Kardiyovasküler



Yüklə 93,86 Kb.
Pdf görüntüsü
tarix28.03.2017
ölçüsü93,86 Kb.
#12827

KARDİYOVASKÜLER 

SİSTEM ANATOMİSİ

DOÇ.DR.MİTAT KOZ


KARDİYOVASKÜLER 

SİSTEM 

• Kardiyovasküler sistem içinde kanın 

vücuda dağıldığı kapalı bir ağ sistemidir. 

• Bu sistem kanı vücuda pompalayan 

kalp

ve kanın vücuda dağıldığı 



damarlardan

oluşur.


KALP

Kalp



12

cm

uzunluğunda



ve

9

cm



genişliğinde,

piramit


şeklinde

ve

içi boş



kassal bir

organdır


.

• Ağırlığı yaklaşık

olarak

erkeklerde 250-390 g,



kadınlarda

200-275 g

kadardır

.



Kalp

toraksın


merkezinde

yerleşmiştir

.

• Asıl gövdesinin



2/3

ü vücudun

orta

hattının


sol

tarafında

olacak

şekilde


yan

yatmış


pozisyonda bulunur.

KALP

• Kalbin keskin olmayan koni şeklindeki 

ucu 

apeks(tepe)



olarak isimlendirilir. 

• Kalbin apeksi yani tepe noktası öne, 

aşağıya ve sola doğru uzanmış 

pozisyondadır. 

Apeks normalde orta klavikular hatta 5. 



ve 6. kostalar arasında

(5.interkostal 

aralık)

bulunur.


KALP

• Kalbin üst en uç bölümü 

taban(base)

olarak 


isimlendirilir ve yukarıya, arkaya, sağa doğru 

uzanacak biçimde yerleşmiştir. 

• Anterior olarak sadece 2.kostanın altına 

kadar uzanır. 

• Kalbin tabanı büyük damarlarla bağlantılı 

olduğu için nispeten sabitlenmiş durumdadır, 

fakat apeksi hareket edebilir.


PERİKARD-EPİKARD

Kalp



göğüs boşluğunda

perikard


adını

alan bir zar

içinde

bulunur.


Perikard


fibröz

ve

seröz



perikard olarak

2

kısımdır



.

• Seröz perikardın dış kısmı

parietal,

kısmı



ise viseral perikard

adını alır

.



Viseral perikard kalp



duvarının dışını

oluşturduğu için

epikard

adını alır



.

KALBİN DUVARLARI

Kalbin


duvarları

3 tabakadan

oluşur

.

1-Epikardiyum-Epikard: En



dışta

bulunur


2-Myokardium-Myokard:Kalp

duvarının

kas

tabakasıdır



.

3-Endokardiyum-Endokard:Kalp

duvarının

ve

kapaklarının iç yüzeyini örten



ince

fibröz tabakadır



KALBİN ODACIKLARI

Kalp



içi boş

bir


organdır

.



Kalp

yukarıdan aşağıya doğru

septum

olarak


isimlendirilen bir duvar ile

sağ


ve sol kalbe

ayrılır


.

Her iki tarafta da



üstte

atriyum


altta ise

ventrikül

olarak isimlendirilen

odacıklar

bulunur.

Bu durumda kalp 4



odacıktan oluşur

:

sağ



atriyum ve

sağ ventrikül,

sol atriyum ve sol

ventrikül

.



Atriyumlar



ile

ventriküller

arasında

atriyoventriküler

delikler bulunur.


KALBİN KAPAKÇIKLARI

Kalpte 4



kapakçık

bulunur.


Kalp


kapakçıklarının amacı

kalpte kan

akışının yalnızca

tek


yönde

ilerlemesini

sağlamak

ve

kanın



geriye

dönüşünü


engellemektir.

Atriyoventriküler kapaklar

• Atriyoventriküler kapaklar atriyumlar ile 

ventriküller arsındadırlar ve kanın 

atriyumlara geri kaçışını önlerler. 

• Sağda olan atriyoventriküler kapağa 

triküspid

kapak, soldakine ise 

mitral


kapak denir. 

Semilunar kapaklar

Semilunar kapaklar ise pulmoner arter 



ve aortadaki kanın ventriküllere geri 

dönmesini önler. 

Sol taraftaki 



aortik semilunar

kapaktır, 

daha kalın ve daha güçlüdür. 

• Sağ semilunar kapak ise pulmoner arter 

ve sağ ventrikül arasındadır ve 

pulmoner semilunar

kapak adını alır.


Kalbin Büyük damarları:

pulmoner arterler ve pulmoner venler

• Sağ

kalpteki oksijen



oranı

az olan


kanı

akciğerlere taşıyan

ve

sağ ventrikülden



başlayan

damarlara

pulmoner arterler

denir.


