9-MAVZU. “TEXNIK JIXATDAN TARTIBGA SOLISH” AGENTLIGI,
XALQ XО‘JALIGI BOSHQARUVI IDORALARI TARKIBIDA UNING
О‘RNI. YURIDIK SHAXSLARNING METROLOGIK XIZMATI
9.1. “O‘zstandart” agentligi, xalq xo‘jaligi boshqaruvi idoralari tarkibida
uning o‘rni
O‘zbekiston hududida davlat metrologik xizmatini O‘zbekiston Respublikasi
Vazirlar Mahkamasi huzuridagi “O‘zstandart” agentligi boshqaradi. Davlat
metrologik xizmati tarkibiga “Metrologiya xizmatlari ko‘rsatish” markazi har bir
viloyatda viloyat standartlashtirish va metrologiya boshqarmalari va Toshkent
shahrida Standartlashtirish va metrologiya boshqarmasi kiradi. Bundan tashqari,
DMX tarkibiga O‘zbekiston
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish
ilmiy-tadqiqot instituti (SMSITI), “Etalon” zavodlari kiradi.
DMX tuzilmasida standartlashtirish va metrologiya markazlari faoliyatining
yo‘nalishini aniqlovchi uch kompleks ko‘zda tutilgan:
-
standartlar va TSHni joriy etish va rioya qilish ustidan nazorat;
-
xalq xo‘jaligini metrologik ta’minlash;
-
tashkiliy-metodik ish.
“O‘zstandart” agentligi O‘zbekiston Respublikasida sobiq Davstandartning
huquqiy vorisi deb belgilanganligi munosabati bilan, ko‘rsatilgan yo‘nalishlardan
tashqari “O‘zstandart” agentligiga avval sobiq Davstandart amalga oshirgan
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish
sohasidagi ishlarning qator
vazifa va yo‘nalishlarini qo‘shimcha amalga oshirish yuklatildi. DMX faoliyati
yo‘nalishlaridan kelib chiqqan holda, “O‘zstandart” agentligining asosiy maqsadi
quyidagi vazifalarni amalga oshirish yo‘li bilan mahsulot raqobatbardoshliligi va
o‘lchashlar birliligini ta’minlash muammosini echishda respublika xalq xo‘jaligiga
ko‘maklashish hisoblanadi:
-
respublika
standartlashtirish,
metrologiya
va
sertifikatlashtirish
tizimlarining ishlashi va takomillashishini ta’minlash, ularning Mustaqil Davlatlar
Hado‘stligi davlatlararo standartlari, xalqaro mintaqaviy va chet el standartlari bilan
uyg‘unlashishi;
-
standartlar va texnikaviy shartlarda mahsulot va xizmatlarning inson hayoti
va sog‘ligiga xavfsizligini ta’minlashga, atrof-muhitni
muhofaza qilishga,
moslashuvchanlik va o‘zaro almashinuvchanlikka yo‘naltirilgan majburiy talablarni
o‘rnatish;
-
standartlar va texnikaviy shartlarning inson hayoti va salomatligi, atrof-
muhitni
muhofaza
qilish,
mahsulotning
moslashuvchanligi
va
o‘zaro
almashinuvchanligi bilan bog‘liq majburiy talablari qismida davlat va iste’molchilar
manfaatlarini himoya qilish maqsadida respublikaning barcha korxona va
tashkilotlarida davlat baholashi va sifat tekshiruvi,
shuningdek eksportga
chiqarilayotgan mahsulot sifatining davlat tekshiruvi;
-
birinchi navbatda sertifikatlashtirilishi majburiy bo‘lgan oziq-ovqat
tovarlarini, qishloq xo‘jaligi mahsulotlarini va eksportga chiqarilayotgan
mahsulotlarni sinash va sertifikatlashtirish bo‘yicha ishlarni tashkil qilish;
-
respublika standartlarini, TSH, mahsulotga (xizmatlarga) korxona
standartlarini va ularga o‘zgartishlarni tasdiqlash, davlat ro‘yxatidan o‘tkazish;
-
respublika xalq xo‘jaligini me’yoriy hujjatlar bilan ta’minlash;
-
o‘lchashlar birliligi va ishonchliligini ta’minlash, muvofiq darajada saqlash
va ushlab turish hamda fizik kattaliklar birliklari etalonlarini rivojlantirish va ularni
namunali o‘lchash vositalariga uzatish;
-
davlat metrologik nazorati;
-
moddalar va materiallar standart namunalarini attestatlash bo‘yicha ishlarni
tashkil etish;
-
o‘lchash vositalari davlat sinovlarini tashkil etish va o‘tkazish;
-
SSM, IMX,
sinov markazlari, o‘lchash, tahlil, kalibrlash va boshqa
laboratoriyalarni akkreditlash;
-
standartlashtirish, metrologiya va mahsulotni sinash va sertifikatlashtirishni
rivojlantirishning asosiy yo‘nalishlari, istiqbolli rejalari va uzoq muddatli
prognozlarini ishlab chiqish;
-
standartlashtirish, metrologiya va sertifikatlashtirish sohasidagi qonuniy
dalolatnomalarni ishlab chiqish bo‘yicha takliflar kiritish;
-
standartlashtirish,
metrologiya,
sifat boshqaruvi, mahsulotni sinash va
sertifikatlashtirish sohasidagi yutuqlarning ilmiy-texnikaviy tashviqoti;
-
mahsulotning davlat nazorati va sertifikatlashtirish natijalarini tahlil qilish
va bu asosda mahsulot sifati va raqobatbardoshliligini oshirish va sifatni ta’minlash
tizimlarini takomillashtirish bo‘yicha takliflarni ishlab chiqish;
-
standartlashtirish, metrologiya, sifat boshqaruvi, mahsulotni sinash va
sertifikatlashtirish sohasida muxandis-texnik kadrlarni tayyorlash;
-
standartlashtirish, metrologiya, sifat boshqaruvi, mahsulotni sinash va
sertifikatlashtirish sohasida chet el firmalari bilan tashqi iqtisodiy aloqalar va ilmiy-
texnikaviy hamkorlikning yangi shakllarini rivojlantirish;
-
standartlar ustidan davlat nazoratining avtomatlashtirilgan tizimini va
davlat metrologik nazoratini (ASU - davnazorat) yaratish;
-
metodik boshqaruvni ta’minlash va standartlashtirish, metrologiya,
mahsulotni
sinash
va
sertifikatlashtirish
sohasida
vazirliklar,
idoralar,
assotsiatsiyalar, tashkilotlar faoliyatini koordinatlash.