bədənin toxumalarının zədələnməsidir.
Yanığın növləri
Termiki yanıq
Qaynar maye, su, par, qaynar əşyaya
toxunan zaman əmələ gəlir
Elektrik yanığı
Bu yanıq zamanı dəri dərindən
zədələnir, hətta daxili orqanların
zədələnməsidə mümkündür
Kimyəvi yanıq
Yod, turşular və s. nəticəsində yaranan
Ultrabənövşəyi və infraqırmızı şua
yanığı
Şüalanma nəticəsində yaranan yanıq
Ülkər Süleymanlı 2020
Yanıq zamanı ilk yardım
yanığın 4 dərəcəsi mövcuddur
• I dərəcə
Dəri qızarır. Sağalma 4-5 gunə baş
verir. Bədən səthinin 50%-dən
çox hissəsini əhatə etdikdə insan
həyatı üçün təhlükəli sayılır.
• II dərəcə
Dəridə suluq əmələ gəlir.
Sagalma 10-
15 günə baş verir
(
əgər yaraya infeksiya
düşübsə). Kiçik sahəli yanıqlar
insan həyatı üçün təhlükəli
deyil.
Ülkər Süleymanlı 2020
Yanıq zamanı ilk yardım
yanığın 4 dərəcəsi mövcuddur
• III dərəcə
Dəri cansızlaşır. Suluqlar və qaysaq
əmələ gəlir. İntoksikasiya baş
verir. Infeksiya düşmə ehtimalı
yaranır. Cərrahiyə əməliyyatı
ehtiyacı yaranır. Sağalma bir neçə
ay davam edir.
• IV dərəcə
Dəri külə dönür. Sağalma prosesi
uzun (aylar hətta illər) çəkir, və
dəridə defektlər qalir. Yanığın
sahəsi böyükdürsə onda
zərərçəkmə ölümlə nəticələnə
bilər. Sağalma illər ərzində baş
verir.
Ülkər Süleymanlı 2020
Yanıq zamanı ilk yardım
Ilk
yardım göstrərilməsi zamanı
növbəti addimlar atılmalıdır :
Zərərçəkəni yanıq törədən mənbədən
uzaqlaşdırmaq. Zərərçəkəni steril və
ya təmiz yerə uzadmaq və onu
sakitləşdirmək lazımdır. Sakitləşdirici
vasitələr vermək, çoxlu miqdarda su
içizdirmək lazımdır.
Paltarı ehmalca çıxarmaq lazımdır,
bədənə yapışan hissəsini dartıb
çıxarmaq, toxunmaq qadağandır.
Yanmış hissələri soyuq su vasitəsilə
10-
20dəq. ərzində soyutmaq. Yanıq
yerə buz qoymaq olmaz, çünki bu
donmaya gətirə bilər. Yanıqdan əmələ
gələ suluğu deşmək, dərman vurmaq
qadağandır. (I dərəcədə yanığa qarşı
gel vurula bilər) Yanıq hissəyə bint
(pambıq olmaz!), təmiz sarğı qoymaq
lazımdır. Təcili həkimə müraciət etmək.
Ülkər Süleymanlı 2020