Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining


Ben  2008’de ilk defa Istanbul'a gitmi.pim. - Men 2008



Yüklə 10,44 Mb.
Pdf görüntüsü
səhifə210/333
tarix03.09.2023
ölçüsü10,44 Mb.
#141311
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   333
Turk tilining nazariy grammatikasi. Xudayberganova Z, Hamidov X

Ben 
2008’de ilk defa Istanbul'a gitmi.pim. - Men 2008
yild a ilk bor Istanbulga borgan edim.
Ajralmas sintaktik konstruksiyaga aylangan aniqlovchili 
birikmalar ham muayyan tarkibda qo‘ shimchasiz yoki m a’lum kelishik 
shaklida qo‘llanganida, murakkab payt holi vazifasini bajaradi: 
Lamia
о ak§am erkenden odasina qikmi§ti. - Lamia о ‘sha oqshom xonasiga
ertaroq chiqqan edi. Lamia 
gegen sonbaharda bir gece bu ninniyi
gozlerinde ya$larla bekleyerek иуитщШ. — Lamia о ‘tgan y ili kuzda
bir kecha shu allani ко ‘zlarida yosh bilan kutib uxlagandi.
Chiqish kelishigidagi otlar va -(y)e, 
-(v)a kadar/ -gacha 
shaklli 
otlaming juftlashishidan hosil bo‘ladigan juft so‘zlar voqeaning ro‘y 
berish vaqti oralig‘ini anglatadi hamda gapda murakkab payt holi 
vazifasini bajarib keladi: 
Yedigiin her sabah 
sekizden on ikiye, hatta
bire kadar Hasan Bey 'le bu karh ovada avlandik{
H.E.A.). — Ye/// 
кип
har tonda sakkizdan о ‘n ikkigacha, hatto birgacha Hasanbey bilan bu
qorli tekislikda ov qildik.
Shuningdek, turk tilida payt m a’nosini anglatuvchi so‘z yoki 
so;z birikmalarining 
var 
modal so‘zi va 
ki 
bog‘lovchisi ishtirokida 
kelishi natijasida ham murakkab payt holi yuzaga keladi: 
Ug giin var
ki bir kizim oldu. - Uch кип avval qizlik bo ‘ldim(Qizlik bo 'Iganimga
uch кип bo 4di).
Murakkab payt holi frazeologik birikmalar, murakkab so‘zlar, 
ajralmas sintaktik konstruksiyaga aylangan birikmalar, izofali 
birikmalar bilan ifodalanishi mumkin. Umuman, ajralmas sintaktik 
konstruksiya bilan ifodalangan murakkab payt holi faol qo‘llaniladi: 

Yüklə 10,44 Mb.

Dostları ilə paylaş:
1   ...   206   207   208   209   210   211   212   213   ...   333




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin