İŞ
Ç
İ
SA
Ğ
LI
Ğ
I VE
İŞ
GÜVENL
İĞİ
TÜZÜ
Ğ
Ü
(R.G. 11.1.1974 - No:14765)
BİRİNCİ KISIM
Genel Hükümler
Madde 1 – 1475 sayılı İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde , işçilere ait yatıp kalkma yerlerinde
ve diğer müştemilatında bulunması gereken sağlık şartlarının ve işyerlerinde kullanılan alet, edevat,
makineler ve hammaddeler yüzünden, çıkabilecek hastalıklara engel olacak tedbir ve araçların,
işyerlerinde iş kazalarını önlemek üzere bulundurulması gerekli araçların ve alınacak güvenlik
tedbirlerinin neler olduğu bu Tüzükte belirtilmiştir.
Madde 2 - Her işveren, işyerinde işçilerinin sağlığını ve iş güvenliğini sağlamak için, bu Tüzükte
belirtilen şartları yerine getirmek, araçları noksansız bulundurmak gerekli olanı yapmakla yükümlüdür.
İşçiler de, bu yoldaki usuller ve şartlara uymak zorundadırlar.
Madde 3 - İşveren, işçilere yapmakta oldukları işlerinde uymaları gerekli sağlık ve güvenlik
tedbirlerini öğretmek ve iş değiştirecek işçilere yenisinin gerektiği bilgileri vermek zorundadır.
Madde 4 - İşverenin işyerinde, teknik ilerlemelerin getirdiği daha uygun sağlık şartlarını sağlaması;
kullanılan makinalarla alet ve edevattan herhangi bir şekilde tehlike gösterenleri veya hammaddelerden
zehirli veya zararlı olanları yapılan işin özelliğine ve fennin gereklerine göre bu tehlike ve zararları
azaltan alet ve edevatla değiştirmesi iş kazalarını önlemek üzere işyerinde alınması ve bulundurulması
gerekli tedbir ve araçları ve alınacak diğer iş güvenliği tedbirlerini devamlı surette izlemesi esastır.
DÖRDÜNCÜ KISIM
İşyerlerinde İş kazalarına Karşı, Alınacak Tıbbi Tedbirler Ve İşyerlerinde Bulundurulması
Zorunlu Olan İlk Yardım Ve Tedavi Levazımı İle Sıhhi Tesisat
Madde 91 - Sürekli olarak en az 50 işçi çalıştırılan işyerlerinde Sosyal Sigortalar Kurumunca
sağlanan tedavi hizmetleri dışında kalan işçilerin sağlık durumlarının denetlenmesi, ilk yardım, acil
tedavi ve diğer koruyucu sağlık hizmetlerini düzenlemek üzere, işveren, Umumi Hıfzıssıhha Kanununun
180 inci ve Sosyal Sigortalar Kanununun 114 üncü maddeleri gereğince işyerindeki işçi sayısına ve
işteki tehlikenin büyüklüğüne göre, bir ya da daha fazla hekim sağlayacaktır. Bu hekimlerin çalışma
koşulları ile görevlerini nasıl yürüteceklerini ayrıntılı şekilde gösteren bir yönetmelik tüzüğünün yürürlüğe
girdiği tarihten itibaren 6 ay içinde çıkarılır.
Madde 92 - İşverenler, işin niteliğine, özelliğine, çeşidine ve çalıştırdıkları işçi sayısına ve hekim ve
sağlık tesisleri ile olan ilişkilerine göre, zamanında gerekli tedbirleri almak amacıyla aşağıda belirtilen
sağlık tesisleri ile ilk yardım ve tedavi levazımını, işyerlerinde bulundurmakla yükümlüdürler.
Bu tesisler ve levazım; kişisel ilk yardım paketlerini, ilk yardım kutularını veya çantalarını veya
dolaplarını, ilk yardım ve ilk müdahale odalarını veya ilkyardım istasyonlarını kapsar.
Madde 93 - Kişisel ilk yardım paketleri; kazaya uğrayanın ilk yardımcı gelinceye veya bir sağlık
tesisine gönderilinceye kadar, kendi kendine gerekli pansumanı yapacak veya ağrısını giderecek
nitelikte malzeme ve ilaçlarla donatılacaktır.
Kişisel ilk yardım paketleri, maden, tünel yeraltı karayolları ve demiryolları işçileri gibi kaza ihtimali
çok olan, dağınık ve münferit çalışmayı gerektiren işyerlerindeki işçilere verilecektir.
Bu paketler, küçük ve kullanışlı malzeme ve ilaçları dış etkilere karşı koruyacak plastik veya madeni
ambalajlı olacaktır.
Kişisel ilk yardım paketi, çalışmayı önlemeyecek ve düşmeyecek şekilde, iş elbisesi cebine konacak
veya uygun bir yerine bağlanacaktır.
Kişisel ilk yardım paketinin, gerektiğinde nasıl ve ne şekilde kullanılacağı, ilgililere öğretilecek, buna
ait yazılı bir yönerge paket içine konacaktır.
Kişisel ilk yardım paketinin içinde, aşağıda yazılı ilaç ve malzeme bulunacaktır:
_ Kullanma yönergesi,
_ Pamuk ( Küçük paket),
_ Gazlı bez ( Steril),
_ Sargı bezi,
_ Yapıştırıcı band (Steril),
_ Analjezik hap,
_ Tentürdiyot ( 1 veya 2 ampul)
_ Sülfamitli toz.
Madde 94 - Mekanik cihazları bulunmayan ve 10 dan az işçi çalıştıran işyerlerinde, içinde aşağıda
yazılı ilk yardım levazımı bulunan 1 numaralı ilaç kutusu veya çantası bulundurulacaktır:
_ 1 adet ilk yardım broşürü,
_ 25 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot ( Cam kapaklı renkli şişede),
_ 15 gram alkol (Cam kapaklı şişede),
_ 100 gram alkol (% 98 lik tuvalet ispirtosu),
_ 2 paket 25 er gramlık hidrofil pamuk (Steril),
_ 2 paket gaz hidrofil (Steril),
_ 3 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
_ 3 adet üçgen sargı,
_ 1 adet makas,
_ 1 adet pens,
_ 6 adet çengelli iğne,
_ 1 kutu yapıştırıcı flaster,
_ 1 adet küçük küvet,
_ 1 tüp aspirin.
Madde 95 - Mekanik cihazları bulunmayan ve 10 dan fazla ve 50 den az işçi çalıştıran işyerleri ile
mekanik cihazlarla 10 dan az işçi çalıştırılan işyerlerinde içinde aşağıda yazılı ilk yardım levazımı
bulunan 2 numaralı ilk yardım çantası veya dolabı bulundurulacaktır:
_ 1 adet ilk yardım broşürü,
_ Parmak yaralanmaları için, sterilize edilmiş küçük sargı bezi 6 adet,
_ 3 adetten az olmamak şartiyle yeteri kadar, orta boy sargı bezi ( El ve ayaklar için),
_ 5 adet üçgen sargı,
_ Yeteri kadar vazelin borike,
_ Tentürdiyot veya % 1 lik violet de gentiens sulu solüsyonu,
_ 1 şişe amonyak ( Cam kapaklı şişede),
_ 1 tüp aspirin,
_ 2 tüp yanık pomadı,
_ 5 paket 25 gramlık hidrofil pamuk,
_ 1 adet makas,
_ 2 adet pens,
_ 20 adet çengelli iğne,
_ 1 kutu flaster,
_ 1 adet enjektör ( 5 cc. madeni kutu içinde),
_ 12 adet enjektör iğnesi,
_ Teinture de belladon 25 gram ( Cam şişede)
_ 2 adet küvet,
_ 6 adet ampul huile camphree,
_ 1 adet lastik bant,
_ 2 ampul antispasmotik ve analjezik,
_ Tetanoz serumu.
Madde 96 - Mekanik cihazlarla 10 dan fazla ve 50 den az işçi çalıştıran işyerleri ile yapılan işin
niteliği bakımından, kaza ve zehirlenme tehlikesi bulunan işyerlerinde, içinde aşağıda yazılı ilk yardım
levazımı bulunan 3 numaralı ilk yardım dolabı ile bir sedye ve bir battaniye bulundurulacaktır.
_ 1 adet ilk yardım broşürü,
_ 1 adet suni teneffüs cihazı,
_ 4 adet atel,
_ 1 adet foşer tüpü,
_ 5 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
_ 6 adet üçgen sargı,
_ 2 adet makas,
_ 2 adet pens,
_ 2 adet pens (Ağız için),
_ 2 adet emaye küvet,
_ 2 ampul morfin veya dolantin,
_ 5 adet ampul kafein,
_ 5 adet ampul eter,
_ 5 adet ampul huile camphree,
_ 1 adet 5 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası (20 tane paslanmaz iğne),
_ 5 adet ergotin,
_ 50 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot ( Cam kapaklı bir şişe içinde) ,
_ 15 gram amonyak (Cam kapaklı bir şişe içinde),
_ 450 gram oksijenli su,
_ 10 paket 25 er gramlık hidrofil pamuk,
_ 5 paket gaz hidrofil,
_ 2 düzine çengelli iğne,
_ 1 kutu flaster (Yapıştırıcı yakı),
_ 5 adet ampul adrenalin,
_ 5 adet ampul apomophin,
_ 1 adet lastik bant,
_ 2 şişe tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lük),
_ 20 tüp yanık merhemi,
_ 250 gram toz halinde tebeşir (Karbonat döşo) cam kavanozda ( Asit yanıklar için),
_ 1 tüp vazeline,
_ 1 adet nikel mahfazalı küçük model ustunç takımı,
_ 1 adet sterlizatör ( Tercihan elektrikli),
_ Agraf ve agraf pensi,
_ Sülfamit toz,
_ Antibiyotikli göz merhemi,
Madde 97 - 50 ve daha fazla işçi çalıştıran işyerlerinde, içinde aşağıda yazılı ilk yardım levazımı
bulunan 4 numaralı ilk yardım dolabı ile yeteri kadar sedye ve battaniye bulundurulacaktır:
_ 1 tansiyon aleti,
_ 1 adet ilk yardım broşürü,
_ 1 adet suni teneffüs cihazı,
_ 1 adet foşer tüpü,
_ 2 adet nelaton sondası,
_ 6 adet atel,
_ 100 gram yarı yarıya alkol ile karıştırılmış tentürdiyot (Cam kapaklı renkli bir şişe içinde),
_ 25 gram amonyak (Cam kapaklı bir şişe içinde)
_ 100 gram saf alkol,
_ 900 gram oksijenli su,
_ 10 paket gaz hidrofil,
_ 10 adet muhtelif büyüklükte sargı bezi,
_ 10 adet üçgen sargı,
_ 2 düzine çengelli iğne,
_ 2 kutu flaster ( Yapıştırıcı yakı),
_ 1 adet makas,
_ 2 adet ağız açacak pens,
_ 3 adet küvet veya çukur tabak,
_ 1 adet 2 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası ( 20 tane paslanmaz iğne ile),
_ 1 adet 10 Cm3 lük enjeksiyon şırıngası ( 20 tane paslanmaz iğne ile),
_ 1 adet elektrikli sterilzatör,
_ 10 adet ampul kafein,
_ 5 adet ampul morfin,
_ 10 adet ampul ergotin,
_ 10 adet ampul eter,
_ 10 adet ampul adrenalin,
_ 5 adet ampul apomorphine,
_ 2 adet lastik bant,
_ 4 şişe tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lük serüm şeklinde),
_ 2 adet lastik bant,
_ 4 şişe tetanos serumu ( 10 ar Cm3 lük serüm şeklinde),
_ 2 şer tüp antibiyotik yara ve göz merhemi,
_ 250 gram toz halinde tebeşir ( Karbonat döşo) cam kavanozda ( Asit yanıkları için),
_ 250 gram asetik asit ( Kalevi yanıklar için),
_ 500 gram toz halinde sönmüş kireç ( Madeni bir kutu içinde),
_ 1 adet nikel mahfazalı küçük model ustunç takımı.
Madde 98 - 93, 94, 95, 96, 97 inci maddelerde yazılı ilaç ve malzeme, kullanıldıkça tamamlanacak
ve her zaman eksiksiz bir şekilde bulundurulması sağlanacaktır.
İlaç kutusuna veya çantasına veya dolaplarına, işin veya işyerinin özelliğine göre, işyeri hekimi
tarafından lüzum gösterilen ilaç ve malzeme de eklenecektir.
Madde 99 - İlaç kutuları veya çantaları veya dolapları, toz ve toprak girmeyecek şekilde yapılmış
olacak ve herhangi bir karışıklığa meydan vermemek üzere, içleri bölünmüş ve her ilacın ismi, kutu veya
şişesinin üzerine, okunaklı olarak yazılmış bulunacaktır. İlaç kutuları veya çantaları veya dolaplarının
üzerlerine, içinde bulunan ilaçlar ve malzemelere göre, kaç numaralı sıhhi yardım kutusu, çantası veya
dolabı olduğu yazılacak ve kapaklarının iç tarafına da, içinde bulunan ilaç ve malzemenin bir listesi
yapıştırılacak ve beyaza boyanarak üzerine kırmızı ay işareti konacak ve işyerinin uygun bir yerinde
bulundurulacaktır.
Bu kutu, çanta ve dolapların, kilitli durması sağlanacak ve anahtarları, sağlık işleri görevlisine,
bulunmadığı hallerde, işyerindeki ilk yardım kursu görmüş birisine verilecek ve bunlar, bu işten sorumlu
bulunacaktır.
İşyerinde birden fazla postalarla çalışıldığı hallerde, her postada bu görevi yapacakların, anahtarı
birbirlerine devretmeleri sağlanacak ve işveren veya işveren vekilinde de bir yedek anahtar bulunacaktır.
Madde 100 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli
olarak en az 50 ve en çok 100 işçi çalıştırılan işyerlerinde, Umumi Hıfzıssıhha Kanunun 180 inci
maddesi gereğince hazırlanması gereken ilk yardım odasında, hasta odasında veya ulaşım güçlüğü
bulunup da en az 10 işçi çalıştıran maden ocakları veya kaza ve tehlike ihtimali çok olan işyerlerinde,
işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre 3 numaralı ilk yardım dolabındaki malzemelerle birlikte,
aşağıdaki tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır.
_ 1 adet tansiyon ölçme aleti,
_ 1 adet üstü iyice temizlenebilen masa,
_ 1 adet muayene masası,
_ 3 adet sedye,
_ 1 adet dil çekme pensi,
_ 1 adet transfüzyon cihazı,
_ 1 adet cam irrıgatör,
_ 2 adet böbrek şeklinde küvet ( Emaye),
_ 1 adet büyük küvet ( Emaye),
_ 2 adet su ve alet kaynatmak için metal veya emaye kap,
_ 10 adet üçgen sargı,
_ 1 m2 cerrahi muşamba,
_ % 5 lik dekströz ( yeteri kadar),
_ Serum fizyolojik ( yeteri kadar),
_ Hipertönik serum ( yeteri kadar),
_ 5 çift cerrahi eldiven,
_ Kırıklar için çeşitli büyüklükte ve yeteri kadar metal veya tahta aletler,
_ 2 adet battaniye,
_ 1 adet karyola ve yatak takımı,
Madde 101 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli
olarak 100 den fazla ve 500 den az işçi çalıştıran işyerlerinde.
Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 180 inci maddesi gereğince hazırlanması gereken revirde ( ilk müdahale
odası) işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre ilk yardım odasındaki ( hasta odası) malzemelerle
birlikte, aşağıdaki tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır:
- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 10 gram toz halinde rivanol,
- 25 gram süblime pastile,
- Mevzii anestezi için gerekli levazım,
- 1 adet 20 Cm3 enjeksiyon şırıngası ( 20 adet iğne ile),
- 1 adet tansiyon aleti,
- 1 adet steteskop,
- 6 adet çeşitli numarada madeni sonda,
- 6 adet çeşitli numarada lastik sonda,
- 3 tüp çeşitli numarada katküt,
- 3 tüp çeşitli numarada ipek iplik, yeteri kadar sütür iğnesi,
- 1 adet nisai trus takımı ( işyerinde kadın işçi varsa),
- 1 adet oksijen verme cihazı,
- Nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet takımı,
- 1 adet ameliyat masası ( Basit ameliyatlar için),
- 1 adet camlı alet dolabı,
- Yeteri kadar sedye ile 100 kişiye 1 yatak hesabıyla 2 şer battaniyesi bulunan karyola ve yatak
takımı.
