Ózbekstan Respublikası Joqarı hám Orta Arnawlı Bilimlendiriw Ministrligi

2.3 Redaksiya marketińı jumisin shólkemlestiriw hám onıń usılları.
Marketiń byudjeti dáramatlardı maksimal dárejede asırıw ushın finanslıq
resurslardan paydalanıwdı názerde tutqanlıǵı sebepli, dáramat muǵdarı onı
alıw ushın sarplanǵan ǵárejetler muǵdarına baylanıslıǵını aytiwimız múmkin.
Usınıń menen birge, marketiń byudjetin qáliplestiriwde tekǵana satıw kóle-
mine procent qatnası usılı qollanıladı. Eń keń tarqalǵanları arasında " múm-
kin bolǵanıdan" finanslıq támiynlew usılı, básekiles paritet usılı, " ne
erisilgeniden" usılı, maksimal ǵárejetler usılı bar." Múmkinshilikden"
finanslıq támiyinlew usılı. Bul usıldıń mánisi ápiwayı : marketiń byudjeti "
qansha ajıratıw múmkin" principi bo yinsha qáliplestiredi, yaǵnıy qaldıq
mablaǵlar islep shıǵarıw mútajliklerin qandirǵannan soń.Kelesi dáwirlerde
satıw kóleminen qati názer, bólistiriledi.Marketińdıń ózi maqsetleri.
Tiykarınan, bul halda biz tek aldınan aytıp bolmaytuǵın marketiń haqqında
sóylewimiz múmkin, onıń natiyjeliliigi aldınan aytıp bolmaydı. Báseki pariteti
usılı. Bunday halda, bazarda qolǵa kiritilgen orınlardı saqlap qalıw ushın
baspa marketińǵa tiykarǵı básekishiler sarplaǵan aqshalar muǵdarında
aqsha ajratadı. Bul usıldı qóllaw ushın tekǵana birdey bazarda isleytuǵın
hám salıstırılauǵın pozitsiyalar hám resurslarǵa iye bolǵan bul tiykarǵı
básekishilerdi biliwi kerek.Olardıń marketiń byudjetleriní anıqlaw zárúrli,
bul bolsa talay qıyın.
Juwmaq
Zamanagóy redaktordıń jumısı málim bir baspa, kitap, bálki iri baspa
joybarları ideyasın islep shıǵıw hám ámelge asırıw menen baylanıslı barlıq
tarawlardı óz ishine aladı. Bul tarawlardan biri marketinlń bolıp tabıladı.
Redaktor stolında tayın qoljazba yamasa odan bólek jatqan halda kitap
bazarı haqqında oylamawı kerek. Bul júz bergende, kóbinese qandayda bir
zattı ózgertiw qıyın, hár halda, bul finanslıq joytıwlar yamasa qosımsha
ǵárejetler menen baylanıslı bolıwı múmkin. Bul kitap zárúrmi jáne onı baspa
ushın maqbıl bahada satıw múmkinbe yamasa joqpa, avtor oǵan
buyırtpa alıwınan aldın hám baspa keleshekte onıń bar ekenligi ushın qolay
sharayat jaratılıwma kirisiwinen aldın búl másele sheshılıwı kerek.
Qarar qabıllawda redaktor tekǵana jeke tájiriybe hám sezimnen paydala-
nıladı.Eger kerek bolsa, ol málim bir bilim salasındaǵı qánigeler menen
máslahátlesedi, bazardı úyrenedi, tiyisli ádebiyatlardı analiz etedi,
kásiplesleri menen máslahátlesedi,yaǵnıy ol bul kitap yamasa ózi
islep atirǵan jól.Marketińdaǵi tiykarǵı túsiniklerden biri bul "mútajlik" -
minez-qulıqta, iskerlikte, adamdıń sezimlerinde qolaysızlıq yamasa
ápiwayılaw - qanaatlandırılıwı kerek bolǵan zatqa bolǵan mútajlik.
Istemalshiniń kitapǵa bolǵan zárúriyatın qandırıw ushın baspa bazardı
úyreniwi kerek. Lekin bul izertlew baspanıń ǵárejetlerin kemeytiw hám
tabısın asırıw ushın da zárúr. Eń zárúrli marketiń vasitelerinen biri bazar
segmentatsiyasi bolıp tabıladı. Bazardıń alahıda qismi, ulıwma ayrıqshalıq-
larǵa iye. bolǵan qarıydarlar, ónimler yamasa kárxanalar toparı boyınsha eń
úlken maǵlıwmatlar bazasın qáliplestiredi hám úyrenedi.Sonday qilib,
redakciya hám baspa marketińi ush tiykarǵı maqsetke iye. Birinshisi, udayı
tákirarlanatuǵın baspa auditoriyasınıń informaciyaǵa bolǵan mútajlik hám
talapların qandırıw. Ekinshisi, onı bazarǵa alıp shiǵiw ushın sharayat jaratıw.
Úshinshisi bolsa, sol tárzde udayı tákirarlanatuǵın baspa jáne onıń
redaktorlarınıń bar ekenligin támiyinlew.Redaksiya marketińi puqta islep
shıǵılǵan rejege muwapıq ámelge asıriladı,ol jaǵdayda onıń dawam etiw
waqti, baslanıw hám tawısıw waqıtları,olardı ámelge asırıw ushın juwapker
shaxslar hám basqa kórsetkishler belgilenedi. Bul joba redakciya yamasa
kompaniya marketologi baslıqlıǵında menejerler yamasa jámááttiń túrli
bólimleri, birinshi náwbette kommerciya bólimleri wákilleri qatnasıwında
dúziledi. Kampaniya rejesin ámelge asırıw úlken ǵárejetlerdi talap etedi, sol
sebepli bul marketiń usılı baspanıń ózin yamasa onıń redaksiyası quramın
hám iskerligin shólkemlestiriwdi o' zgertiretuǵin saldamlı qararlardı talap
etetuǵın krizislı jaǵday júzege kelgen jaǵdaylarda qollanıladı. Soǵan uqsas
jaǵday, mısalı,bazarda payda bolǵandan keyin payda bolıwı múmkin kúshli
raqib basılıwıńızdı óz lawazımınan shetlatiw menen abay etken. Kampaniya
kóbinese bazarǵa jańa baspanıń, maqsetli auditoriyanı jaratıw hám taǵı
basqa bolǵanda shólkemlestiriledi.