Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


bizi beklemeye vaktiyoktu; gantalan kapinm online birakarak bizden



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə204/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

bizi beklemeye vaktiyoktu; gantalan kapinm online birakarak bizden
ayrildi. — Aravakashning kutishga vaqti y o ‘q edi, yuklarimni eshik
yonida qoldirib, biz bilan xayrlashib ketdi.
Turk tilidagi 
-(y)e, -(y)a 
shaklli ravishdoshning payt m a’nosida 
qo‘llanilishi nihoyatdakam uchraydi. Shuningdek, mazkur shakldagi 
ravishdosh o ‘zbek tilidagi 
-ganda 
shaklli fe’lga xos m a’no va vazi- 
fada ishlatiladi: 
Nihayet evlenmelerine bir giin kola bir basina evden
кадпщ, yabanci memleketlere gitrniq.
-
Shunday qilib to ‘ylariga bir
кип qolganda yot-u begona yurtlarga boshini olib qochibdi.
-(y)ah/-(y)eli 
qo‘shimchasi bilan hosil qilingan ravishdosh ish- 
harakatning yuzaga chiqish paytini bildiradi: 
Ben, Zeyniler 'e geleli,
ayagi yukari, bir ay о1тщ.
- Bu qo‘shimcha o‘zbek tilidagi 
-gandan
beri 
shaklli fe’lga mutanosib m a’no anglatadi: 
Zaynilarga kelganim-
ga nari-berisi bilan bir oy bo ‘libdi.
-ah/-eli 
affikslari unli bilan tuga- 
gan 
50
‘zlarga qo‘shilganda negiz va affiks o'rtasida у undoshi ortti- 
riladi 
(-yah/-yeli): Kadin beni gdrm eyeli on sene ihriyarlami$, yiizu
ЪигщтщП.
-
Ayol men ко ‘rmagandan beri о ‘n yoshga keksaygan,
yuzlariga ajin tushgan edi.
-madan, -meden 
affiksli ravishdoshlar ham gapdan anglashilgan 
ish-harakatning bajarilish vaqtini bildirishi mumkin: 
Ben yildizlar
solm adan duct edecegim. - Men yulduzlar so ‘nmasdan (avvalj duo
qilaman.
-(y)ince, -(y)mca, -(y)unca, -(y)Unce 
affikslari bilan yasaluvchi 
ravishdosh ham o ‘zbek tilidagi 
-ganida 
shaklli fe’lga, demak, o ‘rin- 
payt kelishigi qo‘shimchasini olgan sifatdoshga mutanosib m a’no 
bildiradi: 

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   200   201   202   203   204   205   206   207   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin