INNOVATIVE RESEARCH IN SCIENCE
International scientific-online
conference
47
PAXTANI MAYDA VA YIRIK IFLOSLIKLARDAN AJRATIB OLISH YO`LLARI
VA TAHLILI
Abdukarimov Tolibxon Tohirxon o‘g‘li
1
Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi yo‘nalishi talabasi
Tolibxontolibxon00@gmail.com
Shamshidinov Ibrahimhon Muminkhon ogli
2
Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi yo‘nalishi talabasi
Rakhimov Fayzullo Husanboy oglI
3
Tabiiy tolalarni dastlabki ishlash texnologiyasi yo‘nalishi
tayanch daktaranti
1-2-3
Namangan muhandislik texnologiya instuti
https://doi.org/10.5281/zenodo.6778616
Annotatsiya – Ushbu maqolada paxta tozalash mashinalari asosiy ishchi
organlaridan biri kolosnikli panjarani takomillashtirish orqali tozalash
samaradoriligini oshirish haqida ilmiy-texnik fikrlar ilgari suriladi.
Kalit so‘zlar – Paxta,
kolosnik panjara, tozalash, tola, nuqson, quvur, tezlik,
impuls, kritik nuqta, traektoriya, massa, zarba, kuch, silindr.
O'zbekiston Respublikasi iqtisodiy rivojlanish dasturining eng muhim
yo'nalishlaridan biri deb – iqtisodiyotni va
uning yetakchi tarmoqlarini
modernizatsiya qilish, texnik va texnologik jixatdan qayta jihozlantirishni
jadallashtirish va ko'lamlarini kengaytirishdek ustuvor vazifalar belgilangan.
Muhtaram Prezidentimiz aytganlaridek: “Bosh maqsadimiz – keng ko’lamli
islohatlar va modernizatsiya yo’lini qat’iyat bilan davom ettirishdir”. “Paxtani
qayta ishlash korxonalarini modernizatsiyalash va yangi texnik ishlanmalar
bilan jihozlash – o’zbek paxtasi sifatini yanada oshirish omilidir”.
Eng asosiysi
shuki, sohani yangilash bo’yicha ko’rilgan choralar ishlab chiqarilayotgan
mahsulotda o’z aksini topdi. Paxtani qaytaishlash mobaynida yil sayin tolaning
chiqishi o’sib borib 33 foizdan oshib bormoqda. Ayniqsa tolaning sifat
ko’rsatkichi ortib, xozirda ishlab chiqarilgan yuqori
navli paxta tolasining
umumiy xajmi 96 foizni va yuqori sinfga mansub bolgan “Oliy” va “Yaxshi”
sinflar o’rtacha 98 foizni, shundan “Oliy” sinf xajmi 65 foizni tashkil
qilmoqda.Shu o’rinda bu ko’rsatkichlarni avvalgi mustaqillik davrining ilk
boshlarida ishlab chiqarilgan tolaning sifat ko’rsatkichlari
bilan solishtirganda
paxta tolasining yuqori nav va sinflardagi xajmi atigi 20-30 foizni tashkil qilar
edi.
Amalga oshirilgan choralar natijasida sohada ishlab chiqarish optimallashdi,
ya’ni paxta mahsulotlarining assortimenti va sifat ko’rsatkichlari
hamda
korxonaning
ishlab
chiqarish
unumdorligi
oshdi.
Xususan,
modernizatsiyalashtirilgan korxonalarda 15-17 foizga yonilg’i sarfi pasaydi, 15
tonna tola ishlab chiqarish uchun elektr energiya sarfi 25 foizga qisqardi. Shu