125 Solunum Dergisi Nurçin Çimen Öz›fl›k ve ark. Olgu
Yüklə 84,79 Kb. Pdf görüntüsü
|
- Bu səhifədəki naviqasiya:
- Gereç ve yöntem
- Anahtar sözcükler
- Material and methods
- Conclusion
- Organ Tutulumu
- Radyolojik Evreleme
- Tan›y› Kesinlefltiren Giriflimsel Yöntemler
|
125 Solunum Dergisi Nurçin Çimen Öz›fl›k ve ark.
Üç Plevral Sarkoidoz Olgusu Nedeniyle Sarkoidoz Hastalar›m›za Yeniden Bak›fl Re-evaluation of Our Sarcoidosis Patients Because of Three Pleural Sarcoidosis Cases Nurçin Çimen Öz›fl›k 1 , Gülfem Yurteri 1 , Sevtap Sipahi Demirkök 2 1
2 ‹stanbul Üniversitesi, Cerrahpafla T›p Fakültesi, Genel Dahiliye Akci¤er Birimi, ‹stanbul ÖZET Amaç: Sarkoidozda plevra tutulumu çeflitli serilerde %0.3-7 ara- s›nda bildirilmektedir. Günümüzde genifl çapl› bir otopsi çal›fl- mas› bulunmamas›yla birlikte, geçmiflteki olgu bazl› bildirilerde çok daha yüksek oranlara rastlan›lmaktad›r. Plevral tutulum has- talar›n ancak %2-4’ünde klinik belirti vermektedir ve direkt gra- fide efüzyon varl›¤› %1-3 dolay›ndad›r. Toraks BT’de plevral ka- l›nlaflma ve az miktarda s›v› varl›¤› ise daha s›k rastlan›lan bir bulgudur. Tan› genellikle kolay ulafl›labilir yerlerden (skalen lenf nodu, transbronfliyal) al›nan biyopsilerle do¤ruland›¤›ndan, plevra tutulumuna ait bulgu olsa bile gösterilmesi çok az vaka- da gerekmektedir. Bu çal›flmada, aç›k akci¤er biyopsisi ile plev- ra tutulumu kan›tlanm›fl üç olgu ›fl›¤›nda sarkoidoz hastalar›m›- z›n baz› özellikleri gözden geçirilmifltir.
tanesi’nde sarkoidoz tan›s› alm›fl 30 olgu epidemiyolojik ve kli- nik özellikleri ile birlikte plevra tutulumu aç›s›ndan retrospektif olarak incelenmifltir. Bulgular: Yirmi yedi (%90) kad›n, üç (%10) erkek olguyu kap- sayan çal›flmam›zda, yafl ortalamas› 41.1±12.8 olarak bulundu (yafl aral›¤› 17-68). Hastalar›n beflinde (%16.7) sigara, dördünde (%13.3) tüberküloz anemnezi vard›. Olgular›n yedisinde (%23.3) dalak, dördünde (%13.3) karaci¤er, üçünde (%10) plevra, ikisin- de (%6.6) göz ve birinde (%3.3) deri tutulumu saptand›. Olgula- r›n yedisine (%23.3) aç›k akci¤er biyopsisi yap›lm›flt› ve üçünde nonkazeifiye granülomlar saptanarak plevral tutulum kan›tland›. Sonuç: Çal›flmam›zda, gö¤üs cerrahisi olmayan merkezlere gö- re sarkoidozlu olgular›m›zda daha yüksek oranda plevral tutu- lum saptanm›flt›r. Sarkoidozda plevra tutulumunun gerçek s›kl›- ¤›n›n belirlenmesi amac›yla, aç›k akci¤er biyopsisi s›ras›nda al›- nacak plevral biyopsi örne¤inin histopatolojik de¤erlendirilme- sinin önemi büyüktür. Anahtar sözcükler: aç›k akci¤er biyopsisi, plevral tutulum, sar- koidoz
ABSTRACT Aim: The reported prevalence of pleural involvement in sar- coidosis varies between 0.3-7%. Although pleural involvement in sarcoidosis is considered to be more frequent in autopsy studies, we did not met any strict serial autopsy studies regard- ing pleural involvement reported in the literature. Clinical signs are observed in only 2-4% of patients and pleural effusion can be detected on X-ray in 1-3% of sarcoidosis cases. Pleural thick- ening and minimal pleural effusion is a more frequent finding in thorax CT. As the diagnosis is usually confirmed by biopsies taken from regions that are easily reached such as scalen lymph nodes, transbronchial biopsies, only in few cases confirmation is required for pleural involvement. In this study we examined our 30 sarcoidosis cases in the light of three cases with pleural involvement verified with open lung biopsy. Material and methods: Thirty patients who had sarcoidosis diagnosis at Süreyyapafla Hospital between 1992-2005 were eval- uated retrospectively for epidemiologic, clinical characteristics and pleural involvement. Results: Mean age of 30 patients (27 female, three male) was 41.1±12.8 years (range 17-68). Five cases (16.7%) had the history of smoking and four cases (13.3%) tuberculosis. Spleen involve- ment was seen in seven (23.3%), liver in four (13.3%), eye in two (6.6%), skin in one (3.3%) and pleura in three (10%) of the 30 patients. Sarcoidosis was diagnosed with open lung biopsy in seven (23.3%) patients, three of them had pleural involvement with noncaseating granulomas verifying pleural involvement. Conclusion: In our study the diagnosis of sarcoidosis with pleural involvement was seen more frequently than the centres without surgical department. We believe that the histopatholog- ical evaluation of pleural biopsy material performed by open lung biopsy is crucial to show the real frequency of pleural involvement in sarcoidosis. Keywords: open lung biopsy, pleural involvement, sarcoidosis Al›nd›¤› tarih: 30 Haziran 2007; Revizyon sonras› al›nma: 18 Ocak 2008; Kabul tarihi: 11 Haziran 2008 Yaz›flma adresi (Address for correspondence): Uzm. Dr. Nurçin Çimen Öz›fl›k, Beylikdüzü Kolan Hastanesi, Beylikdüzü ‹stanbul, Tel: 0 (505) 375 12 72; E-posta: nurcincimen@yahoo.com © 2009 Türkiye Solunum Araflt›rmalar› Derne¤i (TÜSAD) Solunum 2009;11(3): 125-129 Solunum Dergisi’ne www.solunum.org.tr adresinden ulaflabilirsiniz.
G‹R‹fi Sarkoidoz, nonnekrotizan granülomlar ile karakterize, mul- tisistemik bir hastal›kt›r [1]
. Genellikle orta yafll› genç erifl- kinlerde ve s›kl›kla bilateral hiler lenfadenomegali, pulmo- ner infiltrasyon, göz ve deri lezyonlar› ile ortaya ç›kar. Ka- raci¤er, dalak, lenf nodlar›, tükürük bezleri, kalp, merkezi sinir sistemi, kaslar, kemikler ve di¤er organlar da tutulabi- lir. Tan›, klinik ve radyolojik bulgular ile birlikte histopato- lojik olarak nonnekrotizan granülomlar›n gösterilmesiyle konulur
[2] . Klinik tablo subakut ya da kronik bafllang›ç, tu- tulan organ say›s›, granülomlar›n aktif olup olmamas› ve et- nik kökene göre de¤ifliklikler gösterir [3-5] . Ekstratorasik be- lirtilere farkl› popülasyonlarda daha s›k rastlan›l›r, örne¤in siyah Amerikal›larda kronik üveit, Porto Rikolularda lupus pernio ve Avrupal›larda eritema nodozum daha s›k görülür. Japonlarda ve siyahlarda sarkoidoza ba¤l› eritema nodozum çok nadirdir [6]
.Türklerde ise eritema nodozum ekstratorasik organ tutulumlar› aras›nda en s›k görülen lezyonlar aras›nda bildirilmektedir [7,8]
. Sarkoidozun plevra tutulumu çeflitli se- rilerde %10’un alt›ndad›r [9-11] . Sarkoidozda plevral tutulu- mun incelendi¤i genifl çapl› bir otopsi seri çal›flmas› bulun- mamaktad›r ve literatürde daha çok otopsi s›ras›nda rastlan- t›sal plevral tutulumu gösteren olgu bildirimlerine rastlan›l- maktad›r
[2,12] . Plevral tutulum hastalar›n ancak %2-4’ünde klinik belirti vermektedir ve direkt grafide efüzyon varl›¤› %1-3 dolay›ndad›r. Toraks Bilgisayarl› Tomografi’de (BT) plevral kal›nlaflma ve az miktarda s›v› varl›¤› ise, daha s›k rastlan›lan bir bulgudur [13] . Tan› genellikle kolay ulafl›labilir yerlerden (skalen lenf nodu, transbronfliyal) al›nan biyopsi- lerle do¤ruland›¤›ndan, plevra tutulumunu gösterme gerek- sinimi çok az vakada gerekmektedir. Bu çal›flmada aç›k akci¤er biyopsisi ile plevra tutulumu kan›tlanm›fl 3 olgu nedeniyle sarkoidoz olgular›m›z›n klinik, radyolojik ve epidemiyolojik özellikleri incelenmifltir. YÖNTEM 1992-2005 y›llar› aras›nda Süreyyapafla Hastanesi’nde sar- koidoz tan›s› alm›fl 30 olgu retrospektif olarak incelenmifltir. Bütün olgularda cinsiyet, yafl ve sigara içme al›flkanl›klar›, baflvuru yak›nmalar›, tüberkülin cilt testi (TCT) durumlar›, akci¤er grafileri, toraks BT ve yüksek rezolüsyonlu bilgisa- yarl› tomografi (YRBT) bulgular›, akci¤er d›fl› organ tutu- lumlar› ve tan› koyma yöntemleri belirlenmifltir. Sarkoidoz tan›s›nda, histopatolojik olarak nonkazeöz granülomlar›n gösterilmesi ve/veya klinik ve radyolojik uygunluk esas al›n- m›flt›r. Olgular akci¤er grafilerine göre, Siltzbach evrelemesi esas al›narak, befl evre olarak s›n›fland›r›lm›flt›r [14] . Aç›k ak- ci¤er biyopsisi ile plevra tutulumu kan›tlanm›fl 3 olgu, özel- likleri bak›m›ndan ayr›ca incelenmifltir. BULGULAR Yirmi yedi (%90) kad›n, üç (%10) erkek olguyu kapsayan ça- l›flmam›zda, yafl ortalamas› 41.1 Ϯ12.8 y›l olarak bulundu. Hastalar›n beflinde (%16.7) sigara, dördünde (%13.3) tüber- küloz öyküsü vard›. Olgular›n baflvuru yak›nmalar› aras›nda öksürük (%73.3) ve nefes darl›¤› (%46.7) gibi akci¤er kaynakl› belirtiler baflta geliyordu. Di¤er sistemlere ait belirtiler ve nonspesifik yak›n- malar (halsizlik, kas a¤r›lar›, yüksek atefl vb) da T ABLO
I ’de-
ki gibi da¤›l›m göstermekteydi. Organ Tutulumu Olgular›n %23.3’ünde dalak, %13.3’ünde karaci¤er, %10’un- da plevra, %6.6’s›nda göz, %3.3’ünde deri tutulumu vard› ( T ABLO II ). Tüberkülin Cilt Testi Toplam 21 hastaya TCT yap›lm›fl; 13 hastada (%62) anerjik, befl hastada (%24) pozitif, üç hastada (%14) 10 mm alt›nda sonuç bulunmufltur. Radyolojik Evreleme Akci¤er grafisi ile Siltzbach evrelemesine göre de¤erlendiri- len olgular›n büyük ço¤unlu¤unu Evre I ve II olgular olufltu- ruyordu. Yüzde 27’si Evre I, %53’ü Evre II, %17’si Evre III ve %3’ü Evre IV sarkoidoz idi. T ABLO III ’ te olgular›n radyo- lojik evrelere göre da¤›l›m› görülmektedir. Solunum Dergisi Solunum 2009; 11(3): 125-129
Re-evaluation of Our Sarcoidosis Patients Because of Three Pleural Sarcoidosis Cases Tablo I. Baflvuru yak›nmalar›na göre olgular›n da¤›l›m› Yak›nma n
Öksürük 22 73.3
Halsizlik 15 50.0 Nefes darl›¤› 14 46.7 Balgam 9 30.0 Kas a¤r›s› 8 26.6 Gö¤üs a¤r›s› 6 20.0 Atefl 5 16.6 Cilt lezyonu 1 3.3 Tablo II. Akci¤er d›fl› organ tutulumlar›na göre olgular›n da¤›l›m› Tutulan Organ n %
7 23.3
Karaci¤er 4 13.3 Plevra 3 10.0 Göz 2 6.6 Deri 1 3.3 Tablo III. Akci¤er grafisine göre olgular›n da¤›l›m› Evre n
Evre 0 0 0 Evre I 8 26.7 Evre II 16 53.3 Evre III 5 16.7 Evre IV 1 3.3 Tan›y› Kesinlefltiren Giriflimsel Yöntemler Hastalar›n onunda skalen biyopsi, dokuzunda mediastinosko- pi, yedisinde aç›k akci¤er biyopsisi (bunlar›n üçünde aç›k ak- ci¤er biyopsisi ile al›nan plevra biyopsisi), alt›s›nda trans- bronfliyal biyopsi, birinde de lenfbezi biyopsisi, bizi tan›ya götüren yöntemler olmufltur. Dört hastada mediastinoskopi ve aç›k akci¤er biyopsisi yöntemlerinin ikisi de kullan›lm›flt›r. Göz tutulumu olan iki hastadan birine skalen biyopsi, di¤eri- ne transbronfliyal biyopsi ile tan› konuldu¤undan, oküler bi- yopsiye gerek kalmam›flt›r. Deri tutulumu olan 1 hastan›n ke- sin tan›s› ancak mediastinoskopi ve ard›ndan yap›lan aç›k ak- ci¤er biyopsisi ile konulabilmifltir. Kesin tan›ya götüren yön- temler T
IV ’te gösterilmifltir. Olgular›n yedisinde sarkoidoz tan›s› aç›k akci¤er biyopsisi ile konulmufl (%23.3), üç hastada aç›k akci¤er biyopsisi ile al›nan materyallerde plevra tutulumu nonkazeifiye granülom varl›¤› ile kesinleflmifltir. Tüberküloz tan›s›, klinik bulgular ve plevral dokuda basil aranmas› ve doku kültürü ile d›fllanm›fl- t›r. Üç hastan›n da TCT sonucu negatif olarak de¤erlendiril- mifltir. Bu üç hastan›n grafileri incelendi¤inde, üçü de Evre II sarkoidoz olarak de¤erlendirilmifltir. Plevra tutulumu olan üç olgu ayr›ca incelendi. Hastalardan biri plöretik tipte gö¤üs a¤r›s› ile baflvurmufltu. Bu hastada ayr›ca hepatosplenomegeli (HSM) ve deri bulgular› vard›. Hastalardan birinin (olgu 1) PA grafisinde bilateral orta, alt alanlarda nonhomojen infiltrasyona efllik eden plevral reaksi- yon gözlenmekteydi ( R ES‹M
1 ). Ayn› hastan›n toraks BT’sin- deki plevral nodüler kal›nlaflma odaklar› ise R ES‹M 2 ’de gös-
terilmektedir. 127 Solunum Dergisi Nurçin Çimen Öz›fl›k ve ark. Üç Plevral Sarkoidoz Olgusu Nedeniyle Sarkoidoz Hastalar›m›za Yeniden Bak›fl Tablo IV. Olgularda tan›y› kesinlefltiren giriflimsel tan› yöntemleri Yöntem
n % Skalen biyopsi 10 33.3
Mediastinoskopi* 9 30.0 Aç›k akci¤er biyopsisi** 7 23.3 Transbronfliyal biyopsi 6 20.0 Periferik lenf bezi biyopsisi 1 3.3 *Mediastinoskopi + aç›k akci¤er biyopsisi **Aç›k akci¤er + plevra biyopsisi Resim 1. Olgu 1’e ait PA akci¤er grafisi. Bilateral orta ve alt zonlarda nonhomojen dansite art›fl›. Resim 2.
Olgu 1’e ait toraks BT kesitinde plevrada nodüler kal›nlaflma odaklar›. Resim 3. Olgu 2’ye ait PA akci¤er grafisinde bilateral yayg›n parankimal infiltrasyon alanlar›. Resim 4.
Olgu 2’nin BT kesitinde plevrada nodüler kal›nlaflma odaklar› dikkati çekmekte. Üç hastan›n toraks BT’leri incelendi¤inde, plevrada çeflitli düzeylerde kal›nlaflma oldu¤u saptand›. Akci¤er grafisinde bilateral diffüz parankimal infiltrasyon alanlar›n›n görüldü¤ü hastan›n (olgu 2) grafisi ile toraks BT kesiti R ES‹M
3 ve 4 ’te gösterilmektedir. TARTIfiMA Genellikle lenfadenopati, akci¤er infiltrasyonu, göz ve deri lezyonlar› ile seyreden ve multisistemik bir hastal›k olan sar- koidoz, genç eriflkinlerde ve kad›n popülasyonda s›k görül- mektedir. Ülkemizde yap›lan çal›flmalar›n ço¤unda kad›n cin- siyetinde sarkoidoza daha s›k rastlan›lmaktad›r. Bu çal›flma- lar aras›nda bizim çal›flmam›zdakine en yak›n oran (27/3) Haznedaro¤lu ve arkadafllar›n›n, yafl ortalamas› 42.5 Ϯ13.11 olan ve 22 kad›n ile sekiz erkekten oluflan çal›flmalar›d›r. Bu çal›flma ile bir di¤er benzerlik de çal›flmam›zdaki olgular›n dördünde tüberküloz anemnezinin mevcut olmas›d›r. Hazne- daro¤lu ve arkadafllar› sarkoidoz hastalar›n›n doku örnekle- rinde PCR ile M. tuberculosis araflt›rm›fllar ve alt› olguda ba- silin DNA’s›n› saptam›fllard›r [15]
. Çal›flmam›zda sarkoidozun sigara içmeyenlerde daha fazla oldu¤u gözlenmektedir. Baran ve arkadafllar›n›n çal›flmas›n- da, %68.6 hastan›n hiç sigara içmedi¤i, %17.1’inin ise siga- ray› b›rakt›¤› bildirilmifltir [16]
. Demirkök Sipahi ve arkadaflla- r›n›n çal›flmas›nda ise sigara içen kad›nlar ile erkekler aras›n- da anlaml› bir farkl›l›k oldu¤u, ancak sigara içen sarkoidozlu hastalarla içmeyen hastalar aras›nda hastal›¤›n progresyonu bak›m›ndan anlaml› bir fark bulunmad›¤› bildirilmifltir [7]
. Bu çal›flmalarla benzer flekilde, çal›flmam›zdaki hastalar›n büyük ço¤unlu¤u (%83.3) sigara içmiyordu. Sarkoidoz vakalar›n› çeflitli yönleriyle irdeleyen çal›flmala- r›n büyük bölümünde oldu¤u gibi çal›flmam›zdaki olgular›n en s›k baflvuru flikâyeti öksürüktü (%73.3). Erbaycu ve arka- dafllar› da, en s›k flikâyetin öksürük (%62) ve halsizlik oldu- ¤unu (%37) göstermifllerdir [18] .
di¤i gibi, ekstratorasik belirtilere farkl› popülasyonlarda de¤i- flen oranlarda rastlan›l›r [6] . Ancak organ tutulumlar›n› sapta- mada, organa yönelik özel araflt›rma yöntemlerinin ne derece kullan›ld›¤› ile bu s›kl›klar›n belirlenmesi aras›ndaki iliflki de göz önünde tutulmal›d›r [16]
. Ayr›ca çok iyi bilindi¤i gibi, ül- kemizde otopsi yap›lan hasta say›s› azd›r ve asemptomatik hastalar›n bir bölümü tan› alamamaktad›r. Ülkemizde sarko- idozda mevsimsel de¤ifliklik ve kümelenmenin de¤erlendiril- mesi amac›yla yap›lan, genifl bir sarkoidozlu hasta grubunun al›nd›¤› bir çal›flmada, bafllang›ç tan› yöntemleri aras›nda plevral biyopsi oran› %0.6 olarak bildirilmifltir [17]
. Çal›flma- m›zda bildirilen ekstratorasik tutulumlardan sadece plevra tu- tulumu (%10) patolojik tan›ya göre belirtilmifl olup, di¤er tu- tulumlar klinik ve radyolojik özellikler ile di¤er bölgelerden al›nm›fl biyopsi sonuçlar› birlefltirilerek verilen oranlard›r. Sarkoidozda %30-70 oran›nda tüberkülin cilt testi negatif- tir. Bu anerjinin nedeni T lenfositlerin enflamasyon alan›nda toplanmas› ve geç afl›r› duyarl›l›k reaksiyonunu bask›layan lokal inhibitörlerin varl›¤›d›r [19]
. Çal›flmam›zda %24 oran›nda bulunan TCT pozitifli¤i, ülkemiz literatürü ile uyumlu ol- makla birlikte, yurtd›fl› literatürlere göre yüksekti ve bu duru- mun, ülkemizdeki rutin BCG afl›lamas› ve yüksek tüberküloz enfeksiyon s›kl›¤› ile iliflkili olabilece¤i düflünüldü [2,20-22] . Radyolojik evrelerine göre olgular›m›z de¤erlendirildi¤in- de, Evre I ve Evre II’deki olgu say›s› Türkiye’deki di¤er ça- l›flmalara benzer flekilde bizim çal›flmam›zda da fazlayd› [2,16] .
k›m kriterler aranarak ve benzer klinik ve histolojik tabloyu yaratan hastal›klar d›fllanarak konulmaktad›r. Tan› genellikle kolay ulafl›labilir yerlerden (skalen lenf nodu, transbronfliyal) al›nan biyopsilerle do¤ruland›¤›ndan, daha invazif ifllemlere daha az gerek kalmaktad›r. Bu durum, birtak›m organ tutu- lumlar›na ait gerçek s›kl›klar› ö¤renmemize engel olmaktad›r. Özellikle son y›llarda yap›lan uluslararas› çal›flmalarda trans- bronfliyal biyopsi, sarkoidoz kuflkusu bulunan olgularda en s›k kullan›lan tan› yöntemi olarak görülmektedir [14]
. Trisolini ve arkadafllar›n›n çal›flmas›nda Evre I sarkoidozlu olgularda transbronfliyal biyopsi ile tan› oran› %40 olarak saptanm›fl ve transbronfliyal i¤ne aspirasyonu ile transbronfliyal biyopsinin birlikte uygulanmas›n›n pek çok hastay› invazif cerrahi yön- temlerden kurtarabilece¤i belirtilmifltir [23] . Ancak ülkemizde, sarkoidozlu hastalarla yap›lan de¤iflik çal›flmalarda, hastala- r›n ço¤unda tan›n›n bronkoskopik ifllemler ile konulmas›na karfl›l›k, de¤iflen s›kl›k ve derecelerde mediastinoskopi ve di- ¤er organ biyopsileri gibi göreceli olarak invazif ifllemler de, uygulanabilirliklerine ba¤l› olarak tan›da kullan›lan ifllemler aras›ndad›r [24] . Transbronfliyal biyopsinin tan› vermedi¤i ol- gularda, mediastinoskopi ya da baflka bir organ tutulumu yok- sa aç›k akci¤er biyopsisi gündeme gelebilmektedir. Tabak ve arkadafllar›n›n serisinde mediastinoskopiye %5 dolay›nda baflvurulurken, bir gö¤üs cerrahisi merkezindeki 1996 tarihli Tuncer ve arkadafllar›n›n serisinde bu oran %48, ayn› merkez- den Baran ve arkadafllar›n›n 2004’te yay›nlanm›fl serisinde ise %18 olarak belirtilmifltir [16,22,24] . Çal›flmam›z›n kapsad›¤› y›l- larda ‹stanbul’daki gö¤üs cerrahisi merkezlerinden biri olan merkezimizde invazif yöntemlere baflvuru oran› di¤er serile- re göre yüksek bulunmaktad›r. Dokuz olguda (%30) medias- tinoskopi yap›lm›fl, bunlar›n dördünde aç›k akci¤er biyopsisi de cerrahi prosedüre eklenmifltir. Aç›k akci¤er biyopsisi kara- r› al›nan yedi olgudan (%23.3) ameliyat s›ras›nda gözlenen plevral patolojiler nedeniyle plevralar›ndan örnek al›nan üç hastan›n patoloji piyesindeki nonkazeifiye granülom varl›¤› ile plevra tutulumu kesinleflmifltir ve bu üç hastan›n di¤er ola- s› hastal›klar ile ay›r›c› tan›s› da yap›larak, di¤er granülama- töz hastal›klar klinik ve laboratuvar olarak d›fllanm›flt›r. Sarkoidozda plevra tutulumu ilk kez 1933’te Schaumann taraf›ndan bir otopside gösterilmifltir [26] . Ülkemizdeki çeflitli serilerde plevral tutulum %1.3-6 aras›nda belirtilmekte- dir
[18,21] . Plevral tutulumu olan hastalar›n ancak %2-4’ü kli- nik belirti vermektedir, plevral s›v› genellikle semptom ver- mez ve direkt grafide görülen efüzyon varl›¤› %1-3 kadar- d›r [11,13,27] . Toraks BT’de plevral kal›nlaflma ve az miktarda s›v› varl›¤› ise daha s›k rastlan›lan bulgulard›r [13] . Bizim ça- l›flmam›zdaki üç plevral sarkoidoz olgusundan yaln›z biri (ol- gu 1) semptomatikti, ayn› hastan›n direkt grafisinde bilateral Solunum Dergisi Solunum 2009; 11(3): 125-129 128 Re-evaluation of Our Sarcoidosis Patients Because of Three Pleural Sarcoidosis Cases orta ve alt zonlarda nonhomojen dansite art›fl› ile toraks BT’sinde plevrada nodüler kal›nlaflma odaklar› görülmektey- di. PA akci¤er grafisinde bilateral yayg›n parankimal infil- trasyon gözlenen di¤er bir olguda (olgu 2) toraks BT kesitin- de plevrada nodüler kal›nlaflma odaklar› izlendi. Plevral tutu- lumun Evre II ve III kronik sarkoidlerde daha s›k görüldü¤ün- den söz edilmektedir [13]
. Çal›flmam›zdaki her üç hasta da rad- yolojik olarak Evre II sarkoidozdu. Plevral efüzyon ileri pul- moner hastal›k ya da ekstratorasik tutulumla birlikte ortaya ç›kabilmektedir [28] . Bizim çal›flmam›zda da semptomatik olan ve akci¤er grafisinde bilateral plevral bulgu veren hastada (olgu 1) karaci¤er, dalak ve deri tutulumlar› vard›. Tüberkü- loz prevelans› yüksek olan ülkemizde, sarkoidozlu hastalarda yap›lan çal›flma serilerinde, plevral tutulumun sarkoidozdan çok tüberküloza ba¤l› oldu¤u bildirilmektedir [29]
. Her ne ka- dar sarkoidozlu bir hastan›n toraks BT’si plevral kal›nlaflma- lar› ve nodülleri ayr›nt›l› flekilde gösterse de, bu lezyonlar›n sarkoidoza ba¤l› olup olmad›¤›n›n histopatolojik do¤rulama olmadan belirtilmesi mümkün de¤ildir. Sonuç olarak, merkezimizde sarkoidoz tan›s› için aç›k ak- ci¤er biyopsisi uygulanan yedi olgudan al›nan materyallerde saptanan plevral patolojinin incelenmesi ile tan›s› kesinleflen üç hastadan (3/30) yola ç›karak, serimizde plevra tutulumunu %10 olarak bulduk. Sarkoidozun plevra tutulumunun gerçek s›kl›¤›n›n literatürde belirtilenden daha s›k oldu¤u; kemik ili- ¤i, dalak, karaci¤er gibi özellikle asemptomatik seyreden eks- tratorasik organ tutulumlar›nda oldu¤u gibi tan›ya yönelik ile- ri tetkiklere baflvurulmamas› nedeniyle bir k›s›m hastan›n ta- n› alamad›¤› düflüncesindeyiz. Plevral sarkoidoz konusunda büyük gö¤üs ve gö¤üs cerrahisi merkezleri taraf›ndan yap›la- cak genifl çapl› çal›flmalara ve ülkemizdeki eksikli¤i belirgin olan otopsi çal›flmalar›na ihtiyaç oldu¤u kan›s›nday›z. KAYNAKLAR 1. Hunninghake GW, Costabel U, Ando M et al. ATS/ERS/WASOG Statement on Sarcoidosis. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 1999;16:149-173. 2. Scadding JG, Mitchell DN. Sarcoidosis, 2nd ed. Chapman & Hall, London, 1985. 3. Iwai K, Sekiguchi M, Hosoda Y et al. Racial difference in cardiac sarcoidosis incidence observed at autopsy. Sarcoidosis 1994;11:26- 31.
4. Teirstein AS, Padilla ML, De Palo LR, Schilero GJ. Sarcoidosis mythology. Mt Sinai J Med 1996;63:335-341. 5. Nagai S, Izumi T. Pulmonary sarcoidosis:population differences and pathophysiology. South Med J 1995;88:1001-1010. 6. Pietinalho A, Ohmichi M, Hiraga Y et al. The mode of presentation of sarcoidosis in Finland and Hokkaido, Japan. A comparative analysis of 571 Finnish and 686 Japanese patients. Sarcoidosis Vasc Diffuse Lung Dis 1996;13:159-166. 7. Demirkok Sipahi S, Basaranoglu M, Akinci ED, Karayel T. Analysis of 275 patients with sarcoidosis over a 38 year period; a single-institution experience. Respir Med 2007;101:1147-1154. 8. Bilir M, Demirkök Sipahi S. Akci¤er d›fl› organ tutulumu olan sarkoidozlu hastalar›n s›kl›¤› ve klinik özellikleri. Türk Toraks Derne¤i 10. Y›ll›k Kongresi, 25-29 Nisan 2007 Toraks Dergisi Bildiri Özetleri; Cilt 8(2):80. 9. Wilen S, Rabinowitz J, Ulreich S, Lyons H. Pleural involvement in sarcoidosis. Am J Med 1974;57:200-209. 10. Rockoff S, Rohatgi P. Unusual manifestations of thoracic sarcoidosis. AJR 1985; 144:513-528. 11. Sharma OP, Gordonson J. Pleural effusion in sarcoidosis:a report of six cases. Thorax 1975;30:95-101. 12. Panjabi C, Khanna P. Et all. A 35-year old man with a non- resolving pleural effusion. Indian J Tuberc 2004;51:37-41 13. Çelik G, Kaya A, Numano¤lu N. Pulmoner Sarkoidoz. In: Do¤anay A, Kumbasar ÖÖ, eds. Güncel bilgiler ›fl›¤›nda sarkoidoz. 1. bask›. Ankara: Bilimsel T›p yay›nevi (Türk Tüberküloz ve Toraks Derne¤i yay›n›); 1999:41-52. 14. Statement on Sarcoidosis. Joint Statement of the American Thoracic Society (ATS), The European Respiratory Society (ERS) and The World Association of Sarcoidosis and Other Granulomatous Disorders (WASOG) adopted by the ATS Board of Directors and by the ERS Executive Committee, 1999. Am J Respir Crit Care Med 1999;160:736-755. 15. Haznedaro¤lu D, Y›lmaz Ü. ve ark. Sarkoidozisli Olgular›n Doku Örneklerinde PCR Yöntemi ‹le M.Tuberculosis Araflt›r›lmas›. Solunum Hastal›klar› 1998;9:233-242 16. Baran A, Özfleker F, Güneylio¤lu D, Bilgin S, Arslan S, Uyanusta Ç, Akkaya E. Sarkoidoz: Yedi Y›ll›k Deneyim. Toraks Dergisi 2004;5:160-165. 17. Demirkok Sipahi S, Basaranoglu M, Akbilgic O.Seasonal variation of the onset of presentations in stage 1 sarcoidosis. International Journal of Clinical Practice 2006;60:1443-1450. 18. Erbaycu E.A, Uçar Z.Z, Çakan A, Özsöz A, Köse T. Seasonal Clustering of Sarcoidosis in Spring in Turkey. Turkish Respiratory Journal 2004;5:148-153. 19. Moller RB. Sistemik sarcoidosis. In: Fishman AP, eds. Pulmonary lung disease and disorders. 3rd ed. New York: Mc Graw-Hill, 1998;1055-68. 20. Dereli fi, Günefl Ö, Çakan A ve ark. Sarkoidoz olgular›m›z›n analizi. Türk Solunum Araflt›rmalar›Derne¤i Kongresi Özet Kitab›, 1998: P025. 21. S. Bes, A. Gür, G. Özkan, N. Bakan, A. Külcü, M. Babal›k, G. Çamsar›. Sarkoidoz:20 y›ll›k deneyim.Türk Toraks Derne¤i IX. Y›ll›k Kongresi; 2006:MS19 22. Erdem F, Karacan Ö, Özdemir Ö ve ark. 1988-1995 Y›llar› Aras›nda ‹zlenen Sarkoidozlu Olgularda Radyolojik Bulgular ve Tan› Yöntemleri. Tuberk ve Toraks 1997;45:158-161. 23. Trisolini R, Agli LL, Cancellieri A et al. The value of flexible transbronchial needle aspiration in the diagnosis of stage I sarcoidosis. Chest 2003;124:2126-2130. 24. Tabak L, K›l›çarslan Z, K›yan E, Erelel M, Çuhadaro¤lu Ç, Arseven O, Erkan F, Ece T. 147 Sarkoidoz hastas›n›n klinik özellikleri. Solunum 2001;3:80-85. 25. Tuncer LY, Sevim T, Mihmanl› A ve ark. 48 Sarkoidoz olgusunun de¤erlendirmesi. XXI. Ulusal Türk Tüberküloz ve Gö¤üs Hastal›klar› Kongresi Özet Kitab›, 1996; SB20. 26. Schaumann J. Étude anatomo-pathologique et histologique sur les localisations viscérales de la lymphogranulomatose bénigne. Bull Soc Franc Dermat Syph 1933;40:1167-1178. 27. Shah A, Bhagat R, Agarwal AK. Sarcoidosis: A review of 73 Indian patients. Chest (India) 2001;2(Suppl): S52. 28. Salazar A, Mana J, Corbella X, et al. Sarcoid pleural effusion: a report of two cases. Sarcoidosis 1994;11:135-137. 29. Demirci S, Çeliko¤lu F, Sipahi Fresko S, Yanarda¤ H, Gülbaran Z, Karayel T, Çeliko¤lu S. Pleural effusion in two sarcoidosis patients due to tuberculosis. Medical Bulletin 1993;26:110-114.
Solunum Dergisi Nurçin Çimen Öz›fl›k ve ark. Üç Plevral Sarkoidoz Olgusu Nedeniyle Sarkoidoz Hastalar›m›za Yeniden Bak›fl Yüklə 84,79 Kb. Dostları ilə paylaş:
|