Fənn: Fəlsəfə Mövzu: Fəlsəfənin funksiyaları

Azərbaycan Respublikası

Dini Qurumlarla İş üzrə Dövlət Komitəsi

Azərbaycan İlahiyyat İnstitutu


Fakültə: Dinşünaslıq

Kafedra: Dillər və ictimai fənlər

Fənn: Fəlsəfə

Mövzu: Fəlsəfənin funksiyaları




QRUP: D-1901

KURS: ll

TƏLƏBƏ: Fatimə Ələkbərova

MÜƏLLİM: Anar Qafarov

PLAN

Giriş

1. Dünya görüşü

   1. Mifoloji

   2. Dini

   3. Fəlsəfi

2. Mənəvi funksiyalar

   1. Epistemoloji

   2. Dəyər yönəldmə

   3. Təhsil

3. Məntiqi funksiyalar

   1. Metodoloji

   2. Məlumat və rabitə

   3. Kritik

   4. İnteqrativ funksiya

   5. İdeoloji

   6. Proqnozlaşdırıcı

   7. Dizayn

Nəticə

Giriş

Fəlsəfə, xüsusi bir mənəvi fəaliyyət növü və bilik sistemi kimi insanların sosial və tarixi təcrübəsi ilə əlaqələndirilir, müəyyən sosial problemlərin həllinə yönəldilir, dünyaya, maddi və ideal proseslərə, onların qarşılıqlı təsirinə, idrak və gerçəkliyin çevrilməsinə praktik gedişatda bütöv bir baxış verməyə çalışır.

Məqsədinin fəlsəfə ilə həyata keçirilməsi, məqsədinin həyata keçirildiyi bir-biri ilə əlaqəli bir sıra funksiyaların həyata keçirilməsini nəzərdə tutur.

Dünya görüşü

Fəlsəfənin dünyagörüşü funksiyası ən vaciblərindən biri hesab olunur. Fəlsəfənin dünya və varlıq qanunları, cəmiyyətin və insanın həyatını qorumaq üçün vacib olan təbiət və cəmiyyət fenomenləri və prosesləri haqqında ayrılmaz sabit bir baxış sistemi olan bir dünyagörüşünün əsası kimi çıxış etmək qabiliyyətini nümayiş etdirir. İnsanın dünyagörüşü hisslər, biliklər və inanclar məcmusu kimi çıxış edir. İnsanın dünyagörüşündə xüsusi rolu onun dünyaya, cəmiyyətə və özünə münasibətini təyin edən prinsiplər haqqında fikirlər oynayır.¹

Dünyagörüşü bu şəkillərdə ola bilər:

mifoloji

dini

fəlsəfi.

Bunun əsaslandığı əsasdan - mifoloji, dini və ya fəlsəfi fikirlərdən asılıdır. Mifoloji dünyagörüşünün əsasını miflər, yəni dünya düzəni və insanın kainat sistemindəki yeri ilə bağlı fantastik hekayələr təşkil edir. Belə bir dünyagörüş dünyanın bədii və emosional təcrübəsindən və ya sosial illüziyalardan qaynaqlanır. Dini dünyagörüşü insanların dünyaya baxışlarının inkişafındakı növbəti mərhələdir, mifdən fərqli olaraq din dünyəvi və müqəddəsləri qarışdırmır. Belə bir dünyagörüşünün sahibləri yaradıcı hər şeyə qadir gücün - Tanrının təbiətin üstündə və təbiətin xaricində olduğuna inanırlar. Hər hansı bir dini dünyagörüşün mərkəzində ən yüksək dəyərlərin fikirləri və onları qazanmağın yolları dayanır. Şübhəyə dözməyən və bir insanın fikirlərini dini dogmalardan asılı vəziyyətə gətirən inama əsaslanır. Ondan fərqli olaraq, fəlsəfi dünyagörüşü insanların idrak və praktik fəaliyyətlərinin nəticələrinə söykənə bilər. Müasir fəlsəfi dünyagörüş sistemində mühüm rolu dünyanın elmi mənzərəsi haqqında düşüncələrdə sintez edilmiş elm məlumatları oynayır.

Çox vaxt müasir şəraitdə ayrı-ayrı insanların dünyagörüşü eyni zamanda mifoloji, dini və elmi fikirləri birləşdirir. Bu fikirlər konkret insanların dünyagörüşünə spesifiklik verir.