holaah) 'rdim. Shu bilan birga, turk tilidagi
-r / -mez affikslari bilan
yasaluvchi sifatdoshlar ham muayyan bog‘lamalarsiz holat holi vazi-
fasida kelishi mumkin:
Hig bir insan bu kadar guvenilir, bu kadar hig de§i§mez gdrtinmemi$ti. — Hech bir inson bu qadar ishonchli, bu qadar о ‘zgarmas bo ‘lib ко 'rinmagan edi. Turk tilida, shuningdek, bosh kelishikdagi ayrim otlar yakka
yoki takroriy holda qo'llanilib, fe’ldan anglashilgan ish-harakatning
qanday bajarilishini bildiradi. Bunday vazifada qo'llangan otlar
o ‘zbek tilidagi yordamchi fe’lli konstruksiyalarga monanddir:
Nitekim bugiin de hemen hemen hasta uyandim. - Masalan, bugun ham xasta bo ‘lib uyg ‘ondim. Tarkibli holat holi. Tarkibli holat holi boshqa tarkibli gap
boiaklari singari so'zning analitik shakli, ya’ni yetakchi va yordamchi
komponentdan tashkil topgan birikuvlar bilan ifodalanadi. Bunda
yordamchi komponent o iaroq ko'makchilar. yordamchi, koinakchi
fe’Har, muayyan so'zlar - holat holining bog'lamalari qo'llanilishi
mumkin.
Tarkibli holat holi quyidagi ko'rinishlarda b o iish i mumkin:
Ayrim ko'makchilar bilan qo'llangan so'zlar ish-harakatning
belgisini bildirish imkoniyatiga ega. Turk tilidagi
gibi - kabi ko'makchisi shu maqsadda ishiatiladi.
Onu dinler g ib i gortinerek sahili seyrediyordum. —
Uni ting layotgan clay ко ‘rinsam-da, sohilni kuzatayotgan edim. Turk tilida
kadar ko'makchisi ot turkumiga xos so'zlar
ishtirokida kelishi va
kabi, singari, -day, -dek yordamchi vositalar
bilan qo'llangan holat holiga xos m a’no hamda vazifada ishlatilishi
mumkin:
