Shakllantirish mazmuni

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3 
ǀ
ISSUE 3 
ǀ
2022 
ISSN: 2181-1601
Uzbekistan
 
www.scientificprogress.uz
 
Page 172
BOSHLANG‘ICH SINF O‘QUVCHILARIDA EKOLOGIK TARBIYANI 
SHAKLLANTIRISH MAZMUNI 
Dildora Iskandarovna Tosheva 
Buxoro davlat universiteti pedagogika kafedrasi o‘qituvchisi 
ANNOTATSIYA
Ushbu maqolada ekologik xavfsizlik va talabalar uchun ekologik ta'lim mazmuni 
haqida ma'lumot berilgan. 
Tayanch so'zlar:
ekologik tuyg'u, ekologik idrok, ekologik tasavvur, ekologik 
ong, ekologik bilim, ma'lumot, ko'nikma, odatlar, ekologik madaniyat. 
Kirish.
 
Ekologik xavfsizlik muammosi nafaqat milliy va mintaqaviy, balki butun 
insoniyatning umumbashariy muammosidir. Ekologiya hozirgi zamonning keng 
miqyosdagi keskin ijtimoiy muammolaridan biridir. Uni hal etish barcha xalqlarning 
manfaatlariga mos bo'lib, rivojlanishning hozirgi kuni va kelajagi ko'p jihatdan ana shu 
muammoning hal qilinishiga bog'liqdir. Atoqli pedagog V.A.Suxomlinskiy «Bolalarga 
jonim fido» asarida «Men bolalar «Alifbo»sini ochib, birinchi so'zni hijjalab o'qishlariga 
qadar avval dunyodagi eng ajoyib kitob – tabiat kitobini mutolaa etishlarini istardim» - 
deb ta'kidlaganidek, bu borada barcha ishlarni bolaning kichikligidanoq boshlash 
maqsadga muvofiqdir. O'zbekiston Respublikasi Konstitusiyasining 50-moddasida: 
«Fuqarolar atrof-muhitga ehtiyotkorona munosabatda bo'lishga majburdirlar» va 55-
moddasida esa: «Yer va er osti boyliklari, suv, o'simlik va hayvonot dunyosi hamda 
boshqa tabiiy zahiralar umumiy boyliklardir. Ulardan oqilona foydalanish zarur va ular 
davlat mudofaasidadir» - deb juda o'rinli ta'kidlangan. Fuqarolarda ekologik 
madaniyatni tarkib toptirish, ularga tabiat, atrof-muhit bilan qanday munosabatda 
bo'lishni o'rgatish ijtimoiy pedagogika nazariyasi va amaliyotining eng dolzarb 
mavzusiga aylandi. O'zbekiston Respublikasining 1992 yil 9 dekabrda qabul qilingan 
«Tabiatni muhofaza qilish to'g'risida»gi Qonuni, «Sog'lom avlod uchun» ordenining 
ta'sis etilishi, shu nomda Davlat dasturi, «Ekologik ta'lim-tarbiya konsepsiyasi» ning 
ishlab chiqilishi, «Ekosan» jamg'armasining tuzilishi va 2000 yilning «Sog'lom avlod 
yili» va 2005 yilning «Sihat-salomatlik yili» deb e'lon qilinib, davlat dasturi ishlab 
chiqilishi ekologik tarbiyaning ijtimoiy muammolarini hal qilishga qaratilganligidan 
dalolat beradi. Aholi sonining tez o'sib borishi natijasida ekologik ijtimoiy muammolar 
ham tobora ortib bormoqda. Ayniqsa, aholini yer, suv, energetika, oziq-ovqat bilan 
ta'minlash haqidagi muammolar butun dunyo ijtimoiy muammolariga aylanib 
bormoqda. Yer kurrasida insonning farovon yashashi endi ekologik muammolarni 
yechishga bog'liq bo'lib qolmoqda.

---

SCIENTIFIC PROGRESS
VOLUME 3