ham uchraydi: sa r-a lk a r-a l- kabi.
-da- (-de-, -ta-, -te-) qo'shimchasi, ko'pchiligi /I/, /г/, /у /
undoshlari bilan tugagan taqlidiy so'zlardan fe’l yasashda qo'llaniladi:
§inl-da-, horul-da-, mml-da-, firil-da-, vizir-da-, gurul-de-, fisil-
da-, qatir-da-, kutiir-de-, щй-da-, pinl-da- kabi. Turk tilidagi al-da
(al-da-t-), bag-da- (bag-da-§-), is-te-(iz-de-) feTlari ham ana shu
qo'shimcha vositasida yasalgan.
-i- (-i-,-u--ii-) qo'shimchasi yordamida yasalgan fe’llar juda
kam: ta§-i~, agir-i- (agri-), §ak-i- kabi.
135
-irga- ('irge-) qo'shimchasi yad-rrga-, es-irge-, az-irga-
so‘zlarini yasashda ishlatilgan.
-k- (ka), -k- (ke) qo‘shimchasi hozirgi turkchada bir nechta
so‘zda uchraydi: ac-i-k-, gec-i-k-, bir-i-k-, gdz-ii-k, kan-i-k- kabi.
-kir- (-kir-, -kur-, -ktir-) qo'shimchasi ham taqlid so'zlarda ko'p
ishlatiladi: hay-kir-, ki$-kir-, fi^-kir-, ptis-kur-, hiq-kir, tu-kur- kabi.
-la- (-le-) qo‘shimchasi samarador fe’l yasovchi hisoblanadi. Bu
qo‘shimcha vositasida ish-harakat va b oiish (yuz berish)ni ifodalovchi
fe’llar yasaladi: Ьщ-la-, su-la-, temiz-le-, tayla-, kar§i-la-, gece-le-,
hafif-le-, agir-la-, el-le-, uf-le-. Bu qo'shimcha yordamida yasalgan
fe’llaming negiziga fe’ldan fe’l yasovchi qo'shimchalar qo‘shilib,
yana bir nrchayangi so‘z yasalishi mumkin: can-la-n-, dar-la-t-, ho$-
la-n-, hasta-la-n-, kir-le-t-, bir-le-$- kabi. Ushbu qo‘shimcha o'rta
bo‘g ‘inda joylashgani sababli tuslanganida, ba’zan unlisi o ‘zgaradi:
Dostları ilə paylaş: |
