Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

yashagan edi(bo ‘Igan edi).
Shuningdek, 
bulunmak /b oim oq
yordamchi f e ii ot, ot xarakteri­
dagi so‘zlar ishtirokida qoilanilib, gap tarkibida tarkibli kesim b o iib
keladi: 
Huseyin Kenan, iki giinden beri burada, dqyismm baginda
misafir bulunuyor - Kenan ikki kundan beri shu yerda, tog ‘asining
bog ‘ida mehmon bo ‘layapti.
“ot. ot xarakteridagi so‘z + to iiq siz fe’l” tarkibli qo^hma
fe’llar. 
Turk tilida 
idi, imi§, ise13 
to iiqsiz feilari, shuningdek, 
degil
b Bu toiiqsiz fe’llardan ise so'zi gap tarkibida shart holi yoki shart ergash gapli 
qo'shma gap tarkibidagi ergash gapning kesimi bo’lib kelishi mumkin. Masalan: 
Aklina
esenini 
yapan tek 
semen (sen isen), о 
zaman sana soylememe artik 
liiziim 
yok. —Xayoiiga
kelganini qiladigan odam faqat sen bo ‘Isang, unda senga ortiqcha gapirishning hojati
y o ‘q.
Mazkur gap ergash gapli qo'shma gap bo'lib. bosh gap: 
Aklma esenini yapan tek
semen (sen isen).
shart ergash gap: 
о zaman sana soylememe artik liiziim yok.
Bunda 
olmosh va 
ise
to'liqsiz fe’lidan iborat 
semen (sen isen)
birikuvi tarkibli ot kesimdir.
164

---

- emas so‘zi ot, ot xarakteridagi so‘zlar bilan birikib kelganida, 
tark ib li ot kesim hisoblanadi: 
Hasili, ben о zaman fak ir fakat mesut
bir 
gocuk idim. - Xullas, men о 'sha p a y t kambag ‘al, ammo baxtli
bola edim. Musikiyi sevenler mutlaka du§mege, mutlaka kerizci
olmaga т аккит т щ . - M usiqani sevganlar mutlaqo та ’nan kamba-