Tukmos tipta uzmanlik kurulu müfredat oluşturma ve standart belirleme sistemi NÖroloji Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı 04. 06. 2013

TUKMOS

TIPTA UZMANLIK KURULU MÜFREDAT OLUŞTURMA VE STANDART BELİRLEME SİSTEMİ

NÖROLOJİ Uzmanlık Eğitimi Çekirdek Müfredatı

04.06.2013

İÇİNDEKİLER

3.1.Yönetici 7

3.2.Ekip Üyesi 7

3.3.Sağlık Koruyucusu 7

3.4. İletişim Kuran 7

3.5. Değer ve Sorumluluk Sahibi 7

3.6. Öğrenen ve Öğreten 7

3.7. Hizmet Sunucusu 7

3.7.1.KLİNİK YETKİNLİKLER 8

3.7.2.GİRİŞİMSEL YETKİNLİKLER 41

4.1.Yapılandırılmış Eğitim Etkinlikleri (YE) 51

4.1.1.Sunum 51

4.1.2.Seminer 51

4.1.3.Olgu tartışması 52

4.1.4.Makale tartışması 52

4.1.5.Dosya tartışması 52

4.1.6.Konsey 52

4.1.7.Kurs 53

4.1.8.Diğer 53

4.2.Uygulamalı Eğitim Etkinlikleri (UE) 53

4.2.1.Yatan hasta bakımı 53

4.2.2.Ayaktan hasta bakımı 54

4.2.3.Diğer 54

4.3.Bağımsız ve Keşfederek Öğrenme Etkinlikleri (BE) 54

4.3.1. Yatan hasta takibi 54

4.3.2.Ayaktan hasta/materyal takibi 54

4.3.3.Akran öğrenmesi 55

4.3.4.Literatür okuma 55

4.3.5.Araştırma 55

4.3.6.Öğretme 55

4.3.7.E- ÖĞRENME 55

1. 
   GİRİŞ
   

Nöroloji uzmanlık eğitimi müfredatı nöroloji uzmanı olarak yetişecek uzmanlık öğrencisinin nörolojik hastalıkların patofizyolojisi, etiyolojisi, risk faktörleri, tanı ve tedavisi ile primer, sekonder ve tersiyer korumaya yönelik bilgi, beceri ve tutum geliştirmiş olarak, sağlık hizmeti verici ve tıp eğitiminde tanımlanmış yetkinlikleri edinmiş bir uzman hekim olmasını sağlamaya yöneliktir. Alanı ile ilgili klinik olanlar yanı sıra girişimsel yetkinlikleri de içeren ve bu yetkinliklerin oluşturulabilmesi için gerek duyulan eğitim ve beceri hedeflerini tanımlayan ve eğitimde yer alacak eğiticilerin kriterlerini de ortaya koyan bir programdır. Müfredat eğitim yöntemlerini ve ortamlarını belirler. Temel uzmanlık alanı yanı sıra uzmanlık eğitimi içinde yer alması gereken rotasyonlarla edinilecek klinik ve girişimsel yetkinlik alanlarının müfredatını da içinde barındırır. Müfredatın uygulanabilmesi için gereken toplam uzmanlık süresini belirler.

2. 
   MÜFREDAT TANITIMI
   

1. 
   Müfredatın Amacı ve Hedefleri
   

Nöroloji uzmanlık eğitimini, uzmanlık eğitimi veren merkezlerin tümünde, çağın gerektirdiği bilimsel düzeye çıkarmak ve standardize etmektir. Nihai hedef ülkemizde nöroloji alanında sağlık hizmetini en üst bilimsel ve etik düzeye getirebilmenin yanında alanımızda potansiyel bilim insanlarının yetişmesini sağlamaktır.

