10-mavzu: Bilimni baholash tizimlari. Reja: 1.Mualliflik dasturiy ta’minot va ulardan foydalanib elektron ta’lim resurslarini yaratish.
2. Bilimni baholash tizimlari haqida tushuncha. 3. Bilimlarni baholashga mo’ljallangan dasturiy vositalar haqida ma’lumot va ularning Test yaratish va o’tkazish dasturlari: Mytest, EasyQuizzy.
Kalit so’zlar:Mualliflik dasturiy ta’minot, Bilimni baholash tizimlari, Test yaratish va o’tkazish dasturlari: Mytest, EasyQuizzy.
Asosiy matn: Mualliflik dasturiy ta’minot va ulardan elektron ta’lim resurslarini yaratishda foydalanish uchun iSpring Suite paketi dasturlaridan foydalanish yoki Aticulate Storynline dasturlaridan foydalanish mumkin. Bularga iSpring Kinetics, iSpring Quiz Maker, iSpring Pro dasturlarida ishlab, o’quv resurslari yaratish maqsadga muvofiqdir. iSpring Sute paketi dasturlari bo’lmish iSpring Kinetics, iSpring PRO, iSpring Quiz Maker, iSpring Sute dasturlari kiradi. Ta’lim resurslari qog’oz korinishida va o’zlashtirish zarur. Video-darslarni yaratish uchun kerakli kompyuter dasturlarini o’rganish, shuning uchun ham dolzarb masalalardan hisoblanadi, chunki bugungi kunda multimediali o’qitish ham rivojlanishi zarur. Internetga rus tilida biror mavzuni qidiruvga bersangiz, yonida video-darslari ham chiqadi, lekin o’zbek tilida biror mavzuni qidirsangiz, mavzular, ular qatorida shu mavzuni yoki dasturni zo’r o’rgatuvchi videolarni topib bo’lmaydi, shu muammoni bartaraf qilish uchun biz video-materiallarni tayyorlash uchun nima qilish kerak, qanday dasturlarni o’rganish lozim va qanday o’rganmoq kerak degan savollarga javob berishni o’zimizga maqsad qilib quydik. Yuqoridagi fikrlarga ko’ra, biz aniqlagan muammo quyidagicha ifodalanadi. Internet manbalarni tahlil qilib, rus tilida qidiruvga biror mavzuni bersangiz, uning oldida bu mavzuga oid qator materiallar va ularga oid video-darslarni ko’rish mumkin. Lekin o’zbekcha materiallarni qidirsangiz yo’q. Bo’lsada juda kam topiladi. O’zbek tilida yaratilgan fanlarga oid video-darslar va video-ta’lim resurslari yo’q. Bu muammoni yechish uchun quyidagi vazifani qo’yamiz:
Aniq fanlarga, horijiy tilni o’rganishga oid milliy saytlarni,ta’lim resurslarini, video-darslarni va videoli ta’lim resurslarini yaratish uslubiyotini ishlab chiqish zarur. uchun tasvirlarni qamrab oluvchi va videolarni, video-ta’lim resurslarini yaratuvchi videolarni kompyutyer dasturlarida yaratishni o’rganish va o’rgatish uslubini dasturlarining ishlash prinsipi, videoni olish, yozish, tasvirni qamrab olish jarayonlarini o’rganish va amaliy bajarib chiqish.
Boshqa ta’lim resurlarini (misol uchun, virtual laboratoriyalarni) yaratuvchi dasturlarda ishlashni o’rganish. Dasturlarning asosiy menyusi, ishlash jarayoni bilan tanishish va ta’lim resurslarini yaratishni o’rganish va ta’lim resursini yaratish ma’ruza, amaliy topshiriqlar ishlanmasi, mustaqil ishlar, pedagogik texnologiyalar va mavzu bo’yicha zamonaviy pedagogik texnologiyalardan foydalanishga oid vositada amalga oshirilgan va o’quv faoliyatida tadbiq etiladigan resurs.
Ta’lim resurslari qaysi dasturda yaratilsa, o’sha dasturning kengaytmasiga ega bo’ladi, misol uchun Flashda yaratilsa fla, Power Pointda yaratilsa, ppt yoki pptx. Audio, video-darslarni ovoz yoki video hamda ovozni yozuvchi dasturlarda amalga oshiriladi. Bunday dasturlarga Bandicam, Snagit, Comtasiya studio va ovoz yozuvchi audio-darslarni yaratuvchi Sounde Forgedasturlari kiradi.
iSpring Sute paketidagi dasturlardan foydalanaib, iSpring Kinetics dasturida interaktiv kitoblarni, iSpring Quiz Maker dasturida testni, iSpring Pro dasturida taqdimotni, iSpring Suteda esa bizga yuqoridagi dasturlarning kombinatsiyasini ishlatib, ta’lim resursi yaratishimiz uchun yordam qiladi, dasturlarni kombinatsion uslubda qo’llashimiz uchun imkon yaratiladi, yaratilgan resurslarni MTTga quyishni yoki Youtubedan animatsiya, video va audiolarni yuklab olib, taqdimotga, interfaol resurslarga quyishni amalga oshiradi.
Videolarni yaratuvchi dasturlar haqida:
iSping Sute paketi dasturlari.
Zamonaviy kompyuter dasturlar yordamida ta’lim resurslari: videoli taqdimotlar, interaktiv kitoblar, kataloglar,bilimlarni nazorat qiluvchi testlar yaratish uchun quyidagi dasturlardan foydalanamiz:
iSpring Sute paketi dasturlari: iSpring Kinetics, iSpring PRO, iSpring Quiz Maker, iSpring Sute.
iSpring Sute-dasturlarni kombinatsion holda qo’llashga, Youtube, masofaviy dasturlarga turli resurslarni quyishga qo’llaniladi,iSping Kinetics-interaktiv kitoblarni, kataloglarni yaratishga mo’ljallangan dastur, iSpring Quiz Maker-test yaratuvchi dastur.
iSpring Kinetics dasturi. Dasturda interaktiv kitob yaratish.
iSpring Sute dasturida kitob, k’op beriluvchi savollar, Vaqtinchalik shkala, ko’proq interaktivlik sohalari bo’lib ularda interfaol resurslarni yaratamiz. iSpring Kinetics-o’z nomi bilan “kinetika”-harakat demakdir, yani harakatga keltiruvchi interfaol dastur.
iSpring Kinetics dasturida interactive kitob yaratish bosqichlari:
Avval KNIGA –KNIGA bo’limini tanlab, uni faollashtiramiz, ekranda interaktiv kitobning bosh muqovasi va ohirgi muqovasi turibdi. Ularga matn yozish uchun avval T-text sohasiga kirib, uni tanlaymiz, yani piktogrammaga bosamiz, va kursorni muqova ustiga olib kelib, matnni yozishni boshlaymz. Natijada ekranda matn paydo bo’ladi.
iSpring Kinetics dasturida Kitob yaratish:
T-piktogrammani bosib, muqovaga kursorni olib kelib, u erdan ajratilgan sohaga matn teramiz. Rasm quyish uchun esa “Izobrajenie” sohasini bosib, u sohaga tasvirni qo’yamiz. Rasmlarni jpg holatiga o’tkazib, ularni Paint dasturida belgilashni “Выделит”, bulimi orqali ajratib chiqib, keyin tasvir o’lchamini “Izmenit” o’zgartirish orqali amalga oshirib, “Obrezat” orqali rasmning ortiqcha qismini kesib tashlash mumkin. Keyin rasmni nushalab iSpring Kinetics dasturidagi “kitob sahifangizda” bulimi orqali ajratilgan sohaga quyish mumkin. 7
iSpring Kinetics dasturida tayyorlangan kitobning ko'rinishi:
Rasmlarni har bir sahifaga quyish ham mumkin. Kitobning varaqlanuvchi betlarini qushish uchun “Razvorot” bo’limini bosib, kitob sahifalarini qo’shamiz. iSpring Sute paketi dasturlari orasidagi iSpring Sute dasturi: