Evolutsiya-biologiyada tirik organizmlarning tarixiy oʻzgarishi Evolutsiya

Termiz Davlat Universiteti Psixalogiya (amaliy psixalogiya) yo’nalishi 221-guruh talabasi Aliqulova Mehrinisoning umumiy psixalogiya fanidan Shaxsning evolusion jihatdan rivojlanishi mavzusidan tayyorlagan taqdimoti

Evolutsiya-biologiyada tirik organizmlarning tarixiy oʻzgarishi

• Evolutsiya-biologiyada tirik organizmlarning tarixiy oʻzgarishi
• Evolutsiyada tabiiy tanlanish taʼsirida mutatsiyalardan organizmlarning tashqi muhit sharoitiga moslanishiga olib keladigan belgilar va xususiyatlar kombinatsiyasi shakllanadi

Go’daklik davri – chaqaloqlik (1 oy) davri tugagandan to bir yoshgacha bo’lgan davr

Bog’chagacha bo’lgan yosh davri – 1 yoshdan 3 yoshgacha

Maktabgacha ta’lim yoshi – 3 yoshdan 7 yoshgacha

Kichik maktab yoshidagi o’quvchilar –7-11-12 yoshgacha

Kichik maktab yoshida o’yin faoliyatining o’rnini endi o’qish faoliyati egallaydi. Bu juda qiyin o’tish davri bo’lib, bolaning bo’yi, og’irligi jihatdan uning tashqi ko’rinishi kam farq qiladi. Suyaklari qotmagani tufayli tez shikastlanadi. Muskullari tez o’sishi tufayli serharakat bo’ladi. Bosh miyasi tez rivojlanadi.

O’rta maktab yoshidagi o’quvchilar (o’smirlar) 14-15 yosh

• O’rta maktab yoshi (o’smirlik 12-15 yosh). O’smirlikning murakkabligi anotomik-fiziologik va psixologik xususiyatdagi kuchli o’zgarishlar bilan bog’liqdir. Bolaning o’sishi tezlashadi. Bu davrni o’tish davri ham deyiladi. Bu davrda jinsiy yetilish davri boshlanadi. Bu bolaning fe’l-atvoriga ta’sir etadi. O’smir hayotida mehnat, o’yin, sport va jamoat ishlari katta rol o’ynaydi. Ba’zilarining o’zlashtirishi pasayadi, intizomi bo’shashadi

Katta yoshdagi maktab o’quvchilari (o’spirinlar) – 15-18 yosh
Katta maktab yoshi – kollej, litsey o’quvchilari (o’spirinlik davri 15-18 yosh). Bu davr o’spirinlarning ilk balog’atga yetgan davridir. Mazkur davrda jinsiy yetilish tugaydi. Ularda mustaqillik sezila boshlaydi. O’spirin yoshlar hayotga kelajak nuqtai nazaridan qaray boshlaydilar. Madaniy darajasini orttirishga intilish kuchaya boradi. his-tuyg’ularida ham o’zgarish yuz beradi. O’z-o’zlarini tarbiyalashga kirishadilar. Ideal tanlash va unga ergashish kuchayadi. Bu davrda ular o’rtasida munozaralar o’tkazish yaxshi natija beradi. O’spirinlar o’z guruhiga intiladi. SHuning uchun ham o’spirinning barcha intilishlari ma’lum maqsadga yo’naltirilgan bo’lishi zarur. Ularda o’quv fanlarini tanlashga nisbatan ehtiyoj kuchaya boradi