birikmalari (ravishdosh oborotlar) tashkil etadi: Bir milletin kulturu yukseldikge, ferdi hiirriyetin tatbikat sahalan g e n tle r ve gogahr (Bir millatning madaniyati yuksalgan sari, fuqaro erkinliklarining y o ’nalishlari kengayib ya ortib boradi). Bu gapda kesim boigan geni§ler ve gogalir so'zlari va bir milletin ktilturti yukseldikge so'z birikmasi bir ravishdosh shakl va unga bogiiq boiaklardan yuzaga kelgan hoi birikma (ravishdosh oboroti)dir. Payt ravishdoshlaridan yana biri turk tilida teng zamon ravishdoshlari (e§zaman zarffiilleri) dir. Ular gapdagi f e i uchun zamon boshlang'ichini ifodalaydi. Ular -eli qo'shimchasi bilan yasaladi. -eli qo‘shimchasi beri va -den beri shakllarining sinonimidir: gordum goreli (ко 'rganimdan beri), gideli (ketganidan beri) kabi. КопщтауаЬ 1 ay oldu (Gaplashmaganimga 1 oy bo ‘Idi). Gormeyeli 2 sene oldu (Ко ‘rmaganimga 2 vil bo 'Idi). Agam sen gideli yedi yii oldu (Og ‘am sen ketganingdan beri yetti yii o'tdi). Gormeyeli >i$manlami.?simz (Sizni ko ‘rmaganimdan beri ancha semiribsiz) kabi. Ravishdoshlar beri yordamchi so'zi qo'shilib ham qoilanadi: Geqit yapilah beri kazalar azaldi ( 0 ‘tish yo'li qurilgandan beri ha- lokatlar kamaydi). Ayrilahdan beri yazmadi (Ajralganidan beri yozmadi). -eliravishdoshlari ba’zan feining o'tgan zamon qo ‘ shimchasidan 130
keyin qo'shiladi: «Bu fani dunyaya geldim geleli, bir ati severim, bir de gozeli». (Bu foni dunyoga kelganimdan beri, bir otni sevdim, bir
