kar§ila$tirma zarffiilleri) va yordamchi qiyoslovchi ravishdoshlar (tutmaca kar$ila$tirmazarffiilleri). Birinchisida ikki ish-harakat to‘g ‘ridan-to‘g ‘ri qiyoslanadi (bildigi gibi yapmak, istedigi kadar almak). Ikkinchisida esa qiyos haqiqiy emas, bir farazdir (kagar gibi yapmak, yemis kadar almak). H a q i q iy qiyoslovchi ravishdoshlar -dik va -ecek sifatdoshlariga egalik qo‘shimchalari, hamda gibi va kadar ko‘makchilari qo'shilgan holda tashkil etiladi: -digi gibi. -digi kadar, -ecegi gibi, -ecegi kadar. 133
Gibi ko'makchisi vositasida yasalgan ravishdosh shakllari qiyoslanganda o'ziga xoslik namoyon etadi: Hepsi soyledigim gibi qikti (Hammasi aytganimdek b o ’lib chiqdi). Yann goreceginiz gibi bahqemiz bakimsiz (Ertaga о ‘zingiz ко ‘rasiz, bog ‘imiz qarovsiz) kabi. Kadar ko‘makchisi qo‘shib yasalgan ravishdoshlar esa qiyoslovda ko‘plikni ifodalaydi: Omm anlathgi kadar geni§ degil (U aytganichalik keng emas). Bundan gotiirebilecegimiz kadar alahm (Bundan ko ’tara olganimizcha olaylik) kabi. Haqiqiy qiyoslovchi ravishdoshlar gapda teng yoki o ‘xshash ish-harakatni ifodalaydi: Zeynep liseyi bitirdigi gibi tiniversiteyi da kazandi (Zaynab litseyni bitirganday universitetga ham kirdi). ( ’ikanmzi gozettiginiz kadar iilkeyi de dii§iinmelisiniz (Manfaatingizni ко ‘zda tutganingizchalik mctmlakatni ham о 'ylashingiz kerak) kabi. Usmonli turkchasida vanada kengroq ma’noga ega bo'lgan -digince ravishdoshi hozirgi turkchada -digi nispette shakliga ega.