Madde 102 - Hastanesi olmayan veya şehir ve kasabalar dışındaki yerlerde kurulmuş ve sürekli
olarak 500 veya daha fazla işçi çalıştırılan işyerlerinde, bir ilk yardım istasyonu yapılacaktır. Bu
istasyonda, işin ve işyerinin niteliğine ve özelliğine göre 4 numaralı ilk yardım dolabında bulunan
malzeme ile birlikte, aşağıda yazılı tıbbi alet ve malzemeler de bulundurulacaktır:
- 50 gram toz halinde iyodoform,
- 100 gram toz halinde rivanol,
- 25 gram süblime pastile,
- Mevzii anestezi için gerekli levazım,
- Yeteri kadar sedye ile ( 100 ) kişiye (1) yatak hesabıyla,
2 şer battaniyesi bulunan karyola ve yatak takımı,
_ Nikel mahfaza içinde küçük cerrahi alet takımı,
- 3 tüp çeşitli numarada katkut,
- 3 tüp çeşitli numarada ipek iplik, yeteri kadar sütür iğnesi,
- 6 adet çeşitli numarada ipek iplik, yeteri kadar sütür iğnesi,
- 6 adet çeşitli numarada madeni sonda,
- 1 adet steteskop,
- 1 adet tansiyon ölçme aleti,
- 1 adet nisa trus takımı ( işyerinde kadın işçi varsa),
- 1 adet göz ve kulak için küçük trus takımı,
- 1 adet oksijen verme cihazı,
- 1 adet ameliyat masası ( basit ameliyatlar için) ,
- 1 adet camlı alet dolabı,
- 1 adet muayene masası.
Madde 103 - İşyerlerindeki ilk yardım odalarıyla ilk müdahale odaları ve ilk yardım istasyonları, bol
ışıklı ve kolayca havalandırılıp ısıtılır, temizlenir ve yıkanır şekilde yapılmış olacak, içlerinde akar sıcak
su, hela ve yıkanma yerleri bulunacaktır. Akar sıcak su sağlanamayan yerlerde, su ısıtmak için gerekli
tedbirler alınmış olacaktır.
Yatakların bulunduğu oda ile muayene ve müdahale odaları, yeteri kadar geniş ve birbirinden uygun
şekilde ayrılmış olacak ve burularda, acil durumlar için, yedek aydınlatma tesisleri bulundurulacaktır.
Madde 104 - İşyerlerinde, ilk yardım odaları ile ilk müdahale odaları, ilk yardım istasyonları ve diğer
ilgili kısımlar, kolaylıkla bulunmaları için uygun şekilde işaretlenecek ve görünen yerlere okunaklı yazılır
yazılacaktır.
Madde 105 - Sürekli olarak 50 den fazla işçi çalıştıran işyerlerinde hastalanan veya iş kazasına
uğramış işçilerin, işyerine en yakın sağlık tesislerine taşınmaları için gerekli araç ve gereçler
bulundurulacaktır.
Madde 106 - İlk yardım odaları, ilk müdahale odaları ve ilk yardım istasyonlarının bakım, temizlik ve
alet muhafazaları için, bir hemşire veya sağlık memuru görevlendirilecek, bunların sağlanamadığı
hallerde, bu görevleri yapacak ilk yardım kursu görmüş yeterli bir eleman bulundurulacaktır.
Madde 107- Ağır ve tehlikeli işlerin yapıldığı işyerlerinde, bir sağlık memuru veya hemşireden başka
ilk yardım ve kurtarma kursu görmüş en az bir kişi de bulundurulacaktır.
Madde 108 - Gece ve gündüz sürekli çalışılan işyerlerinde, ilk yardım odaları, ilk müdahale odaları
ve ilk yardım istasyonları, geceleri de görevli personeli ve araç ve gereçleri ile her an kullanılır halde
hazır bulundurulacaktır. İşveren bu yönden, gerekli tedbirleri almakla yükümlüdür.
Dostları ilə paylaş: |