Zərİf məqamlar (Böyük Rəhbər Ayətullah Xameneinin 1979-2004-cü illərdə müəllim və tələbələr qarşısında çıxışlarından seçmələr) Beşinci cild Tərtib edən: Həsən Qüddusizadə Çevirən: Maqsud Əzizoğlu Birinci fəsil

Əlavə 1: Amerikada uşaqlara qarşı qayğısızlığın günbəgün artması

Karneqi Korporasiyası⁸⁹

Biz bu gün bütün Amerikada sakit bir böhranın əlamətlərini müşahidə etməkdəyik. Üç yaşına qədər uşaqlar və onların ailələri çoxlu problemlərlə qarşı-qarşıyadırlar və bu acı durum günbəgün ağırlaşır. Bu şəraitdə uşaqların ah-naləsini eşitməkdən əlavə, övladlarının tibbi və ictimai qayğıları üçün lazımi şəraiti təmin etməkdə valideynlərin acizliyini və mövcüd durumdan davamlı şikayətlərini də müşahidə edirik. Əlbəttə, azyaşlı uşaqlar müqəssir deyillər, onlar cinayət törətməmiş, uyuşdurucu maddələrdən istifadə etməmiş və məktəbdən ixrac olunmamışlar.

Biz bu gün cəmiyyətimizdə uşaqların münasib inkişafına, onların valideynlərinin tərbiyəvi və iqtisadi ehtiyaclarına və həyata keçməyən istəklərinə diqqət yetirmirik. Siyasətçilərmiz çox nadir hallarda bu sahədə hansısa addım atırlar və beləliklə, azyaşlı uşaqlara və onların valideynlərinə aid problemlər cəmiyyətdə sakit böhran şəklində davam edir.

Azyaşlı uşaqların və onların ailələrinin vəziyyətini yenidən yada salın. 1993-cü ildə Amerikanın təhsil üzrə milli işçi qrupu rəsmi hesabatında yaydı ki, Birləşmiş Ştatların körpə və azyaşlı uşaqlarının təxminən yarısı öz həyatlarını yeni bir problemlə başlayırlar və böyüyüb inkişaf etmək üçün lazımi qayğı görmürlər. Ümumilikdə, bizim cəmiyyətmizin üç yaşa qədərki uşaqlarının çoxu aşağıdakı təhlükəli amillərin biri və yaxud bir neçəsi ilə üz-üzədirlər:

1. Valideyn tərəfdən yetərli qayğının olmaması;

Əksəriyyəti yeniyetmə olan amerikalı hamilə qadınların təqribən dörddə biri qayğısızlıqdan, yaxud qayğının azlığından əziyyət çəkirlər. Bu hamiləliklərin çoxu istənilmədən baş verir. Dünyanın sənaye ölkələri arasında Birləşmiş Ştatlar istənilməyən hamiləliklərə görə ilk yerlərdən birini tutur. Hamiləlik qabaqcadan planlaşdırılmış şəkildə olmasa, yaxud ana və övlad lazımi qayğı görməsələr, körpənin az çəki, əqli, fiziki və rəftar problemləri ilə doğulmaq riski olduqca yüksək olacaqdır.

2. Bir-birindən ayrı yaşayan valideynlər;

Talağın çoxluğu, ailələrin təkvalideynli olması, ailənin və cəmiyyətin qayğılarının azlığı övlad tərbiyəsi zamanı valideyni tənhalıq hissi ilə qarşı-qarşıya qoymuşdur.

3. Uşaqlara göstərilən qayğının azlığı;

Amerikalı anaların yarıdan çoxu öz uşağının birinci doğum ilində iş yerlərinə qayıdırlar. Belə anaların azyaşlı uşaqlarının əksəriyyəti hər həftənin ən azı otuz beş saatını uşaq saxlamaq üçün kifayət qədər imkanlara malik olmayan mərkəzlərdə və uşaq bağçalarında keçirirlər.

4. Kasıblıq;

Üç yaşına çatmayan uşaqlı ailələrin dörddə biri kasıb şəraitdə yaşayırlar. Bu ailələrin əksəriyyəti təkvalideynli olub, adətən, ananın himayəsində yaşayırlar. Yenə də onların əksəriyyəti təhlükəsizlik baxımından münasib olmayan mənzil və mərkəzlərdə, tibbi müəssisələrdən və ailələrə xidmətlə məşğul olan mərkəzlərdən uzaqda yaşayırlar.

5. Övladlara qarşı diqqətsizlik.

Amerikalı körpə və uşaqların yalnız yarısı mütəmadi olaraq valideynlərinin nağıl danışmasını eşidirlər. Valideynlərin çoxu övladlarının zehni inkişafına yetərincə diqqət ayırmırlar. Müəllimlərin bildirdiyinə görə, uşaq bağçasına gələn hər üç uşaqdan biri qavrayış cəhətindən lazımi səviyyədə olmur. Bütün bunlar övladların sağlam böyüməsindən əlavə, xalqımızın sərvətlərini də təhdid edən böhrana çevrilmişdir.