Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

hiq kurtulamamacasma yaksin da onlan kur-
tarsin diye уаЪагпщПт. - H atto ко ‘pincha namoz о ‘qiyotganimda,
Tanrgiga meni boshqaiar о 'rniga qutula olmadigan darajada jazola-
sin-da, ularni qutqarsin, deb yolvorgan edim.
Turk tilidagi bunday 
shaklli ravishdosh o ‘zak-negizdan anglashilgan harakat-holatga o‘x- 
shatish, mengzatish ma'nosini tashiydi. 
-cesine /-casina /-^esine
/-^asina 
affiksi bevosita ot, sifat va shu kabi so‘z turkumiga kiruvchi 
so‘zlarga qo‘shilishi mumkin. Bunda o ‘zbek tilidagi 
-cha 
yasovchili 
ravishga xos m a’no anglashiladi: 
Ama 
delicesine, ta$a kabara, §akir
fakir, savurgan акц ne kadar keyiflidir. — Ammo 
telbalarcha, toshib,
ко ‘pirib, shaqir-shuqur ovoz chiqarib istagancha oqish naqadar
zavqli.
-(y)ili, -(y)ili, -(y)ulu, -(y)iilii 
affiksli ravishdosh ham o ‘zi 
bog‘langan fe’ldan anglashilgan ish-harakat belgisini bildirishga 
xizmat qiladi hamda o ’zbek tilidagi 
-gancha (yoki -gan + shaxs-son
qo‘shimchasi + -cha) 
shaklli fe’lga mutanosib mazmun tushiydi: 
Karanhgin iginde kalian Kenan ’in yiiksek omuzlarina asih, saatlerce
dola.fiyordu. - Q orong‘ulik og'ushida qo'llari Kenanning baland
yelkalariga osilgancha, soatlarcha sayr qilardi.
196

---

-nn$, -mi§, -mu§, -mu§ 
shaklli sifatdosh yakka shaklda ish- 
harakatning 
belgisini bildirish uchun ishiatiladi va sodda holat holi 
hisoblanadi: Bu sabah stitlii gaymi gotiirdugum zaman onu giyinmi§
Лш ищ, -
Tongda uning sutli choyini olib kirganimda, uni kiyingan