Zil o L a X u do y ber g a n o V a X a yru lla h a m id o V turk tilining

dam olsangiz), Yorgun-sa-n y a t (Charchagan b o ’lsan gyot), Ucuz-sa
aliriz (Arzon bo ’Isa olamiz), Hazir-sa-k baglayalim (Tayyor bo isak,
boshlaylik)
kabi.
O tlarga qo'shilib, ularni feilash tirg an bu qo'shim cha, fe ila rg a
qo'shilib ularning m urakkab tuslanish shakllarini yasaydi. M urakkab 
tuslanishda bir asl f e i va bir ot fe in in g ikki tuslanish qo'shim chasi 
ustm a-ust yoki ikki fe in in g ikki tuslanish shakli ketm a-ket keladi. 
M urakkab f e i tuslanishi uchta: 
hikoya (hikaye), rivoyat (ri-
104

---

v(fiet) va shart ($art)
shakllari. Undan tashqari yana bir tuslanish 
gjj^kli ham ajratiladiki, unga 
kuchaytiruv (kuvvetlendirme)
va 
ehtimol
sfitimd)
shakli deyiladi. M urakkab tuslanishda k o 'p hollarda -i o ‘zagi 
tl)shiriladi: 
gelm if idi (kelgan edi), geldi ise (kelgan b o ’lsa), geliyor
ii0 ' (kelayotgan emish)
kabi.
Hikoya murakkab zamon shakli (Hikaye Birle$ik Zamam)
Hikoya m urakkab zam on shakli 
i-тек
fe iin in g yaqin o 'tgan 
Z
0
inon ko'rinishi asosida yasalgan murakkab tuslanishdir: 
geliyor-
(jit'tn, gelmi§-ti-m, gel-di-y-di
kabi. Bunda 
i-тек
fe’ lining qo ‘ shimchasi 
f in i n g murakkab hikoya qo'shim chasi b o iib , o'tgan zamonning 
j^o y asin i ifodalab keladi.
Buyruq mayli shaklidan boshqa m ayllarning barchasida hikoya 
sjjakli mavjud. H ikoya shaklida asl tuslanish oldin keladi
\ hozirgi
Itfinon hikoyasi, shartning hikoyasi
kabi.
Turkiy tillarda nutqda zam onning harakat nuqtasini o ’tm ishga 
0‘tkazish mumkin. Bu harakat nuqtasidan