentraciyası qanshelli joqarı hám olardıń absolyut tezligi qansha úlken bolsa, salıstırma elektr ótkezgishlik sonsha joqarı boladı.
Salıstırma elektr ótkezgishlik konsentraciyası artıwıı menen málim maksimum mániske shekem kóbeyip baradı. Sonnan keyin ionlar arasındaǵı ortasha aralıq azayıwı menen ionlardıń tásir kúshleri artqanlıǵınan ionlardıń háreketsheńligi azayıwı sebepli, salıstırma elektr ótkezgishlik de azaya baslaydı. Bunnan tısqarı, konsentraciyası artıwı menen elektrolitdiń disostiyasiyalanıw dárejesi azayadı. Usınıń sebepinen, elektr ótkizgishlikti úyreniw ushın ekvivalent elektr ótkizgishlik túsiniginen paydalanıladı. Ol berilgen eritpede eritpe g-ekvivalent elektrolitden payda bolǵan ionlardıń ótkezgishligin kórsetetedi hám tómendegishe ańlatıladı.
Bunda x - salıstırma elektr ótkezgishlik, S - eritpeniń de kórsetilgen konsentraciyası. Sonday eken, ekvivalent elektr ótkizgishlik elektrodlar arasındaǵı aralıq eritpe sm bolǵanda, quramında eritpe g-ekvivalent erigen element bar eritpeniń elektr ótkizgishligi bolıp tabıladı. Ekvivalent elektr ótkezgishlik sm2-omg-ekvda ańlatpalanıladı.