• Akciğerlerde oksijenlenmiş kanı

kalbe


geri getiren ve sol atriyum da sonlanan

damarlara

pulmoner venler

denir.


• Venöz kanı vücudun alt ve üst 

kısımlarından sağ kalbe drene 

eden büyük damarlar 

süperior vena 

cava

ve 


inferior vena cavalardır

.

Kalbin Büyük damarları:



Süperior ve İnferior Vena Cava

• Oksijenlenmiş kanı kalpten perifere 

taşıyan ana arter ise 

aorta

dır. 


• Aortanın sol ventrikülden çıkıp yukarıya 

doğru uzanan bölümüne ascending 

(yukarıya çıkan) aorta, 

kıvrım yaptığı bölgeye aortik ark,

aşağıya doğru uzanan bölümüne ise 

descending (aşağıya inen) aorta denir

Kalbin Büyük damarları:

Aorta


Kalbin Kendi Damarları ve 

Kan kaynakları; 



Koroner Damarlar

• Kalp kası beyinden sonra en fazla kana 

gereksinim duyan organdır. 

• Kalp kendini besleyen kanı aortadan 

ayrılan arterlerden alır. 

Bu arterlere koroner damarlar denir. 



Koroner Dolaşım

• Kalbi besleyen kan dolaşımına  koroner 

dolaşım denir. 

• Kalp pompaladığı kanın % 5 ini kendi 

dokusu için pompalar.

• Kalp bir günde kendisi için yaklaşık 380 

L kan pompalar. 

• Koroner arterler iki tanedir;sağ ve sol 

koroner arterler.


Sağ koroner arter

• Sağ koroner arter sağ atriyum ve sağ 

ventrikül arasında yol alır ve sinoatrial 

düğüm, sağ ventrikül ün ventral ve 

dorsal yüzü, atriyoventriküler düğüm ve 

atriyoventriküler demeti besleyen 

dallara ayrılır.


Sol koroner arter

Sol koroner arter



başlıca

iki dala


ayrılır

:

1-



ön yüzde ventriküller arasındaki

sulkus


boyunca ilerleyerek apeks

çevresinde sağ

koroner arterin terminal

dallarıyla

anastomoz

yapan


küçük

dallara


ayrılan

anterior


interventriküler

arter


2-kalbin lateral

ve posteriorundaki sulkusta

ilerleyen

sirkumfleks

arter.


Kalp Ne Zaman Beslenir ?

Kalbin



kan

ihtiyacı


esas

olarak


kalp

gevşediğinde sağlanır

.

• Çünkü


kalp

kası kasıldığı

zaman koroner

damarlar


sıkışırlar

ve kan


akımı

engellenir.

• Sağ

koroner arter genelde kalbin



sağ tarafını

besleyen dallara sahip olmakla birlikte sol

ventriküle

de uzanan

dalları vardır

.



Sol koroner arter ise

başlıca


kalbin sol

bölümünü


besler fakat az miktarda da olsa

sağ ventriküle

de kan

gönderir


.

Kalbin Venöz Dolaşımı

• Kalbe ait venöz kanı taşıyan damarların 

büyük kısmı 

koroner sinüse

boşalır. 

• Koroner sinüs kalbin arka yüzünde 

bulunan geniş bir vendir ve doğrudan 

sağ atriyuma

boşalır.


Kalbin İleti Sistemi

Kalbin



sinirsel

bağlantıları olmasına

karşın

kalp


kası

sinir


sisteminden

bağımsız


olarak

uyarı/atım oluşturabilen

ve bu

uyarıyı


kalbin

bütün bölgelerine

ileten pace maker dokusuna sahiptir.

Buna kalbin ileti sistemi denir.



Kalbin ileti sistemi sinoatrial node veya SA 

nodu/düğümü olarak isimlendirilen bölgeden 

başlar. 


• SA nodu sağ atriyumun üst duvarında 

bulunur ve özelleşmiş kalp kası hücrelerinden 

oluşmuş bir bölgedir. 

• SA nodu kalp atımlarını başlatan ve ritmini 

kontrol eden elektriksel uyarıların başladığı 

bölgedir. 

Kalbin İleti Sistemi;

SA nodu


• Sağ atriyumda oluşan uyarılar internodal 

yollar ile sağ atriyumun tabanında atriyumlar 

ile ventriküller arasında bulunan 

atriyoventriküler noda veya AV noduna ulaşır. 

• AV nodu atriyoventriküler demet veya his 

demeti dallarına ayrılır. 

