Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

0 + xitob (yoki birikma) + xitob yuklamasi: Allah ’im, neydi
giinahim!
So‘roqni ifodalovchi undov so‘zlar (sorma edatlan) sirasiga
hani, acaba, acep, shuningdek, nasil, neden, nigin so’zlari kiradi.
K o‘rsatish, ishorani ifodalovchi undov so‘zlar (gosterme
edatlan) bir shaxs yoki predmetni ko‘rsatishga xizmat qiladi. Ular
sirasiga shevalarda saqlanib qolgan aha, daha, deha, te, nah kabi
undov so'zlar kiradi. Ishora ma’nosidagi eski ta undov so‘zi o ‘zbek
tilidagi To uygachayayov ketdim (Eve kadaryaya fyuriiyerekj geldim)
misolidagi to so‘ziga mos keladi.
Javobni ifodalovchi undov so‘zlar (cevap edatlan) tasdiq yoki
inkorni ifoda etadi: evet, hayir, yok, degil, peki, hay hay, efendim, tabii,
elbette kabi. Bulardan efendim so‘zi nutqda xitob, murojaat, savolni
ham ifodalab keladi. Turk tilida iyi, giizel, olur, olmaz, oldu, gergekten
(hakikaten), ku?kusuz (§uphesizj, belki, demek kabi mustaqil so‘zlar
ham javobni ifodalovchi undov so‘z sifatida qo‘llanishi mumkin.
Shuningdek, aslida mustaqil so‘z bo‘lgan, lekin nutqda undov vazifa­
sida qo‘llanib kelayotgan aferin; Allah, Allah; Tanrim, Yarabbi, yazik,
sakin so‘zlaridan tashqari, Allah a§kma, Aman Tanrim, Aman Yarabbi,
Allahim seversen, haydi camm sen de, haydi oradan kabi turg‘un
birikmalar ham nutqda undov ma'nosida qoTlanishi mumkin.
Savol va topshiriqlar - Sozlti ve Yazdi Sinav Sorulan
1. Turk tilida yordamchi so‘z turkumlari (Gorevli kelimeler)
2. Bogiovchilar (baglaglar; baglam edatlan)
3. Ko'makchilar (Son gekim edatlan)