2. 
   Müfredat Çalışmasının Tarihsel Süreci
   

Nöroloji Uzmanlık Eğitimi müfredatı 2004 yılında oluşturulmuş olan UEMS/EBN nöroloji uzmanlık eğitimi müfredatı temel alınarak TND, S.B ve Üniversitelerden öğretim üyelerinden oluşan bir komisyon tarafından hazırlanmıştır. Daha sonra uzmanlık eğitimi ile ilgili alanlarda yapılan tüzük değişiklikleri ile bazı değişiklikler yapılmıştır. Türk Nöroloji Derneği tarafından yapılan strateji arama çalışmaları ile uzmanlık eğitiminde de strateji belirleme çalışmaları yapılmıştır. 2010 yılında TUKMOS tarafından oluşturulan ilk nöroloji komisyonu tarafından S.B. Denetiminde müfredat çalışmaları yapılmış, nöroloji alanındaki rotasyonlar belirlenmeye çalışılmıştır. Ancak bu aşamada yaşanan bazı aksaklıklar sürecin uzamasına neden olmuş, uzmanlık eğitimi sırasında özellikle de rotasyonların belirsizliği, uzmanlık süresindeki kısalma müfredat oluşturmayı zorlaştırmıştır. S.B. TUKMOS tarafından yapılan ikinci müfredat çalıştayında daha çok bir önceki çalışmaların tekrar kurtarılmasına zaman ayrılmıştır.

Bu arada, UEMS/EBN de Avrupa Nöroloji Uzmanlık Eğitiminde yeni bir müfredat çalışması sürecine girmiş ve benzer esaslara dayalı bir uzmanlık müfredatı tamamlanma aşamasına gelmiştir. Bu çalışmaya da Türk Nöroloji Derneği olarak katılmış bulunmaktayız ve nöroloji uzmanlık eğitimi müfredatını oluştururken dikkate alınmasının Avrupa genelinde nöroloji uzmanlık eğitiminde standardizasyon sağlamada önemli olacağı düşünülmektedir.

Nöroloji uzmanlık eğitimi müfredatı ikinci versiyon çalışmasını yapmak üzere nöroloji TUKMOS komisyonu olarak klinik ve girişimsel yetkinliklerin tanımlanması, kıdem ve düzey belirlenmesi, eğitim yöntemlerinin saptanması yönünde iki günlük çalıştayda program ilerletilmiştir. Bu program sırasında rotasyonlar gözden geçirilmiş, yetkinlik geliştirilmesinde yararı olmayan rotasyonların çıkarılması, iç rotasyonların müfredatları gereğince tamamlanması ve bütün nöroloji uzmanlık müfredatı için gerekli olan nöroloji uzmanlık eğitimi süresinin 4 (dört) yıldan 5 (beş) yıla çıkarılması için TUK’a öneri verilmesi yönünde hazırlık yapılmıştır.

3. 
   Uzmanlık Eğitimi Süreci
   

Nöroloji uzmanlık öğrencileri TUS ile seçilmektedir. Nöroloji uzmanlık eğitim sürecinin zor ve yoğun bir süreci kapsadığı dikkate alındığında bu çalışma periyoduna uyumlu çalışabilecek, nörolojinin gerektirdiği çağdaş bilgi birikimini edinebilme ve izleyebilme kapasitesi ve laboratuvar ve girişimsel uygulama becerilerine sahip, nöroloji alanına istekli adaylar olması tercih edilir. Mevcut yasal durumda dört yıl olan nöroloji uzmanlık eğitimi çağın gereklerine uygun, uluslar arası standartlarda bir müfredatın uygulanabilmesi için yeterli değildir. Nöroloji Uzmanlık Eğitimi en az beş yıl olmalıdır.

1978 yılından beri nöroloji “çocuk nörolojisi” yan dalına sahip ve bu yan dal ile ilgili eğitim ve hizmet vermekte iken 2001 yılında yayımlanan Uzmanlık Tüzüğü ile nöroloji yan dalı olmaktan çıkarılmış ve sadece çocuk ana dalına bağlanmıştır. Bu alanda hukuksal girişimler sürmektedir. Mevcut yasal durumda nöroloji yan dalları

“Klinik Nörofizyoloji”, “Yoğun Bakım” ve “Algoloji”dir.

