Mavzu: oila iqtisodiyoti reja: Mek-84 Hamidov anvar

MAVZU:OILA IQTISODIYOTI REJA: Mek-84 Hamidov anvar

Oila iqtisodiyoti ishlab chiqarish kabi iqtisodiy tushunchalarni qo'llaydi, mehnat taqsimoti, tarqatishva o'rganish uchun qaror qabul qilish oila. Bu oilaga xos bo'lgan natijalarni, masalan, nikoh, farzand ko'rish to'g'risidagi qaror, tug'ilish, ko'pxotinlilik, ichki ishlab chiqarishga ajratilgan vaqt va mahr to'lovlarini iqtisodiy tahlil yordamida tushuntirishga harakat qiladi.

Oila ichidagi mehnat taqsimoti Oila a'zolari o'z vaqtlarini uy ichidagi ish va bozor ishi o'rtasida taqsimlaydilar. Oila birlik sifatida oilaning qaysi a'zosi qaysi vazifani bajarishi to'g'risida qaror qabul qilishi mumkin. Uy ishlarini butun oilaning foydasi bo'ladimi yoki faqat oilaning ayrim a'zolari foydasiga qarab ajratish mumkin. Ba'zilar "uy ishlarini" butun oilaga foyda keltiradigan kir yuvish, tozalash yoki "oilaviy ish" kabi uyning boshqa bir a'zosi uchun qilinadigan mashg'ulotlar deb atashadi, chunki odatda bu a'zo o'zi uchun bu ishni qila olmaydi.[31] Ning ikkita asosiy shakli avtomobil ishlari bor bolalarni parvarish qilish va oqsoqollarga g'amxo'rlik.[39] Turmush o'rtog'idan ko'proq foyda keltiradigan uy ishlarida ovqat pishirish yoki kir yuvish, shuningdek o'zlari bajarishi mumkin bo'lgan turmush o'rtoqlar uchun uy vazifasi bo'lishi mumkin.[40] Ba'zilarning fikriga ko'ra neoklassik nazariyalar, uy xo'jaligi va bozor ishi o'rtasida mehnat taqsimoti oila ichidagi shaxslarning kommunal funktsiyasi bilan bog'liq. Agar oila bozordan sotib olinadigan tovarlarga ko'proq ustunlik beradigan bo'lsa, ular bozor ishi va bozordan tovar sotib olish uchun ko'proq vaqt ajratishi mumkin. Agar uy sharoitida ishlab chiqariladigan tovarlarga didi bo'lsa, ular ko'proq uy ishlarini qilishni va uy sharoitida ishlab chiqarilgan tovarlarni iste'mol qilishni afzal ko'rishlari mumkin.[31] Beker ayollarda a qiyosiy ustunlik uy ishlarida, bu ularning uy xo'jaligi ichida ko'proq mahsulot ishlab chiqarishga qodirligini anglatadi, erkaklar esa bozor ishlarida qiyosiy ustunlikka ega, bu esa ayollar bilan taqqoslaganda ko'proq pul ishlashga qodir. Bunday nuqtai nazardan, ayollar uy ishlab chiqarishga ixtisoslashganida va erkaklar bozor ishlab chiqarishga ixtisoslashganida va ular ishlab chiqargan narsalar bilan bo'lishganda, erkaklar ham, ayollar ham o'zlarining kommunal xizmatlarini maksimal darajada oshiradilar.

Iqtisodchilarning turli xil modellari mavjud Qaror qabul qilish uy xo'jaliklarida ishchi kuchini taqsimlash bilan bog'liq. Ba'zilar uy sharoitida bitta qaror qabul qiluvchi bor deb taxmin qilishadi.[49] Agar oila boshlig'i bo'lsa altruistik, u boshqa uy xo'jaliklari a'zolarining foydasini hisobga olgan holda qaror qabul qilganda biroz mamnun bo'ladi. Gari Bekerning ta'kidlashicha, uy qarorini qabul qiluvchining altruizmi uyning boshqa a'zolariga ham foyda keltiradi, chunki altruizm natijasida u o'z qarorlarini boshqa a'zolarning afzalliklarini hisobga olgan holda qabul qiladi.[50][51] Bu bilan u ularni uy sharoitida saqlaydi va oilaga ko'proq hissa qo'shish istagini oshiradi. Shuningdek, Bekkerning so'zlariga ko'ra chirigan bola teoremasi, hatto uy a'zolaridan biri oilaga ozroq hissa qo'shish orqali boshqa uy xo'jaligi a'zosiga zarar etkazishni xohlasa ham, u holda oiladagi altruistik qaror qabul qiluvchi ushbu a'zoning boshqa a'zosiga zarar etkazishini oldini olishi mumkin. Bunday holatda, alruistik qaror qabul qiluvchi uy sharoitida taqsimlashni shunday tashkil qilishi mumkinki, chirigan bola oila daromadining ko'payishidan olinadigan foyda, uning oilaviy daromadining pasayishiga olib keladigan zararidan ko'proq foyda keltiradi. u hasad qiladigan oila a'zosi.[31] Bekkerning altruizm modeli kabi qarorlarni qabul qilish modellari uy xo'jaliklaridan biri tomonidan qabul qilingan qarorlar boshqa a'zolar uchun yuzaga kelishi mumkin bo'lgan nizolarni hisobga olmaydi.