• His demeti de purkinje liflerine ayrılarak 

ventrikül kası hücrelerine kadar uzanır. 

Bu ileti sistemi sayesinde kalp fonksiyonel bir 



bütün olarak çalışır.

Kalbin İleti Sistemi



AV nodu

KAN DAMARLARI

• Dolaşım

sisteminin

merkezi


kalp

olmakla beraber

vücuda kanı dağıtan

sistem kan

damarlarıdır

.


Kan Damarlarının Çeşitleri

• Arterler

• Arterioller

• Kapillerler

• Venüller

• venler


Arteriyel Sistem

Venöz Sistem



ARTERLER

• Kanı kalpten çevreye taşıyan damar tipine 

arterler denir. 

• Arterler kalpten O2 yönünden zenginleşmiş 

kanı perifere taşırlar

• Vücutta pulmoner arterler dışında tüm arterler 

O2 den zengin kan taşırlar. 

• Kalpten arterler ana gövdeler halinde çıkarlar. 

• Bunların başlıcaları sol ventrikülden çıkan 

aorta ve sağ ventrikülden çıkan pulmoner 

arterdir. 


Arterlerin yapısı

• Kan damarlarının 

ortalarında bulunan 

boşluk lümen adını alır. 

• Büyük elastik bir arterde 

lümeni çevreleyen 

damar duvarı üç 

tabakadan oluşur.

1-tunika intima

2-tunika media

3-tunika adventitia


Arterler; Nabız

• Farklı arterler duvarlarında  değişen 

miktarlarda elastik lifler ve düz kas lifleri 

taşıdıkları için bir kısmı elastik bir kısmıda 

kassal olarak isimlendirilirler. 

• Elastik arter duvarları her kalp atımında 

hafifçe genişlerler ve nabızı oluştururlar. 

• Bir arter cilde yakın seyrediyorsa biz cilt 

üzerinde nabız hissederiz. 


• Nabız kalbin her atımda oluşan basıncın 

elastik bir sistemde yayılarak iletilmesi 

nedeniyle damarda oluşan genişleme ve 

tekrar eski konumuna gelmedir. 

• Tüm arterlerden nabız alınabilir fakat 

vücudun belli bölgelerinde bu olay çok daha 

kolaydır. Bu arterler şunlardır:

Arterler; Nabız



Nabız Hangi Arterlerden Daha 

Kolay Hissedilir ?

1-Temporal arter

2-A.Carotis communis

3-A.Brachialis

4-A.Radialis

5-A.Femoralis

6-A.Poplitea

7-A.Dorsalis pedis

8-A.Tibialis posterior



KAPİLLERLER

Terminal arterioller son olarak kapillerlere 



dönüşürler, 

• Kapillerler arteriyel ve venöz sistemi birbirine 

bağlar. 

• Kapillerler en küçük ve en fazla sayıdaki kan 

damarlarıdır. 

• Kapillerler ancak mikroskopla görülebilecek 

büyüklüktedir ve duvarları 1 hücre 

kalınlığındadır. 



• Kapillerler cildin üzeri ve gözün lensi 

dışındaki tüm vücutta yaygın halde 

bulunurlar. 

• Eğer bir erişkindeki tüm kapillerler birbirine 

eklenecek olursa 96000 km oluştururlar. 

• Bu büyüklük gaz, sıvı, besin maddesi ve artık 

maddelerin kan ve hücreler arasında gidip 

gelmesi için çok geniş bir yüzey alan sağlar. 

• Kapillerlerin çapı orta boylu bir arterden 500 

kez daha küçüktür. 

KAPİLLERLER


ARTERİOLLER

• Kassal arterler kalpten uzaklaştıkça 

daha küçük arterlere giderek te arteriol 

olarak isimlendirilen daha küçük dallara 

ayrılırlar. 

• Arteriollerin duvarları büyük miktarda 

düz kas hücresi içerir, dolayısıyla 

genişlemeleri veya daralmaları daha 

kolaydır. 


Arterioller

Arterioller organlara gidecek kan 



miktarını ayarlamada ve kan basıncının 

düzenlenmesinde önemli rol oynarlar. 

• Eğer gerekirse bir arteriol kan akımını % 

400 oranında artıracak şekilde dilate 

olabilir. 

• Damarların genişlemesine 

vazodilatasyon,

daralmasına ise 

vazokonstriksiyon

denir.


VENÜLLER ve VENLER

• Kan kapillerlerden venüllere drene olur. 

• Kapillerden venüllere geçiş yavaş olur.

• Venüller bir araya gelirler ve venleri 

oluştururlar. 

• Venüller ve venler kanı kalbe taşıyan 

damar sistemini oluştururlar. 

• Venler kalbe doğru yaklaştıkça daha 

büyük ve daha az dallı olurlar. 


Venler

Venler genellikle arterlerden daha 



esnektir ve kan basıncı normal 

düzeyde değilse kollaps 

olurlar(duvarları birbirine yapışır).

• Venler büyük damarlardır ve O2 siz 

kanı vücut dokularından kalbe taşırlar. 

Ancak bunun organizmada 3 istisnai 



durumu vardır.

O2 den Zengin Kan Taşıyan 

Venler


1-

4 pulmoner ven akciğerlerden sol 

atriyuma O2 den zengin kan taşırlar

2-

Karaciğerdeki portal sistem kanı 



bağırsak kapillerlerinden karaciğer 

kapillerlerine taşı.

3-Hipotalamo-hipofizer portal sistemde ise 

hipotalamusun kapillerleri ön hipofiz 

bezindeki sinüzoidal kapillerleri 

oluştururlar.



Venlerin Yapısı

• Venlerin duvarları da arter 

duvarları gibi 3 katlıdır fakat 

elastik doku, kollajen doku ve 

düz kas dokusu daha azdır. 

• Dolayısıyla venler kolayca 

genişlerler. 

• Venlerdeki ikili kapakçık sistemi 

kanın yalnızca bir yönde 

akmasını sağlar. 

• Venlerdeki kan basıncı düşüktür 

kan akımının sağlanmasında 

çevredeki iskelet kası 

dokusunun pompalayıcı etkisinin 

büyük rolü vardır.


KAN DOLAŞIMI

• Kan vücutta 2 ana sistemde dolaşır

1-

Pulmoner dolaşım



2-

Sistemik dolaşım



PULMONER(AKCİĞER) 

DOLAŞIM

• Bu dolaşımda kalpten oksijensiz kan 

akciğerlere taşınır, oksijenlenir ve geri kalbe 

döner. 


• Akciğer dolaşımı 4

-

8 saniye sürer.



• Kan kalpten(sağ ventrikülden) akciğerlere 2 

pulmoner arter ile gelir. 

• Akciğerlerden kalbe(sol atriyuma) 4 pulmoner 

ven ile döner.

• Her pulmoner ven sol atriyuma ayrı bir 

delikten girer.



SİSTEMİK DOLAŞIM

• Tüm hücrelere, dokulara ve organlara 

oksijenli kanı taşır, organizmadan oksijensiz 

kanı kalbe taşır. 

• Tüm bu olay 25

-

30 saniye sürer. 



• Sistemik dolaşım 2 bölüme ayrılır:arteriyel ve 

venöz bölüm. 

• Arteriyel bölümün ana damarı aortadır. 

• Sol ventrikülden assending aorta olarak çıkar, 

kalbin tepesinin üzerinde kıvrım yaparak 

aortik arkı oluşturur, toraks ve abdomene 

doğru dessending aorta olarak devam eder. 


• Aortik arkustan a.brachiocephalica ayrılır. 

• A.brachiocephalica üst ekstremiteyi besleyen 

a.subclavia ve beyni besleyen a.carotis communis 

dallarına ayrılır. 

A.subclavia a.axillaris, a.brachialis isimleriyle 



dirsek bölgesine kadar gelir , burada a.ulnaris ve 

a.radialis dallarına ayrılarak parmaklara doğru 

yoluna devam eder.

• A.carotis             communis ise iki dala ayrılır, 

internal ve eksternal karotid arterler olarak devam 

eder. 


SİSTEMİK DOLAŞIM

• Dessending aorta karın içinde ve toraks 

boşluğunda iç organlara gidecek dallar 

verir, a.iliaca communislere ayrılarak 

sonlanır. 

• Sağ ve sol a.iliaca communisler alt 

ekstremiteleri kanlandırır.



SİSTEMİK DOLAŞIM

• Venöz bölüm ise arteriyel sisteme 

kapiller yataklarla bağlıdır. 

• Vücudun tüm üst bölümünden dönen 

kan V.cava süperior ile, alt 

ekstremiteler, pelvis ve abdomenden 

gelen kan ise V.cava inferior ile kalbe 



gelir. 

• Her iki vena cava da kalbin sağ 



atriyumuna deoksijene kanı boşaltırlar.

SİSTEMİK DOLAŞIM

Yüklə 93,86 Kb.

Dostları ilə paylaş:




Verilənlər bazası müəlliflik hüququ ilə müdafiə olunur ©azkurs.org 2024
rəhbərliyinə müraciət

gir | qeydiyyatdan keç
    Ana səhifə


yükləyin