5 yıllık müfredat için önerilen rotasyonlar 3 ay “Ruh Sağlığı ve Hastalıkları”; 3 ay “Çocuk Nörolojisi”; 1 ay “Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon”, 1 ay “İç Hastalıkları” ve 1 ay “Kardiyoloji” olarak toplam 9 ay olarak önerilmektedir. Kardiyoloji ve İç Hastalıkları ilk yıl; Ruh Sağlığı ve Hastalıkları 3. yıl, Çocuk Nörolojisi 4. yıl ve Fiziksel Tıp ve Rehabilitasyon ise 5. yıl yapılır.

5 yıllık müfredat için yapılması önerilen iç rotasyonlar 3 ay “nörolojik yoğun bakım” (genel yoğun bakım kabul edilmez), 5 ay “klinik elektrofizyoloji” (2 ay EEG; 2 ay EMG; 1 ay uyku laboratuvarı), 3 ay “nöroradyoloji”, 1 ay “nörosonoloji” olarak önerilmektedir. Nörolojik yoğun bakım 2. yıldan sonra; “nörosonoloji” 2. yıl; EEG 2. yıl, EMG 3. yıl ve uyku laboratuvarı ise 5. yıl yapılır. Nöroradyoloji rotasyonu diagnostik bölümü (1 ay) 1. yıl girişimsel bölümü (2 ay) 3. yıl olarak yapılır.

Uzmanlık eğitiminin 2. yılı içinde bitirme tezi belirlenir. 5. yılın sonuna 3 ay kala tezini teslim eder. 5. yılın sonunda bitirme sınavına girer.

4. 
   Kariyer Olasılıkları
   

Nöroloji uzmanı olarak ikinci ve üçüncü seviye sağlık kurumlarında çalışır. Şu anda tanımlanmış olanlar (klinik nörofizyoloji, algoloji, yoğun bakım) alanlarında yan dal yapabilir. İvedilikle “genel yoğun bakım” yan dalının kapatılması ve yerine “nörolojik yoğun bakım” yan dalının getirilmesi gerekir. Ayrıca nöroloji uzmanları “girişimsel vasküler nöroloji” alanında yan dal yapabilmelidir. Nörologların “çocuk nörolojisi” yan dalı yapabilmesi en kısa zamanda düzenlenmelidir. Bu gerekli düzenlemeler yapıldıktan sonra nöroloji uzmanı, “nöroloji yoğun bakım”, “girişimsel vasküler nöroloji” ve “çocuk nörolojisi” yan dalı yapabilir.

3. 
   TEMEL YETKİNLİKLER
   

Yetkinlik, bir uzmanın bir iş ya da işlemin gerektiği gibi yapılabilmesi için kritik değer taşıyan, eğitim ve öğretim yoluyla kazanılıp iyileştirilebilen, gözlenip ölçülebilen, özellikleri daha önceden tarif edilmiş olan, bilgi, beceri, tutum ve davranışların toplamıdır. Yetkinlikler 7 temel alanda toplanmışlardır.

Şekil 1- TUKMOS’un Yeterlilik Üçgeni (Yedi temel yetkinlik alanı)

Her bir temel yetkinlik alanı, uzmanın ayrı bir rolünü temsil eder (Şekil 1). Yedinci temel alan olan Hizmet Sunucusu alanına ait yetkinlikler klinik yetkinlikler ve girişimsel yetkinlikler olarak ikiye ayrılırlar. Sağlık hizmeti sunumu ile doğrudan ilişkili Hizmet Sunucusu alanını oluşturan yetkinlikler diğer 6 temel alana ait yetkinlikler olmadan gerçek anlamlarını kazanamazlar ve verimli bir şekilde kullanılamazlar. Başka bir deyişle 6 temel alandaki yetkinlikler, uzmanın “Hizmet Sunucusu” alanındaki yetkinliklerini sosyal ortamda hasta ve toplum merkezli ve etkin bir şekilde kullanması için kazanılması gereken yetkinliklerdir. Bir uzmanlık dalındaki eğitim sürecinde kazanılan bu 7 temel alana ait yetkinlikler uyumlu bir şekilde kullanılabildiğinde yeterlilikten bahsedilebilir. Bu temel yetkinlik alanları aşağıda listelenmiştir;

1.