Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə206/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

oktandir Cemel B e y ’in kizi
Paris ’te р е к hasta oldugunu soyledi.
— 
Anchadan beri Jemalheyning
qizi Parijda ju d a qattiq kasalni boshidan о ‘tkazganligini aytdi.
Turk tilida payt bildiruvchi 
zam an— zamon, payt 
so‘zining 
takroriy shakli ish-harakat reallashuv vaqtini bildiradigan sodda payt 
holidir: 
Fakat ona beni baglayan zam an zam an gozlerinde tutu§an
a$k temayiilleri degildi.
-
Faqat meni unga ipsiz bog ‘lagan vaqti-vaqti
bilan ко ‘zlaridayongan ishq nurlari emasdi.
-r, -maz 
affikslari bilan yasaluvchi sifatdoshlarning juft holda 
q o ilash bilan voqea-hodisaning ro‘y berish zamonini bildirish 
mumkin: 
Bununla beraber zavalh, pis, qirkin H iiseyin’in bana
Beyrut'a gikar qikmaz gonderdigi bir kutu hurma hiddetimi biraz
уаЩПпг gibi olmu.pu{
R.N.G.). -
Shunday bo 'Isa ham bechora "yo-
mon, y a ra m a s” Husaynning Bayrutga yetar-yetm as menga yuborgan
bir quti xurmosi jahlim nipasaytirganday bo
7c//(R.N.G.).
Tarkibli payt holi. 
Tarkibli payt holi quyidagicha ifodalanadi: 
Turk tilida payt holi vazifasini bajaruvchi so'zlar muayyan ko‘- 
makchilarni yoki ko'makchi otlami oladi. Bunday tipdagi payt hollari 
tarkibli payt holi 
hisoblanadi.
Turk tilida 
-(y)e/ 
-(y )a 
kadar, -dek, -degin, -den/-dan/-ten/-tan
beri (ew el, sonra, once) 
shaklidagi birikmalar ham gapda payt tu­
shunchasini anglatishga xizmat qiladi: 
О qilgm seyiyap tigin da n beri
25 Bu shakldagi so ‘z birikm alari m urakkab payt holi b o ‘ladi.
201



Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   202   203   204   205   206   207   208   209   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin