Zahiri qanaxma
Növləri
1. Kapilyar qanaxmalar. Bu qanaxmalar
qan
dövranı sisteminin üst təbəqəsi
(çoxsaylı nazik kapilyarlar) zədələndiyi
halda
baş verir. Bu halda qan yavaş
axaraq
yaranı nazik qatla örtür.
2. Venoz qanaxmalar. Bu zaman
işlənmiş
qanı orqanlardan ürəyə daşıyan
damarlar
zədələnir. Oksigenlə zəngin
olmayan
belə qan tünd qırmızı rəngdə,
yapışqan və qatı olur. Bu zaman qan
eyni
həcmdə olmaqla yavaş axır.
3. Arterial qanaxmalar. Bu halda
qanı
ürəkdən orqanlara daşıyan damarlar
zədələnir. Oksigenlə zəngin olan belə
qan duru
və açıq qırmızı rəngdə olur.
Belə qanaxma zamanı qan, yaradan
güclü fontan şəklində axır, qan ürək
nəbzinə uyğun olaraq pulsasiya edir
(vurur).
Daxili qanaxma
Simptomlar:
•
dəri örtüklərinin həddindən artıq
avazıması;
•
soyuq
tər;
•
üşütmə;
•
səthi və zəif tənəffüs;
•
bəzi hallarda ağrı (ağrı olmaya da
bilər);
•
bəzi hallarda qan qarışığı ilə qusma
(
mədə qanaxması zamanı);
•
bəzi hallarda qanlı öskürək (ağ ciyər
qanaxmaları zamanı) və s.
Ülkər Süleymanlı 2020
Qanaxma zamanı ilk yardım
• Zahiri qanaxma
Qanaxmanın qarşısının alınması məqsədilə
sıxıcı sarğı qoyulmalıdır.
Qanaxma dayanmadığı halda barmaqla
qanaxan damarı sıxmaq lazımdır.
Alın və gicgahda olan yarada – qulağın
qabağında olan arteriyanı, baş və boyunda
olan yaradan yuxu arteriyasını, qoltuqda və
çiyində olan yaradan – körpücük sümüyünün
üstündə olan, bazu önündə olan yaradan
çiyin ortasında olan arteriyanı, pəncədə olan
yaradan
– pəncənin arxa tərəfindən keçən
arteriyanı sıxmaq lazımdır.
Əl və ya ayaqda zəif qanaxma müşahidə
olursa yaralanan əl və ya ayağı yuxarı
qaldırmaq, yaraya steril sarğı qoyaraq 4-5
dəq sıxmaq,qanaxma dayandıqdan sonra
sarğının üstündən bioloji sepsisə qarşı
tampon və ya pambıq qoyub bintlə sarımaq
lazımdır.
Baş və ya bədəndə güclü qanaxma zamanı
damarı sıxıb bağlamaq lazımdır.
Ülkər Süleymanlı 2020
Qanaxma zamanı ilk yardım
Ülkər Süleymanlı 2020
Qanaxma zamanı ilk yardım
Ülkər Süleymanlı 2020
Qanaxma zamanı ilk yardım
Daxili qanaxma
• Daxili qanaxması olan insanı nəqliyyatla daşımaq çox təhlükəlidir.
Buna
görə də xəstəni xəstəxanaya yalnız həkimin müşayiəti ilə
aparmaq olar. Bunun
üçün dərhal “təcili yardım” çağırın. “Təcili
yardım”a zəng vurarkən, zərərçəkəndə daxili qanaxmaya şübhə
olması barədə mütləq məlumat vermək lazımdır.
• “Təcili yardım” gələnə qədər xəstəni ehtiyatla yarıoturaq vəziyyətdə
uzatmaq,
üstünü isti örtmək, hərəkət etməyə və danışmağa imkan
verməmək, qarın nahiyəsinə isə içərisində buz və ya soyuq su olan
rezin qovuq
(“qrelka”) qoymaq lazımdır. Daxili qanaxmaya şübhə
Dostları ilə paylaş: |